راهنمای انتخاب روغن گیربکس صنعتی
در این مطلب از سایت شرکت گذرگاه صنعت و تجارت ایرانیان، به بررسی انتخاب برند و شاخصه های انتخاب روغن دنده یا واسکازین مناسب برای انواع گیربکس های صنعتی می پردازیم و نکاتی را برای آموزش روغن کاری بیان می کنیم.
نوع روغن دنده (واسکازین) گیربکس های صنعتی
در انواع گیربکس های صنعتی مانند: گیربکس هلیکال ، گیربکس خورشیدی، گیربکس کرانویل پینیون و گیربکس حلزونی، گیربکس بالابر و… معمولا از همین نوع روغن دنده که در ادامه ذکر میشود، می توان استفاده کرد. طی بررسی و تست های صورت گرفته توسط تیم گذرگاه صنعت و تجارت ایرانیان، روغن بهران بردبار 150 و 220 بهترین گزینه برای روغن کاری گیربکس های صنعتی هستند. در ادامه از مزایای این برند نیز صحبت خواهیم کرد.
همچنین می توانید از معادل این روغن دنده صنعتی یا واسکازین با برند های دیگر مانند شل یا کاسترول استفاده کنید. لازم به ذکر است در شرایط جوی با دمای خیلی سرد از روغن های شل تر (گرانروی یا ویسکوزیته کمتر) و در شرایط جوی با دمای خیلی گرم از روغن های سفت تر (گرانروی یا ویسکوزیته بیشتر) مخصوص آن استفاده کنید (در این موارد حتما از فرد متخصص مشاوره بگیرید).
چه میزان روغن باید داخل گیربکس ریخته شود؟
به طور کلی باید تمامی چرخ دنده ها و بلبرینگ ها باید در روغن غوطه ور باشند. اما در برخی از گیربکس های صنعتی مانند گیربکس خورشیدی گیربکس همیشه باید روغن آن فول باشد. به همین دلیل باید از مخزن روغن در این گیربکس ها استفاده شود تا هنگام خالی شدن یا بخار شدن وغن بلافاصله از طریق مخزن شارژ شود. حتی در برخی از گیربکس ها که چرخدنده های آنها با سرعت بسیار بالا (مثلا گیربکس های دارای نسبت تبدیل یک به یک) می چرخند، روغن باید به آنها توسط یک قطعه مخصوص پاشیده شود تا حتما روغن به بین دندانه های چرخ دنده ها برسد.
به دلیل پر کاربردتر بودن گیربکس های حلزونی در میان گیربکس های صنعتی، ما این طراحی را برای آموزش انتخاب کردیم و در ادامه نیز نکات کلیدی بسیاری در این رابطه آموزش خواهیم داد.
برای تجهیزات بالابر ها نیز معمولا از گیربکس های حلزونی اسفاده می شود.
لازم به ذکر است این روش برای انواع گیربکس کتابی NMRV داخلی و خارجی در هر برند و جنس (مانند گیربکس چینی، آلومینیومی، چدن و…) کاربرد دارد.
پیچ ورودی روغن در هر یک از انواع گیربکس های صنعتی به راحتی قابل تشخیص است.
نکات مهم در روغن کاری گیربکس ها
قبل از راه اندازی گیربکس اطمینان حاصل کنید که سطح روغن درست بوده و ویسکوزیته روغن برای نوع بار مصرفی ، صحیح است. وقتی گیربکس را با گریس ترکیبی روغن کاری کرده باشید نیاز به روغن کاری بعدی نیست. اگر روغن معدنی استفاده شده توصیه می شود که :
- روغن را پس از 1000-800 ساعت کار اولیه عوض کرده و بهتر است داخل گیربکس را شستشو دهید.
- در فواصل زمانی منظم ،سطح روغن را بازرسی و روغن را پس از 4000 ساعت کار عوض کنید.
- اگر از روغن ترکیبی استفاده کرده اید باید آنرا پس از 8000 ساعت کار تعویض نمایید.
- در صورتی که گیربکس صنعتی قبل از راه اندازی احتمال ماندن در هوای مرطوب به مدت زیاد داشته باشد بهتر است آنرا پر از روغن کنید، طیبعتا مدتی پس از راه اندازی، سطح روغن را به مقدار مطلوب یا استاندارد برسانید.
نکات قابل توجه در تعویض روغن گیربکس صنعتی چیست؟
- مدت زمان کارکرد
- نیروی وارده بر گیربکس
- نوع روغن به کار رفته در گیربکس
- شرایط جوی
- میزان حرارت تولید شده
- زمان تعویض روغن برای گیربکس صنعتی
در تمامی صنایع ماشین آلات و تجهیزات موجود به دلیل کارکرد و اصطکاک اجزای داخلی آنها دچار گرما و فرسایش و نهایتأ خراب شدن در پی خواهد داشت. برای جلوگیری از این اتفاق باید عمل روانکاری برای تجهیزات انجام گردد. هرشرکت سازنده گیربکس نوع روغن مصرفی در گیربکس خود را معرفی می‌کند که پس از مدت زمان به خصوصی از کارکرد باید تعویض شود.
همانطور که توضیح داده شد مهمترین زمان تعویض روغن گیربکس مربوط به کاتالوگ‌های ارایه شده توسط کارخانه سازنده می‌باشد و در صورت‌عدم دسترسی به منبع از تکنسین‌های فنی که دارای تجارب کافی می‌باشند می‌توان بهره برد. مدت زمان تعویض این روغن‌ها متفاوت می‌باشد و از روزانه، هفتگی، پانزده روز، یک ماهه، سه ماهه، شش ماهه و حتی سالانه متغیر می‌باشد. دلیل این موضوع حساسیت نوع عملکرد گیربکس صنعتی در کارکرد آن می‌باشد.
روغن مناسب برای گیربکس صنعتی چیست ؟
کیفیت مناسب برای روغن انواع گیربکس های صنعتی بسیار حائز اهمیت می باشد. مشخصات نوع روغن ، مقدار روغن و نحوه انتخاب آن را به طور کامل به همراه جدول برای شما شرح خواهیم داد. کیفیت مناسب برای روغن انواع گیربکس های صنعتی بسیار حائز اهمیت می باشد. مشخصات نوع روغن ، مقدار روغن و نحوه انتخاب آن را به طور کامل به همراه جدول برای شما شرح خواهیم داد.
هنگام انتخاب روغن گیربکس های صنعتی باید به نکات زیادی توجه کرد. در ابتدا چند برند از تولید کننده های روغن گیربکس صنعتی را به همراه جدول مشخصات فیزیکی و شیمیایی معرفی خواهیم کرد و سپس در مورد نحوه انتخاب و عوال موثر در انتخاب روغن را توضیح خواهیم داد.
توضیح مشخصات درج شده در جدول های انتخاب روغن گیربکس صنعتی
همان گونه که در ابتدا ذکر کردیم به توضیحاتی درمورد مشخصات روغن گیربکس صنعتی درج شده در جدول ها می پردازیم:
ویسکوزیته یا گرانروی
ویسکوزیته روغن که با نماد cSt شناخته می شود ، درکل میزان غلظت روغن را تعیین می کند. این مقدار با محاسبه نیروی جاذبه بین ملکول ها در مایعات با در نظر گرفتن طول زنجیره هیدرو کربن مقدار دهی می شود.
شاخص ویسکوزیته
این شاخص که با نماد VI شناخته می شود ، مقدار حداقلی را برای ضخامت فیلم روغن معین می کند. در نظر گرفتن این مقدار برای جلوگیری از ساییدگی دنده ها موثر می باشد.
نقطه اشتعال
این مورد در میزان حرارت یا دمای گیربکس که در ادامه برای شما شرح داده ایم بسیار موثر است. نقطه اشتعال دمایی است که در صورت بروز کوچک ترین جرقه در محدوده ی آن دما باعث ایجاد انفجار و یا آتش سوزی می شود.
نقطه ریزش
نقطه ریزش مفهوم بسیار پیچیده ای دارد اما به طور کلی نشان دهنده ی دمایی است که روغن روان بودن یا جریان خود در دستگاه را از دست می دهد. برای مثال در نقطه ریزش ۲۷- درجه اگر دمای روغن گیربکس کمتر از این مقدار باشد، بیش از حد حالت چسبنده به خود می گیرد و باعث جلوگیری از کارکرد و حتی روشن شدن سیستم تعبیه شده می شود.
دانسیته
نام شناخته شده ی دانسیته ، “چگالی” می باشد که برابر با نسبت جرم به حجم یک جسم است. این مقدار برای روغن های صنعتی در جداول با احتساب یک دمای معین (مانند ۱۵ درجه که در جدول قرار گرفته است) و برحسب کیلوگرم بر متر مربع مقدار دهی می شود.
چگونه روغن مناسب گیربکس خود را انتخاب کنیم ؟
در ابتدا برای انتخاب روغن مناسب برای انواع گیربکس صنعتی ، باید موارد زیر را کاملا در نظر گرفت:
نوع گیربکس:
- ابعاد و اندازه گیربکس و حجم روغن آن
- نوع فلز یا آلیاژی که برای دنده های چرخ دنده آن به کار رفته است. برای مثال جنس چرخ دنده در گیربکس حلزونی از برنج می باشد.
- میزان اصطکاک چرخ دنده ها که مهم ترین عامل آن نسبت تبدیل گیربکس می باشد.
شرایط عملیاتی گیربکس
- میزان بارهایی که به اجزای گیربکس مانند محور ورودی و خروجی وارد می شود.
- میزان ارتعاشات مانند شوک های احتمالی و فشار های شدید دائمی (مانند نوار نقاله های فرودگاه)
- پشتیبانی از سیستم خود قفل بودن که جهت ساییدگی کمتر چرخ دنده ها برای گیربکس طراحی شده است.
دمای روغن حین عملکرد گیربکس
- دمای روغن بسیار پایین : زیر ۲۰ درجه سانتیگراد
- دمای روغن متوسط : بین ۲۰ تا ۸۰ درجه سانتیگراد
- دمای روغن بالا: : بین ۸۰ تا ۱۲۰ درجه سانتیگراد
- دمای روغن بالا : بیشتر از ۱۲۰ درجه سانتیگراد