مجازات فرستادن عکس خود برای نامحرم

در پاسخ به این سوال که آیا ارسال عکس خود برای افراد نامحرم جرم محسوب می شود، باید گفت که اصولاً این عمل جرم به حساب نمی آید؛ مگر اینکه تحت عنوان جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی قرار گیرد.

مجازات انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی شامل حبس و جزای نقدی است. برای شکایت از جرم ارسال عکس به افراد نامحرم، می توان به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرد.

امروزه با گسترش روز به روز از فضای مجازی توسط اقشار مختلف جامعه، برخی از جرایمی که قبلاً امکان انجام آنها وجود نداشت، اکنون به راحتی از طریق شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای مختلفی همچون تلگرام، واتساپ یا اینستاگرام قابل انجام است.

از جمله این جرایم می توان به انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی اشاره کرد، که در آن فردی اقدام به ارسال یا انتشار تصاویر مستهجن و مبتذل یا تصاویر نامناسب در فضای مجازی می کند.

علاوه بر اینکه انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی بر اساس قانون جرم انگاری شده است، گاهی این سوال نیز مطرح می شود که آیا فرستادن عکس خود برای افراد نامحرم نیز جرم است؟ در صورتی که ارسال عکس برای نامحرم جرم محسوب می شود، چه مجازاتی دارد و نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم چگونه است؟

برای پاسخ به این سوالات، ابتدا به بررسی جرم ارسال عکس خود برای نامحرم و مجازات آن خواهیم پرداخت و سپس نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم

با گسترش روزافزون فضای مجازی و فعالیت گسترده اقشار مختلف جامعه، شبکه های اجتماعی مختلفی همچون تلگرام، واتساپ و اینستاگرام برای ارسال عکس به دیگران و مشاهده تصاویر دیگران مورد استفاده قرار می گیرند.

طبیعی است که ممکن است جرایمی در حوزه استفاده از این نرم افزارها رخ دهد، که شامل سوء استفاده از تصاویر دیگران یا انتشار غیرمجاز فیلم و عکس خصوصی در فضای مجازی است.

در مواردی مشاهده می شود که فرد با رضایت خود اقدام به ارسال عکس به نامحرم یا اشخاص غریبه می کند که آنها را نمی شناسد.

در این رابطه، این سوال مطرح می شود که آیا فرستادن عکس خود برای نامحرم جرم است؟ آیا اگر شخصی تصاویر خود را در فضای مجازی در معرض دید افراد نامحرم قرار دهد مرتکب جرم شده و قابل مجازات خواهد بود؟ برای پاسخ به این سوال، باید احتمالات مختلفی را در نظر گرفت.

گاهی نحوه ارسال عکس به دیگران یا انتشار تصاویر در فضای مجازی به گونه ای است که عکس منتشر شده هیچ گونه اشکالی از لحاظ شرعی ندارد و در واقع، تصویر ارسالی جزو تصاویر مستهجن به حساب نمی آید که مشمول جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی باشد. در چنین شرایطی، واضح است که انتشار تصاویر در فضای مجازی یا ارسال عکس خود برای نامحرم نمی تواند عنوان مجرمانه ای داشته باشد.

مجازات جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم

ارسال عکس برای نامحرم ممکن است تحت شرایطی جرم باشد، به خصوص زمانی که مشمول جرم رابطه نامشروع یا انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی باشد.

اما سوالی که در این خصوص وجود دارد این است که مجازات جرم ارسال عکس برای نامحرم چیست و برای انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی چه مجازاتی پیش بینی شده است؟ در قسمت بعد نیز نحوه شکایت و رسیدگی به این جرم بررسی خواهد شد.

در این رابطه باید گفت که اگر ارسال عکس برای نامحرم یا انتشار آنها به صورت عمومی ناظر بر تصاویر و عکس های نامناسب (مستهجن یا مبتذل) باشد، مشمول قانون جرایم رایانه ای است. بر اساس فصل چهارم این قانون، مجازات جرم انتشار تصاویر مستهجن به این صورت بیان شده است:

“هرکس به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا حامل های داده، محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد، تولید یا ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.”

بر اساس تبصره 1 این ماده، در صورتی که ارتکاب موارد ذکر شده در مورد تصاویری با ماهیت مبتذل باشد، فرد مرتکب به یکی از مجازات های فوق (حبس یا جزای نقدی) محکوم خواهد شد. اما بر اساس تبصره 2 این ماده، در صورتی که تصاویر ارسال یا منتشر شده مستهجن باشد و این محتویات به کمتر از ده نفر ارسال شده باشد، مرتکب به جزای نقدی از یک میلیون تا پنج میلیون ریال محکوم می شود. این مجازات، غیر از مجازات جرم هتک حیثیت در فضای مجازی است.

نحوه شکایت فرستادن عکس خود برای نامحرم

مجازات انتشار تصاویر نامناسب توسط کسانی که این کار را شغل خود قرار داده باشند نیز به موجب تبصره 3 این ماده جرم انگاری شده است. بر اساس این تبصره: “چنانچه مرتکب، اعمال مذکور در این ماده را حرفه خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتکب شود، چنانچه مفسد فی الارض شناخته نشود، به حداکثر هر دو مجازات مقرر در ماده 14 محکوم خواهد شد.”

لازم به ذکر است که در برخی موارد، انتشار تصاویر برای نامحرم مشمول جرم رابطه نامشروع است و در چنین مواردی، اگر اثبات رابطه نامشروع از طریق مجازی توسط شاکی صورت گرفته باشد، ممکن است طرفین به مجازات رابطه نامشروع نیز محکوم شوند.

مجازات رابطه نامشروع بر اساس قانون مجازات اسلامی عبارت است از شلاق تا 99 ضربه که میزان آن را قاضی با توجه به اوضاع و احوال پرونده مشخص می کند.

نحوه رسیدگی به جرم فرستادن عکس خود برای نامحرم

زمانی که از جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی شکایتی طرح می شود و یا با توجه به عمومی بودن جرم انتشار تصاویر مستهجن، پلیس فتا این جرم را مورد رسیدگی قرار می دهد، مراجع قضایی مانند سایر جرایم منافی عفت به آن رسیدگی کرده و حکم به مجازات مرتکب صادر می کنند. اما سوال این است که نحوه رسیدگی به جرم ارسال عکس خود برای نامحرم چگونه است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که پس از طرح شکایت از جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی یا ارسال عکس برای نامحرم، این شکایت به دادسرا ارجاع می شود تا دادسرا اقدامات مقدماتی در خصوص رسیدگی به این جرم را آغاز نماید. دادسرا در بررسی های خود، مدارک و اسناد ضمیمه شکواییه همچون پرینت پیام های تلگرام برای اثبات رابطه نامشروع را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت لزوم، پیگیری موضوع را به عنوان امری تخصصی به پلیس فتا ارجاع می دهد.

پلیس فتا انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی را بررسی نموده و نظر کارشناسی خود را ظرف مهلت مشخص به دادسرا ارسال می دارد. مقامات دادسرا ممکن است که برای اطلاع از جوانب موضوع، شاکی را به دادسرا احضار نموده و از او سوالاتی بپرسند.

پس از آن، دادسرا نتیجه رسیدگی مقدماتی خود را اعلام می دارد؛ به این صورت که اگر ارسال عکس برای نامحرم را مشمول جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی نداند، شکایت را رد می کند. اگر هم مدارک پرونده کامل بوده و انتشار تصاویر نامناسب احراز شود، برای متهم کیفرخواست صادر می نماید.

پس از صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه ارسال می شود تا مجددا قاضی پرونده به جرم رسیدگی نماید. اگر با توجه به سابقه پرونده، تحقیقات مقدماتی در دادسرا و توضیحات شاکی و مشتکی عنه، جرم انتشار تصاویر نامناسب در فضای مجازی محقق شده باشد، حکم به مجازات مرتکب صادر خواهد کرد.