بیمه عمر چیست؟
بیمه عمر و بیمه درمان تکمیلی گروهی در آغاز فقط نوعی غرامت، یا مستمری برای خانواده متوفی بودند. اما خوشبختانه امروزه کارکرد های بیمه عمر، افزایش پیدا کرده و به یکی از مهم ترین و کارآمدترین نوع بیمه ها در سطح جهان تبدیل شده است. اکنون به کمک قصد داریم شما را با بیمه عمر و مزایای آن آشنا کنیم.
تعریف بیمه عمر یا Life Insurance
همانطور که گفتیم” بیمه عمر” از محبوب ترین بیمه ها در سطح جهان شناخته شده، که در اصل یک سرمایه گذاری امن با سود تضمینی و مشارکتی و پوشش های بیمه ای گسترده و متنوع است. این پوشش ها عبارتند از فوت طبیعی، فوت در اثر حادثه، نقص عضو، از کار افتادگی، بیماریهای خاص و … که به انتخاب هر فرد در بیمه نامه وی درج می شود. این بیمه محدودیت سنی ندارد و هر کودکی از زمان تولد و هر بزرگسال کمتر از ۷۰ سال، با هر سطح مالی امکان قرار گرفتن تحت پوشش انواع مختلف بیمه های عمر را دارد. البته به نسبت افزایش سن حق بیمه نیز افزایش پیدا می کند.
منظور از اندوخته بیمه عمر چیست؟
اندوخته بیمه عمر در واقع سرمایه گذاری در بیمه عمر گفته می شود که با پرداخت کردن حق بیمه و پرداخت سود تضمینی و سود مشارکتی از سوی شرکت بیمه موردنظر در مدت زمانی که بیمه عمر برای فرد در نظر گرفته شده است ، شکل می گیرد.
انواع بیمه عمر
بیمه های عمر مطابق خواست و سلیقه بیمه شده، ارائه می شود و طیف وسیعی از پوشش ها را شامل می شود. اما موارد ذیل معروف ترین انواع بیمه های عمر هستند:
- بیمه نامه تمام عمر
• بیمه نامه عمر زمانی
• بیمه نامه عمر و پس انداز (بیمه عمر مختلط)
• بیمه نامه عمر مستمری
• بیمه نامه عمر بازنشستگی
• بیمه نامه عمر گروهی
• بیمه نامه مانده بدهکار
• بیمه نامه آتیه کودکان
• بیمه نامه آتیه خانواده
باید توجه کرد که بیمه ی عمر و سرمایه گذاری از کامل ترین و پرطرفدارترین بیمهی زیر مجموعه بیمه های عمر است. بیمه عمر و سرمایه گذاری از واریز اولین حق بیمه شروع شده و از این زمان، بیمه شده تحت پوشش بیمه عمر قرار میگیرد. مطابق شرایط بیمه عمر، علاوه بر پوششهایی که برای فرد دارد، سرمایه گذاری هم طبق حق بیمه پرداختی و سودهای تضمین و مشارکتی بیمه نامه، برای بیمه شده ایجاد می شود.
بیمه عمر چه مزایایی دارد؟
بیمه عمر و سرمایه گذاری مزایایی را برای بیمه گذاران خود با این شرح ترتیب داده است:
- پوشش ها: پوشش هایی که این بیمه نامه ارائه می دهد ممکن است برای بیمه گذار و بیمه شده بسیار ارزشمند باشد، نکته ای که از همه مهتر است این است که این پوشش محدود به ایراننیست و هر جای جهان اتفاقی بیافتد با این بیمه قابل پرداخت است.
- معافیت مالیاتی: یکی دیگر از ویژگیهای مهم بیمه عمر معافیت این بیمه نامه از پرداخت مالیات است، سرمایه ای که برای ذینفعان است و یا اندوخته بیمه نامه که برای شخص تشکیل می شود هم مطابق ماده ۱۳۶ قانون مالیاتهای مستقیم، از پرداخت مالیات معاف اند.
- تعیین ذینفعان بیمه نامه بر اساس خواسته بیمه گذار : امکان مشخص کردن ذینفع بیمه نامه در بیمه عمر وجود دارد و حتی امکان تغییر ذینفع را در طول داشتن بیمه نامه دارند.
- منعطف بودن بیمه عمر و سرمایه گذاری: این بیمه نامه از منعطف ترین نوع بیمه هاست و بعضی از مفاد این بیمه نامه را همچون میزان حق بیمه، نحوه پرداخت، تعداد اقساط، میزان و تعداد پوشش ها و … میتوان تغییر داد.
- فسخ بیمه عمر: بیمه گذار امکان فسخ بیمه نامه را در هر زمان دارد و ارزش بازخریدی بیمه نامه خود را طبق مبلغ درج شده در جدول بیمه نامه دریافت میکند.
- دریافت وام بدون نیاز به ضامن : اشاره کردیم که بیمه عمر یک سرمایه گذاری است و در دسترس بیمه گذار است، بنابراین او می تواند وقت نیاز، درصدی از اندوخته خود را وام بگیرد. برای دریافت این وام به ضامن نیازی نیست و در زمان دریافت وام پوشش های بیمه نامه همچنان برای فرد برقرار است.
چه مواردی تحت پوشش بیمه عمر قرار می گیرند؟
- پوشش سرمایه فوت به هر علت: اصلی ترین پوشش است. مقدار سرمایه فوت مطابق حق بیمه پرداختی ماهانه و سالانه هر فرد محاسبه شده و در جدول بیمه عمر قابل مشاهده است.
- پوششهای اضافی بیمه عمر : در بیمه عمر فقط سرمایه فوت تحت پوشش است و پوششهای دیگر داشتنشان اختیاریست و هرکس بخواهد اضافه میکند.
- پوشش فوت حادثه: براساس این پوشش اگر شخصی در اثر حادثه فوت کند، شرکت بیمه چند برابر سرمایه فوت عادی در کنار اندوخته بیمه نامه به ذینفعان بیمه عمر پرداخت میکند.
- پوشش از کارافتادگی : این پوشش را فقط بعضی از شرکتهای بیمه ارائه میکنند. طبق این پوشش اگر بیمه شده از نظر شرکت بیمه از کارافتاده محسوب شود، تا اتمام قرارداد بیمه از پرداخت حق بیمه معاف است و شرکت بیمه حق بیمه را پرداخت میکند و مبلغی تحت عنوان سرمایه از کارافتادگی برای بیمهشده واریز میکند.
- پوشش هزینههای پزشکی و نقص عضو: اگر بیمه شده زمان داشتن بیمه عمر بر اثر حادثه ناچار به بستری ، یا نقص عضو شود امکان استفاده از این پوشش را دارد.
- پوشش امراض خاص: پرداخت هزینه درمان برای ۵ بیماری خاص؛ بیماریهای خاص در بیشتر شرکتهای بیمه یعنی؛ بیماری سکته قلبی، سکته مغزی، جراحی باز قلب، پیوند اعضای اصلی بدن و انواع سرطان است.
- پوشش معافیت از پرداخت حق بیمه در اثر از کارافتادگی کامل: این پوشش برای افراد شاغل ۱۸ تا ۵۵ سال است. اگر افراد در این سن دچار از کارافتادگی دایم شوند، از پرداخت حق بیمه به طور کامل معاف هستند.
حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری به تمام سرمرستان خانواده توصیه می کند تا در صورت امکان اقدام به انقاد قرارداد بیمه عمر کنند تا سرمایه ای برا وراث آنان باشد.
چه مواردی تحت پوشش بیمه عمر قرار نمی گیرند؟
در بیمه عمر هم استثنائاتی وجود دارد که شامل این موارد میشود:
- خودکشی بیمهگذار: اگر خودکشی شخص بیمهشده با تصمیم قبلی و با اراده او باشد، از تعهد بیمهگر خارج است. و اگر خودکشی غیرعمدی باشد، بیمهگر موظف به اجرای تعهد است. البته اگر خودکشی عمدی بعد از سه سال اول قرارداد اتفاق بیافتد، بیمهگر تعهدش را اجرا می کند.
- قتل بیمهشده به دست ذینفع (استفادهکننده): اگر بیمهشده توسط ذینفع به قتل برسد، از دریافت منافع بیمهنامه محروم می شود. بیمهگر خطر اتفاقی و احتمالی را بیمه میکند، پس اگر ذینفع، بیمهشده را به قتل برساند خطر دیگر اتفاقی نیست، و این امر قابل بیمه شدن نیست. اما اگر ذینفع با قصد دفاع مشروع بیمهشده را بکشد، از مزایای بیمه محروم نمی شود.
- جنگ: مطابق قوانین بیمه عمر، بیمهگر صرفاً اگر در قرارداد بیمه ذکر شده باشد مسئول خسارتهای ناشی از جنگ و شورش و … است. چون ارزیابی خطر ناشی از جنگ برای بیمهگر مشکل است، به این دلیل که جنگ آثار متغیر و غیر قابل پیش بینی دارد. بیمه عمر بر حسب احتمالات محاسبه می کند و ریسک جنگ چون متغیر ست محاسبه آن دشوار است.
اگر بیمهشده در کشور در حال جنگ فوت شود، ذی نفعان بیمهنامه باید این که فوت وی به خاطر ورود به عملیات جنگی نبوده را ثابت کنند تا مبلغ بیمه نامه به آنها تعلق بگیرد.در غیر این صورت صرفاً اندوخته بیمه پرداخت می شود.
- فعالیتهای خطرناک: اگر بیمه گذاد به علت فعالیت هایی همچون پروازهای اکتشافی، تمرین و آموزش غواصی، پرواز هوایی، پرش با چتر نجات (سقوط آزاد)، هدایت کایت و یا وسایل پرواز دیگری که موتور ندارد فوت شود، سرمایه فوت به او قابل پرداخت نیست.
- بیماری: اشخاص می توانند حقبیمه اضافه پرداخت کنند و پوشش بیماریهای خاص را بخرند و از مزایای آن استفاده ببرند. مثلا همان طور که در فوق ذکر کردیم دچار هر نوع عارضه جسمی و یا بروز اختلال در کارکرد اعضا بدن به علت سرطان، سکته قلبی، سکته مغزی، جراحی عروق قلبی (کرونر) و پیوند اعضای اصلی بدن طبق نظر و تشخیص پزشک معتمد شرکت دچار شوند، با این وجود شرط این پوشش مبتلا شدن بیمهشده به این بیماریها تا قبل از سن ۶۰ سالگی و بعد از عقد قرارداد بیمه عمر است.
اگر که بیمهشده به سبب امراضی همچون ایدز یا هپاتیت فوت شود در دو سال اول قرارداد و یا به مواد الکلی یا مواد مخدر معتاد باشد، در طول مدت قرارداد، فقط اندوخته بیمه به او یا ذی نفع پرداخت می شود.
- خروج غیرقانونی: اگر بیمهشده به صورت غیرقانونی و از طریق راه های ممنوع از کشور خارج شود، سرمایه بیمه نامه قابل پرداخت نیست.
- بیمه عمر خطر مسافرت هوایی: اگر شخص بیمه شده به عنوان مسافر عادی و در خطوط حمل و نقل تجاری مجاز سفر کند، در این شرایط ریسک های ناشی از پرواز هوایی تحت پوشش بیمه عمر قرار میگیرد.
1_ اصطلاحات رایج بیمه عمر و سرمایه گذاری :
هر شخص میتواند این بیمه نامه را برای خودش و یا افراد خانواده اش تهیه کند . این شخص بیمه گذار نامیده میشود (به زبان ساده یعنی کسی که اقساط حق بیمه را پرداخت میکند ) . در صورتی که بیمه گذار برای خودش بیمه نامه تهیه کند ، بیمه شده و بیمه گذار خود شخص هستند و اگر بطور مثال برای فرزندش بیمه نامه تهیه کند ، فرزند او “بیمه شده” میباشد . شما از شرکت سهامی بیمه ایران ، در حال تهیه بیمه نامه هستید،در اینجا بیمه ایران بعنوان شرکت ارائه دهنده پوشش های بیمه ، “بیمه گر” نامیده میشود. . بنابراین شما با اصطلاحات اصلی بیمه عمر و سرمایه گذاری که ” بیمه گذار ” ، “بیمه شده ” و ” بیمه گر” آشنا شدید.
2_ بیمه عمر و سرمایه گذاری چیست ؟
بیمه عمر و سرمایه گذاری از ترکیب دو بخش پوشش های بیمه ای و قسمت خدمات سرمایه گذاری تشکیل شده است . که به شرح این دو قسمت به صورت مجزا میپردازیم :
الف – بخش پوشش های بیمه ای :
در این قسمت ، ابتدا شخص ، مبلغی تعیین می کند که این مبلغ در صورت فوت وی به هر علت حتی فوت طبیعی ، فوت بر اثر بیماری ، حادثه ، زلزله ، تصادف رانندگی و … به بازماندگان پرداخت می شود . این مبلغ در سریعترین زمان و بدون نیاز به تبعیت از قانون انحصار وراثت و مالیات بر ارث و … محاسبه و به بازماندگان پرداخت خواهد شد . این مبلغ در اصطلاح “سرمایه فوت” نامیده میشود . ( این سرمایه تا سقف 5.000.000.000 ریال قابل ارائه است ) همچنین انتخاب بازماندگان ( که در بیمه نامه به عنوان ذینفعان مشخص می شود) در اختیار بیمه گذار میباشد . بطور مثال شخص میتواند فرزند 2 ساله خود ، مادر ، خواهر ، همسر و … را ذینفع یا استفاده کننده قرار دهد .
پوشش های اضافی بیمه عمر :
یک امکان مفید و جالب و از ویژگی های جذاب بیمه عمر و سرمایه گذاری ، پوشش های اضافی بیمه عمر می باشد که در این بیمه نامه قابل خرید هستند (الزامی نیستند) . تعدادی از این پوشش ها را به طور مختصر شرح میدهیم .
پوشش فوت بر اثر حادثه : در صورتی که این پوشش انتخاب شده باشد و بیمه شده بر اثر حادثه فوت شود ، علاوه بر اینکه بازماندگان کل سرمایه فوت را دریافت میکنند ، تا 3 برابر این مبلغ را هم به عنوان سرمایه فوت بر اثر حادثه دریافت می کنند . به طور مثال : بیمه شده ای پوشش بیمه عمر با سرمایه فوت 600 میلیون ریال و پوشش فوت بر اثر حادثه به میزان 600 میلیون ریال خریداری نموده است و فقط یک قسط حق بیمه پرداخت کرده باشد . در صورتیکه در اثر حادثه ای ( مانند تصادف رانندگی) فوت نماید ، بازماندگان 600 میلیون ریال بعلاوه 600 میلیون ریال و جمعا معادل 1200 میلیون ریال دریافت میکنند .که به نسبت حق بیمه بسیار کم پرداختی پوشش بیمه ای قابل توجهی میباشد . ( این پوشش تا سقف 5.000.000.000 ریال قابل ارائه است )
پوشش امراض خاص : این پوشش هم از ویژگی های منحصر بفرد بیمه عمر و سرمایه گذاری است ، با خرید این پوشش بیمه شده در صورتی که پس از گذشت سه ماه ( به عنوان دوره انتظار) از صدور بیمه نامه دچار یکی از امراض صعب العلاج مانند : سکته قلبی ، سکته مغزی ، جراحی قلب باز و نیاز به پیوند اعضاء ( کلیه ، کبد و … ) گردد ، کل مبلغ انتخابی در پیشنهاد بیمه نامه بعنوان غرامت عوارض درمانی به بیمه شده پرداخت میشود . ( این پوشش تا سقف 200 میلیون ریال قابل ارائه است )
نام سرطان اگرچه بار منفی بسیاری دارد ولی اینروزها خانواده های بسیاری را در گیر خود نموده است،پوشش سرطان بیمه عمر و سرمایه گذاری نیز یکی از پوششهایی است که باعث آرامش خانواده ها از هزینه های سنگین ناشی از سرطان می گردد.در بیمه عمر و سرمایه گذاری بیمه شده می تواند خود را تا سقف 300.000.000 ریال تحت پوشش غرامت بیماری سرطانهای متاستاز قرار دهد
البته در بیمه عمر طرح سپاس سرطانهای غیر متاستاز نیز شامل 50 درصد غرامت می شوند
طبق تحقیقات شرکتهای بیمه بین المللی کسانی که خود را تحت پوشش های متنوع بیمه عمر قرار می دهند ، امکان ابتلاع به همان عوارض را در خود کاهش می دهند ؟ زیرا بخاطر رفع عوامل آن دغدغه از آثار منفی آن در امان می مانند.
بیمه عمر و سرمایه گذاری پوشش های مفید دیگری مانند پوشش نقص عضو و پوشش معافیت از پرداخت اقساط حق بیمه تا روز پایان قرارداد!نیز قابل تهیه هستند که در مقالات بعدی توضیح بیشتری ارائه خواهدش.