بهترین سرمایه گذاری در ایران کدام است؟
پیش از آن که در این مقاله از گالری طلا لیلیوم؛ به بررسی بهترین روش سرمایه گذاری در ایران بپردازیم، لازم است ابتدا با اهمیت سرمایه گذاری آشنا شویم. برای این منظور تصور کنید در سال ۱۳۶۰، یک میلیون تومان سرمایه در اختیار داشتید. در آن زمان با این پول، می‌توانستید «یک خانه ۵۰ متری» در مرکز تهران بخرید. طی سال ۷۰ با ۱ میلیون تومان می‌توانستید یک «ماشین معمولی» بخرید. در سال ۸۰ یک «یخچال فریزر»، در سال ۹۰ یک «جاروبرقی» و در سال ۱۴۰۰ تنها یک هارد اکسترنال متوسط!
در جوامعی مانند ایران که قیمت کالاها و خدمات به طور مداوم در حال افزایش است، سرمایه گذاری به عنوان راهکاری برای مقابله با تورم و حفظ ارزش پول و قدرت خرید، اهمیت بسزایی دارد. وقتی صحبت از سرمایه گذاری می‌شود، هرکس با توجه به ذهنیت خود به گزینه‌های خاصی اشاره می‌کند:
- برخی به افزایش قیمت مسکن اشاره می‌کنند و خرید مسکن و زمین را بهترین روش سرمایه گذاری می‌دانند.
- برخی به افزایش قیمت طلا اشاره می‌کنند و خرید سکه طلا و طلا را گزینه مناسبی می‌دانند.
- برخی به افزایش نرخ ارز اشاره می‌کنند و خرید دلار و سایر ارزهای خارجی را گزینه مناسبی می‌دانند.
- برخی قیمت روز خودرو را با قیمت گذشته آن مقایسه می‌کنند و خرید خودرو را به عنوان بهترین روش سرمایه گذاری می‌شناسند.
- برخی به رشد شاخص بورس اشاره می‌کنند و بورس و خرید سهام را گزینه مناسبی می‌دانند.
- برخی به سپرده گذاری در بانک و دریافت سود بانکی را بهترین روش سرمایه گذاری می‌دانند.
- برخی با دغدغه آینده فرزندان به دنبال روشی برای سرمایه گذاری برای کودکان خود هستند.
- و…
اما واقعا بهترین گزینه برای سرمایه گذاری چیست؟ برای سرمایه گذاری دلار بهتر است یا طلا؟ بورس، مسکن یا خودرو؟ آیا روشی مناسب برای سرمایه گذاری با توجه به نرخ تورم وجود دارد؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.
چگونه می‌توان بهترین روش سرمایه گذاری را شناسایی کرد؟
نکته قابل توجه این است که:
در اولین نگاه، گزینه‌ای برای سرمایه گذاری مناسب‌تر است که بازدهی بیشتری نسبت به نرخ تورم و سایر روش‌ها داشته باشد.
اما در طی سالیان گذشته کدام بازار بازدهی بیشتری برای سرمایه گذاران ایجاد کرده است؟
در طی ۵ سال منتهی به تاریخ نگارش این مطلب، بورس با بازدهی حدوداً ۱۴۵۰ درصدی، بهترین عملکرد را در مقایسه با سایر روش های سرمایه گذاری داشته است. در طی همین مدت، طلا با بازدهی ۸۳۳ درصد، مسکن با ۶۵۱ درصد، دلار با ۵۷۴ درصد و سپرده‌های بانکی با ۹۲ درصد، در رتبه های بعدی قرار گرفته‌اند.
آیا برای یافتن بهترین روش سرمایه گذاری فقط باید به بازدهی توجه کرد؟
قطعا خیر. هر یک از گزینه های سرمایه گذاری مانند مسکن، طلا و سکه طلا، دلار، خودرو، سپرده‌های بانکی و … شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارند و طبیعتا همه افراد، امکان حضور در همه این بازارها را ندارند. لذا برای شناسایی بهترین روش سرمایه گذاری باید علاوه بر بازدهی، به پارامترهای دیگری نیز توجه کنید. در ادامه به بررسی بیشتر ویژگی‌های بازارهای موازی بورس پرداخته می‌شود.
خرید زمین و مسکن
با توجه به قیمت مسکن و هزینه‌های ساخت و ساز آن، خرید مسکن به سرمایه زیادی نیاز دارد. علاوه بر این، زمین و مسکن قابلیت نقدشوندگی پایینی دارند و بازار شفافی برای خرید و فروش آن‌ها وجود ندارد. مواردی مانند هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، رشد ناهمگون قیمت مسکن و زمین در شهرها و مناطق مختلف، سیاست‌های کلان مانند میزان پرداخت وام و پروژه‌های عمرانی بزرگ مانند مسکن مهر و مسکن ملی نیز از جمله پارامترها و ریسک‌های تاثیرگذاری است که باید مورد توجه سرمایه گذاران این حوزه قرار گیرد.
خرید فیزیکی طلا و سکه طلا
بر خلاف مسکن، سرمایه گذاری در طلا با مبالغ بسیار کمتری امکان‌پذیر است و نقدشوندگی بالاتری نیز دارد. ریسک اصل یا تقلبی بودن طلا و سکه طلا، ریسک و هزینه نگهداری آن در محلی امن، وابستگی به قیمت جهانی طلا و نرخ ارز نیز از جمله مواردی است که همواره باید مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیرد.
خرید دلار و سایر ارزهای رایج
بخشی از مردم ایران، خرید ارزهای خارجی را به عنوان بهترین روش سرمایه گذاری قبول دارند. اما باید توجه داشت که بازار ارز یکی از بازارهای پرریسک و پرنوسان است. پارامترهای بسیار زیادی نظیر روابط خارجی، واردات و صادرات، سیاست‌های دولتی و سیاست‌های کلی بانک مرکزی بر آن تاثیرگذار است. از طرف دیگر، ممکن است در شرایط خاصی خرید و فروش ارزهای پراستفاده مانند دلار و یورو، با محدودیت‌های جدی همراه شود و نگهداری مقدار زیادی از آن‌ها مطابق قانون تخلف به شمار رود.
خرید خودرو
بر خلاف کشورهای توسعه یافته دنیا، خودرو نیز در ایران به عنوان یک کالای سرمایه‌ای محسوب شود. در بسیاری از موارد، مقایسه قیمت خودرو با چند سال قبل، نشان‌دهنده افزایش قیمت بعضا غیر قابل تصور آن است. با این وجود عواملی همچون محدودیت در خرید به‌قیمت خودرو از کارخانه، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، هزینه‌های بیمه و عوارض، ریسک پیشرفت تکنولوژی، نااطمینانی نسبت به واردات خودروهای خارجی در آینده و نقدشوندگی کمتر نسبت به طلا و سکه طلا، موجب شده است که افراد زیادی سرمایه گذاری در سایر بازارها را به خرید خودرو ترجیح دهند.
سپرده های بانکی
بسیاری از افراد سپرده گذاری در بانک و دریافت سود بانکی را به عنوان یک سرمایه گذاری مناسب می‌شناسند. اما داده‌های تاریخی نشان داده است که طی سالیان گذشته، سود بانکی بسیار کمتر از میزان تورم بوده است. به بیان دیگر سپرده‌های بانکی در حفظ قدرت خرید و ارزش پول کارآمد نبوده است.
بیمه عمر
سرمایه‌گذاری در بیمه عمر راهکاری است که مزایای بیمه عمر و سرمایه‌گذاری را به طور همزمان دارا است. در این نوع بیمه، بیمه‌گذار با پرداخت حق بیمه‌های ماهانه، سالانه یا یکجا، علاوه بر پوشش‌های بیمه‌ای مانند سرمایه فوت، پوشش بیماری‌های خاص، پوشش هزینه‌های پزشکی و غیره، از سود تضمین شده‌ای نیز برخوردار می‌شود.
مزایای سرمایه‌گذاری در طلا
· شناخته شده بودن:
طلا یکی از شناخته‌شده ترین ابزار‌های سرمایه گذاری است. طوری که عموم افراد جامعه بدون نیاز به دانش خاصی، از این ابزار برای پس انداز و حفظ ارزش سرمایه شان استفاده می‌کنند. علاوه بر این، خرید و فروش طلا قانونی و رایج است و حساسیت‌های معاملات ارزی را ندارد.
· کم ریسک بودن:
تلاطم بازار طلا به نسبت سایر روش‌های سرمایه‌گذاری کمتر است. یک سهم بورسی و یا یک رمزارز ممکن است در یک دوره کوتاه مدت، رشد و یا ریزش زیادی را تجربه کند اما طلا در بلند مدت همیشه رشد متعادلی داشته است.
· نقد شوندگی سریع:
طلا به سرعت قابل تبدیل به نقد می‌باشد و این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که در صورت نیاز به پول، به راحتی طلا را به نقد تبدیل کنند.
· بازدهی مناسب در بلند مدت:
قیمت طلا متناسب با افزایش قیمت ارز بالا می‌رود. علاوه بر این، تغییرات جهانی قیمت طلا نیز در بلند مدت می‌تواند سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد.
معایب سرمایه گذاری در طلا
· افت قیمت شدید به هنگام فروش طلای زینتی:
هنگامی که طلای زینتی خریداری می‌کنید علاوه بر پولی که برای ارزش طلا می‌پردازید، هزینه‌های اجرت ساخت، مالیات بر ارزش افزوده و سود طلافروش نیز از شما اخذ می‌شود. این هزینه‌ها هنگام فروش طلا به جیب شما باز‌نمی‌گردد و ممکن است در حدود بیست تا پنجاه درصد ضرر کنید.
بنابراین توصیه می‌شود اگر قصد سرمایه‌گذاری در طلا را دارید، سکه یا طلای آبشده خریداری کنید. در هنگام خرید سکه نیز بایستی به میزان حباب آن توجه کنید. بنا بر شرایط اقتصادی گاهی حباب سکه زیاد و گاهی کمتر است. افزایش یا کاهش این حباب می‌تواند سبب زیان سرمایه‌گذار شود. طلای دست دوم نیز گرچه کارمزد چند برابری نسبت به طلای آبشده به سرمایه گذار متحمل می کند ولی می تواند گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری باشد به شرط آنکه از محل معتبری خریداری شده و عیار و وزن طلای آن به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
· عدم امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم:
اگر می‌خواهید یک قطعه طلای ساخته شده (نو یا دست دوم) یا یک سکه خریداری کنید باید چندین میلیون تومان پول برای سرمایه گذاری کنار گذاشته باشید. البته در بازار‌هایی مانند بازار مسکن و خودرو وضعیت بدتر است و سرمایه‌گذار می‌بایست حجم بزرگتری از سرمایه را درگیر کند.