معرفی ساز کلارینت
ساز کلارینت و در کل همه سازهایی که با دمیدن در آنها صدا تولید می‌کنند را سازهای بادی می نامند. بسته به نحوه‌ی قرار گرفتن در دهان و نحوه‌ی دمیدن، سازهای بادی را به دسته‌های مختلفی از نظر زبانه دار یا بی زبانه، با قمیش یا بدون قمیش و … تقسیم می‌کنند. برای خرید پیانو آکوستیک و دیگر سازهای بادی لطفا کلیک کنید.
ساز کلارینت (قره نی) ازدسته سازهای «یک زبانه ای است» و متشکل است از یک لوله استوانه ای که انتهای تحتانی آن کمی مخروطی شده است. در انتهای بالایی ساز، تکیه گاهی مانند منقار، ازجنس چوب، کایوچو یا پلاستیک قرار گرفته، که یک سوی آن تقریبا صاف و سوی دیگر سطحی و منحنی است و در سوی صاف آن تیغه ای نیی به نام «زبانه» بر«منقار» تکیه کرده است. این قسمت را مجموعا « دهانی» می نامند که در هنگام نواختن، کاملا در دهان (و احیانا مابین دندانها) قرارمیگرد. علاوه بردهانی، قسمت های دیگر نیز در این ساز به نظر میرسند که همگی می توانند از هم جدا شوند.
تعداد کلیدها و سوراخهای ساز کلارینت (قره نی) ، بسیار بیشتراز کلیدها و سوراخ های فلوت و پیانو آکوستیک و به همین دلیل انگشت گذاری این ساز مشکل تر از فلوت است. انواع حرفه‌ای ساز کلارینت معمولاً از چوب سیاه آفریقایی ساخته می‌شود. سازکلارینت انواع زیادی دارد که روی‌هم آنها را «خانواده کلارینت» می‌خوانند. معمولاً منظور از کلارینت نوع سوپرانوی آن است. نوعی ساز کلارینت که توانایی تولید فاصله‌های موسیقی شرقی را دارد به قره‌نی معروف است.
سوپرانو چیست؟
واژه سوپرانو از واژه ایتالیایی Sopra به معنای بالا گرفته شده. همان‌طور که صدای سوپرانو بالاترین فرکانس در صدای انسانی را دارد و معمولا نقش های اصلی را در اپرا می‌گیرد. سوپرانو به‌طور کلی به صدای زن اشاره دارد ولی به صورت خاص به صداهایی مانند صدای پسران (Boy soprano) و در پسوند نام سازهایی که بالاترین صدا را در خانواده خود دارند از واژه سوپرانو استفاده می‌شود. مانند: ساکسوفون سوپرانو.
تاریخچه ساز کلارینت
ریشه‌ی کلمه‌ی کلارینت را می‌توان در بین نام‌های ترومپت‌های دوره‌ی رنسانس و باروک جستجو کرد. برخی هم معتقدند که کلمه‌ی کلارینت همراه کلمه‌ی فرانسوی کلارینته به زبان انگلیسی راه پیدا کرده است.
اختراع ساز کلارینت را به یوهان کریستوف دنر در آلمان نسبت داده‌اند. او در سال ۱۷۰۰ با اضافه کردن یک قطعه به ساز شالوماو، ساز کلارینت را اختراع کرد و پس از آن کلیدها و صفحه‌هایی به این ساز اضافه شد تا به بهبود این ساز در صدا و نواختن کمک کند.
ویژگی‌ها ساز کلارینت
مجرای استوانه‌ای مسئول ایجاد صدای خاص در ساز کلارینت است که می‌تواند بین سه بازه صدایی با نام‌های “شالوماو”، “کلاریون” و “آلتیسیمو” متغیر باشد. کیفیت صدا با توجه به نوازنده، آهنگ، ساز و قمیش می‌تواند تغییر کند. ساز کلارینت بیشترین محدوده صدایی را در بین سازهای بادی رایج دارد.
برخی از ویژگی‌های ساز کلارینت:
- کلارینت جزو سازهای انتقالی است.
- سازی انعطاف پذیر است و با آن هم می‌توان یک قطعه‌ی کلاسیک را نواخت و هم در گروه‌های نظامی، کنسرت‌ها و … کاربرد دارد.
- در بین سازهای بادی کلارینت بیشترین وسعت صوتی را دارد (دارای وسعت صوتی چهار اکتاو است).
- کلید نت نویسی ساز کلارینت کلید سل است.
انواع ساز کلارینت
ساز کلارینت در زمان های مختلف، با ابعاد و ویژگی‌های مختلفی ساخته شده است. برخی از انواع آن دیگر استفاده نمی شوند، ولی برخی همچنان باقی مانده و توسعه پیدا کردند. انواع رایج ساز کلارینت عبارتند از:
کلارینت (سی بمل) که رایج ترین نوع آن است ، باس کلارینت، (لا) کلارینت، (می بمل) کلارینت، کنتر باس کلارینت، کنترا آلتو کلارینت و آلتو کلارینت، کلارینت پیکولو (کلارینت اکتاو یا کلارینت بمل سوپرانینو).
ساز کلارینت در موسیقی کلاسیک
در موسیقی کلاسیک، ساز کلارینت، جزئی از سازهای ارکستر استاندارد و گروه‌های کنسرت می‌شوند. در ارکستر به طور کلی دو نوازنده کلارینت را وجود دارند تا بتوانند دو قسمت مجزا را بنوازند. قسمت نوازندگان کلارینت در ارکستر، در دهه‌های آخر قرن ۱۹، با به‌کارگیری سه کلارینت کمی معمول بزرگتر شد. در قرن ۲۰، آهنگسازانی مانند ایگور استراوینسکی، ریشارد اشتراوس، گوستاو مالر و الیویه مسیان نوازندگان ساز کلارینت را با به‌کارگیری کلارینت‌های مختلف در کارهایشان به نه نفر نیز رساندند.
ساز کلارینت در موسیقی جاز
ساز کلارینت اصالتاً یک ساز مرکزی در جاز بوده که با نوازندگان نیو ارلئان در دهه ۱۹۱۰ آغاز شد و به عنوان یک ساز برجسته موسیقی جاز در دوره گروه بزرگ تا دهه ۱۹۴۰ باقی ماند. سوپرانوی سی بمل رایج ترین ساز کلارینت بود، اما تعداد معدودی از نوازندگان جاز از قبیل لوییس نلسون دلیسله و آلکاید نونز سوپرانوی دو را ترجیح می‌دادند. دوک الینگتون که از دهه ۱۹۲۰ تا دهه ۱۹۷۰، به صورت حرفه‌ای فعالیت می‌کرد، از کلارینت به عنوان ساز اصلی در کارهای خود استفاده می‌کرد.
نوازندگان مشهور ساز کلارینت
- وودی آلن
- سیدنی بشی
- پاکیتو د. ریوه‌را
- اریک دالفی
- جیمی دورسی
- آرتی شاو
- بنی کارتر
- جان کولترین
- آلن گرینسپن
- بنی گودمن
- الیور نلسون
- وودی هرمن
- وندل هریسون
- لستر یانگ
- رابرت درزنین
- جو والش
نوازندگان ساز کلارینت جاز اهل ایتالیا
- پوپی آواتی
- جانلوئیجی ترووسی
نوازندگان مطرح ساز کلارینت در ایران
- قلى‌خان یاور
- حسین‌على وزیرى‌تبار
- سلیم فرزان
- ولى‌الله البرز
- رضا گلشن‌راد
- عباس تهرانی
- رضا یاورى
- رحمت افشار
- ایمان جعفری پویان
- غلامحسین غریب
- محمد شیرخدایی
- اکبر محمدی (موسیقی‌دان)
- مهدی مفتاح
- حسن یوسف‌زمانی
زندگینامه اکبر محمدی نوازنده کلارینت
«اکبر محمدی» در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد.وی از ۱۲ سالگی وارد هنرستان موسیقی شد و زیر نظر استاد «غلام حسین غریب» آموزش کلارینت را شروع کرد و این همکاری تا اخذ دیپلم ادامه یافت. سپس وارد دوره ی عالی هنرستان موسیقی شد و نزد پروفسور تئودور رومن استاد و نوازنده ی اول ارکستر ورشو دوره های تکنیک برتر کلارینت تا اخذ لیسانس نزد ایشان ادامه داد. وی دوره های مختلف در کشور فرانسه ، آلمان و اتریش گذراند.
اکبر محمدی در سال ۱۳۵۲ به عنوان نوازنده کلارینت وارد ارکستر سمفونیک تهران شد و از سال ۱۳۵۷ مسئولیت نوازنده اول و سولیست در ارکستر را به عهده گرفت و بارها به عنوان تکنواز با رهبرانی چون حشمت سنجری ، فریدون ناصری ، ایرج صهبائی ، منوچهر صهبائی ، نصیر حیدریان و توماس داوید به اجرای برنامه پرداخت و این همکاری بیش از ۳۰ سال ادامه یافت.
در طی این سالها با گروه های آنسامبل مختلف به اجرای کنسرت هایی در تالار رودکی پرداخت و با گروه های زهی و بادی طی یک دوره بیست ساله همکاری داشت.
محمدی در سال ۱۳۶۷ به اخذ درجه هنری یک (دکترا) نائل شد. وی همکاری خود را در زمینه آموزش همزمان از سال ۱۳۵۲ آغاز کرد. ابتدا در هنرستان عالی موسیقی و سال ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران ، دانشگاه آزاد و سپس در هنرستان موسیقی دختران و پسران آغاز نمود که این همکاری تاکنون ادامه دارد. وی دوره های مختلف در جشنواره فجر داور بوده همچنین این سمت را در جشنواره های دانشجویی هم دارا بوده است. در زمینه ی فعالیت های اجرا و ضبط آثار آهنگسازان بزرگ ایرانی همچون مرتضی حنانه، حسین دهلوی، فرهاد فخرالدینی، محمدرضا درویشی، حسین علیزاده، فریدون ناصری و … شرکت داشته و آثار باارزشی به یادگار گذاشته است.
9 تا از بهترین نوازندگان ساز دهنی تمام تاریخ
آیا می دانید بهترین نوازندگان ساز دهنی یا همان هارمونیکا (harmonica) در طول تاریخ چه کسانی هستند؟ آیا جزو طرفدارهای ساز دهنی هستید؟ شاید هم خودتان از آن دسته افرادی باشید که دوست دارند این ساز خوش نواز را یاد بگیرند.
صدای ساز دهنی هم می توانید خیلی افتضاح باشد و هم خیلی زیبا و گوش نواز. در واقع همه چیز به کسی که ساز دهنی می زند بستگی دارد. خیلی ها برایشان پیش آمده که ساز دهنی را دست گرفته اند و سعی کرده اند با دمیدن در آن صدای زیبایی از این ساز تولید کنند، ولی هر کسی از تکنیک های نواختن ساز دهنی با خبر نیست و نمی تواند به خوبی ساز دهنی بزند. اما اگر روی نواختن ساز دهنی تسلط پیدا کنید، آن وقت است که دیگر همه از شنیدن صدای زیبای ساز دهنی زدن شما به وجد می آیند و هنرتان را تحسین می کنند.
حالا فرقی نمی کند می خواهید ساز دهنی بخرید و به صورت جدی نواختن آن را یاد بگیرید یا فقط جزو دوستداران این ساز هستید؛ به هرحال باید با بزرگان این هنر آشنا شوید. ما اینجا 5 نفر از بهترین نوازندگان ساز دهنی در تمام طول تاریخ را به شما معرفی می کنیم. این لیست ترتیب خاصی ندارد و هر 5 نفر جزو بهترین های ساز دهنی هستند.
1-والتر کوچولو (Little Walter)
2-اینیارا اسفیر
3-بیگ ماما تورتون
4-فیل ویگنز
5-توتز تیلمنز
6- دیک جادویی (Magic Dick)
7- کیم ویلسون (Kim Wilson)
8- جیسون ریچی (Jason Ricci)
9- هاوارد لِوی (Howard Levy)
منبع: راهنمای خرید پیانو دست دوم