یک ETF سنتی چیست؟
قبل از اینکه به سراغ ETF بیت کوین برویم، بهتر است یک قدم به عقب برگردیم و ببینیم که اصلاً یک ETF چیست؟ در بورس (Exchange-traded fund) یا به‌اختصار ETF، صندوقی است که در آن یک یا چند دارایی وجود دارد و اشخاص می‌توانند با خرید سهام آن صندوق در دارایی‌های مدنظر خود سرمایه‌گذاری کنند. خریدوفروش سهام ETF از طریق بورس انجام می‌شود و معامله آن مانند معامله یک سهم معمولی است؛ بنابراین رسمی و منطبق بر مقررات بورس یک کشور است.
تتر امروزه برای دارایی‌های بسیار مهم و کاربردی ازجمله طلا و نفت ETF وجود دارد و هر روز در بورس کشورهای مختلف جهان معامله آنها انجام می‌شود. سرمایه‌گذارانی که سهم ETF خریداری می‌کنند، می‌توانند بدون واردشدن به فرایندهای پیچیده خرید و همچنین بدون تجربه خطر نگهداری از یک دارایی، در آن سرمایه‌گذاری کنند. به‌عنوان مثال، اگر یک سهم ETF طلا را بخرید، بدون داشتن طلای واقعی در طلا سرمایه‌گذاری کرده‌اید.
یک ETF بیت کوین چیست؟
به‌بیان خیلی ساده، یک ETF بیت کوین صندوقی است که داخل آن مقدار زیادی بیت کوین واقعی وجود دارد یا به بازار آتی بیت کوین (نسبت به نوع صندوق) متصل است. اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند سهام ETF بیت کوین را مانند یک سهم در بورس معامله کنند. قیمت سهام صندوق بر اساس قیمت بیت کوین بالا و پایین می‌شود.
سهام ETF بیت کوین به‌جای صرافی‌های ارز دیجیتال، در بورس خریدوفروش می‌شود. بدیهی است که معاملات فقط در ساعتی که بورس یک کشور باز است، انجام می‌شود. به‌طور کلی دو نوع صندوق قابل‌معامله در بورس برای بیت کوین وجود دارد:
- ETF فیزیکی: این نوع صندوق به‌طور کامل با بیت کوین واقعی پشتیبانی می‌شود؛ خطر بزرگی که برای آن وجود دارد این است که نگهداری بیت کوین واقعی (در حجم بالا) بسیار مشکل است.
- ETF آتی (فیوچرز): این نوع صندوق به‌طور مستقیم با بیت کوین پشتیبانی نمی‌شود؛ بلکه از بازار (فیوچرز) استفاده می‌کند. توضیح کامل قراردادهای آتی در این مقاله نمی‌گنجد؛ اما همین قدر بدانید که بیت کوین واقعی در آن نگهداری نمی‌شود و فقط با قیمت بیت کوین ارزش سهام بالا و پایین می‌شود. ETFهای بیت کوینی که قرار است در آمریکا پذیرفته شود از این نوع هستند.
چرا خودِ بیت کوین را نخریم؟
یکی از اصلی‌ترین سؤالاتی که ممکن است درباره صندوق بورسی بیت کوین مطرح شود این است که دقیقاً ETF بیت کوین چه مزیتی برای سرمایه‌گذار دارد که باعث می‌شود به‌جای خرید خودِ بیت کوین، کسی سهم بورسی آن را بخرد. شاید برای یک سرمایه‌گذار معمولی خریدِ خود بیت کوین بهتر باشد؛ اما برای اشخاص ثروتمند یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری، خرید سهم ETF فرصت فوق‌العاده‌ای است؛ به دلایل زیر:
رسمیت قانونی ETF
یک ETF بیت کوین از سمت نهادهای قانون‌گذار به رسمیت شناخته می‌شود. اگر یک سازمان بزرگ باشید و از خرید مستقیم بیت کوین به دلایل حقوقی نگران هستید، می‌توانید روی صندوق بورسی آن سرمایه‌گذاری کنید تا تحت پوشش و حمایت نهادهای قانون‌گذار هم قرار بگیرید. به‌عنوان مثال، در آمریکا کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) به‌طور مستقیم وظیفه دارد از سرمایه‌گذاران ETF در مقابل خطرات متعدد بازار محافظت کند. همچنین بر اساس قوانین اوراق بهادار، امکان به‌ارث‌رسیدن ETF وجود دارد و این برای کسانی که نگران سرنوشت بیت کوین‌های خود بعد از مرگ هستند یک مزیت کم‌نظیر است.
سهولت سرمایه‌گذاری و نگهداری
برای کسی که در بازار بورس فعالیت کرده باشد، واردشدن به دنیای ارزهای دیجیتال پیچیده به نظر می‌رسد. چنین شخصی برای سرمایه‌گذاری در بیت کوین می‌تواند سهم صندوق را مانند یک سهم عادی در بورس بخرد. اگر شخص ثروتمندی باشید و بخواهید مقدار زیادی بیت کوین بخرید، نگرانی درباره نگهداری امن بیت کوین‌ها و همچنین چالش نقدینگی ممکن است آزارتان دهد. در این صورت خرید سهم ETF به‌جای بیت کوینِ واقعی می‌تواند منطقی باشد.
تخفیف یا معافیت مالیاتی
در بیشتر کشورها، ETFها شامل معافیت یا تخفیف مالیاتی هستند. برای شخصِ سرمایه‌گذاری که مقدار زیادی بیت کوین دارد، در افتادن با سازمان مالیات خطرناک است و شاید ترجیح بدهد به‌جای بیت کوین واقعی ETF آن را بخرد.
تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری
در یک صندوق بورسی، ممکن است علاوه بر بیت کوین در دارایی‌هایی دیگری مانند سهام شرکت‌ها یا طلا سرمایه‌گذاری شود؛ بنابراین شخصی که سهم یک ETF را دارد می‌تواند از سود تمام دارایی‌های موجود در صندوق به‌طور همزمان بهره‌مند شود. در حقیقت سرمایه‌گذاری در ETF یکی از بهترین راه‌هایی است که کمک می‌کند به این ایده عمل کنید: «همه تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار.»
پذیرش ETF چه تأثیری بر قیمت بیت کوین دارد؟
از پذیرش ETF برای بیت کوین (به‌خصوص در آمریکا به‌عنوان بزرگترین بازار سرمایه جهان) همیشه به‌عنوان یکی از عواملی یاد می‌شود که می‌تواند قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال را به «ماه» برساند. از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۱ کمیسیون بورس آمریکا چندین و چند درخواست متنوع از سمت شرکت‌های بزرگ را برای ایجاد صندوق بورسی بیت کوین رد کرده است. با این حال، اکنون (اواخر ۲۰۲۱) که در حال به‌روزرسانی این مقاله هستیم انتظارها به پایان رسیده است. زمزمه‌ها درباره پذیرش اولین ETF بیت کوین در آمریکا تأثیر خود را بر بازار گذاشته و قیمت بیت کوین را به نزدیکی اوج تاریخی خود رسانده است.
شاید پس از راه‌اندازی اولین ETF بیت کوین، در کوتاه‌مدت بازار طبق استراتژی «با شایعه بخر و با خبر بفروش» سقوط کند؛ اما در بلندمدت، شانس ورود سرمایه‌گذاران بزرگ و اشخاص ثروتمند زیاد است و این می‌تواند به‌معنای تزریق میلیون‌ها دلار سرمایه به بازار باشد. سرمایه‌گذاران نهادی با کمک ای‌تی‌اف به‌صورت قانونی در بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کنند و دیگر از بابت قانون و مقررات، به‌ارث‌رسیدن و همچنین نگهداری امن بیت کوین‌ها نگرانی نخواهند داشت. اما این یک روی سکه بود و روی دیگر سکه را هم در نظر گرفت که می‌تواند آینده بیت کوین را در بلندمدت تغییر بدهد. به سراغ قسمت تلخ موضوع می‌رویم؛ خطرات و معایب این صندوق.
معایب احتمالی ETFهای بیت کوین
خیلی از اعضای جامعه بیت کوین معتقدند ETF برای بیت کوین نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند آینده این ارز دیجیتال را هم تهدید کند. آنها معمولاً برای ادعای خود دلایل زیر را ارائه می‌کنند:
تمرکزگرایی
طرح صندوق متمرکز برای بیت کوین در طول زمان می‌تواند هدف اصلی بیت کوین یعنی تمرکززدایی را تهدید کند. طرفداران پروپاقرص بیت کوین عقیده دارند ETF بیت کوین این دارایی را به‌سمت تمرکز و انحصار بیشتر می‌برد. به‌گفته آنها، این خطرناک است که صندوق‌های سرمایه‌گذاریِ انحصارطلب مالک بخش بزرگی از بیت کوین‌ها باشند.
مالکیت بیت کوین حقیقی نیست
در یک صندوق بورسی، صاحبان سهام هر کدام مالک قسمتی از این صندوق هستند؛ اما به‌طور واضح مالک واقعی بیت کوین‌هایی که روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند نخواهند بود.در واقع طبق قاعده‌های بیت کوین، کسی صاحب بیت کوین‌هایش است که یا کلمات پشتیبانی کیف پول خود را در اختیار داشته باشد؛ چیزی که در ETF بیت کوین رخ نمی‌دهد.
مسئله فورک‌ها
زمانی که در شبکه بیت کوین رخ بدهد (مانند هارد فورک )، مجبور هستیم درباره توزیع ارز دیجیتال جدیدِ حاصل از فورک به صندوق اعتماد کنیم. با اینکه هر صندوق ETF مشتریان و سرمایه‌گذاران زیادی خواهد داشت؛ اما این مدیر صندوق خواهد بود که تصمیمات اساسی را مثلاً درباره کوین‌های فورک‌شده خواهد گرفت.
خطر حریم خصوصی
حریم خصوصی دارندگان بیت کوین هم یکی دیگر از نگرانی‌‌های بیت کوینرها است. برای فعالیت در بورس، اشخاص احراز هویت می‌شوند و اطلاعات شخصی معامله‌گران ثبت می‌شود؛ چیزی که می‌تواند حریم خصوصی در بیت کوین را کمرنگ‌تر کند و دولت‌ها بیشتر بتوانند روی دارندگان بیت کوین کنترل داشته باشند.
-
-
-
-
-
-
-
-
