نمونه لایحه معرفی مال به اجرای احکام

معرفی مال به اجرای احکام یکی از اقدامات کلیدی و حقوقی است که محکوم علیه (شخص بدهکار) یا شخص ثالث (فردی غیر از بدهکار) می تواند برای جلوگیری از جلب، تسویه بدهی یا ایفای تعهدات مالی خود در پرونده های قضایی انجام دهد. این اقدام، راهکاری قانونی برای تسریع فرآیند اجرای حکم و جلوگیری از عواقب حقوقی ناخواسته است.

در فرآیند اجرای احکام، پس از صدور حکم قطعی و اجراییه، محکوم علیه موظف است دین خود را پرداخت نماید. در صورتی که وی از پرداخت خودداری کند، محکوم له (طلبکار) می تواند درخواست توقیف اموال محکوم علیه را مطرح کند. با این حال، محکوم علیه یا حتی شخص ثالث نیز می تواند با معرفی اموال مشخص، خود را از پیامدهای بعدی مانند جلب مصون دارد. این مقاله به تفصیل به بررسی مفهوم معرفی مال، مبانی قانونی، راهنمای گام به گام تنظیم و ارائه لایحه، و نمونه های کاربردی لایحه معرفی مال به اجرای احکام می پردازد تا یک راهنمای جامع و تخصصی برای تمامی مخاطبان باشد.

مفهوم «معرفی مال به اجرای احکام» چیست؟

«معرفی مال به اجرای احکام» به فرآیندی اطلاق می شود که طی آن محکوم علیه یا شخص ثالث، به صورت داوطلبانه، اموالی را به واحد اجرای احکام معرفی می کند تا از محل فروش آن اموال، محکوم به (مبلغ یا تعهد مالی موضوع حکم) پرداخت شود. هدف اصلی از این اقدام، تسویه بدهی، جلوگیری از اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و در نتیجه ممانعت از جلب محکوم علیه است. این عمل نشان دهنده حسن نیت و تلاش برای ایفای تعهدات قانونی است.

تفاوت بنیادینی میان «معرفی مال» و «درخواست توقیف اموال» وجود دارد که درک آن ضروری است. درخواست توقیف اموال، معمولاً توسط محکوم له و به منظور شناسایی و ضبط اجباری اموال محکوم علیه مطرح می شود، در حالی که معرفی مال یک اقدام داوطلبانه از سوی محکوم علیه یا شخص ثالث است. در واقع، در حالت معرفی مال، محکوم علیه یا ثالث خود اقدام به اعلام وجود دارایی می کند که قرار است به نفع محکوم له توقیف و به فروش رسد.

چه کسانی می توانند مال معرفی کنند؟ این فرآیند عمدتاً توسط دو گروه انجام می شود:

• محکوم علیه: فردی که حکم قطعی دادگاه علیه او صادر شده و ملزم به پرداخت بدهی یا انجام تعهد مالی است.
• شخص ثالث: فردی غیر از محکوم علیه (مانند خانواده، دوستان یا همکاران) که با رضایت خود و به جای محکوم علیه، اموال خود را برای تسویه بدهی معرفی می کند. این اقدام معمولاً برای کمک به محکوم علیه و جلوگیری از جلب او صورت می گیرد.

مزایای معرفی مال به موقع، متعدد و قابل توجه است. این اقدام نه تنها از هزینه های اضافی ناشی از تأخیر در اجرای حکم، توقیف اموال نامطلوب یا فرآیندهای پیچیده تر حقوقی جلوگیری می کند، بلکه می تواند به حفظ آبرو و اعتبار محکوم علیه نیز کمک کند. با معرفی به موقع مال، محکوم علیه می تواند خود از جلب شدن اجتناب ورزد و حتی در مواردی، بر انتخاب نوع مالی که قرار است توقیف شود، تأثیر بگذارد تا کمترین آسیب را متحمل شود.

مبانی قانونی معرفی مال

فرآیند معرفی مال به اجرای احکام، مبتنی بر مواد قانونی مشخصی است که حقوق و تکالیف طرفین را تعیین می کند. آگاهی از این مبانی قانونی برای هرگونه اقدام حقوقی در این زمینه ضروری است.

ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

این ماده یکی از مهم ترین مستندات قانونی در زمینه اجرای محکومیت های مالی است. طبق ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: «اگر استیفای محکومٌ به از طرق مذکور در این قانون ممکن نگردد، محکومٌ علیه به تقاضای محکومٌ له تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار او یا جلب رضایت محکومٌ له حبس می شود.» این ماده به وضوح بیان می کند که در صورت عدم توانایی در استیفای محکوم به از سایر روش ها، محکوم علیه در معرض جلب و حبس قرار می گیرد.

اما همین ماده فرصتی را برای محکوم علیه فراهم می کند تا با معرفی مال، از این عواقب جلوگیری کند. در واقع، اگر محکوم علیه مالی برای پرداخت دین خود معرفی کند و آن مال کفاف محکوم به را بدهد، جلب و حبس او منتفی خواهد شد. این ماده به نوعی فشار قانونی را بر محکوم علیه وارد می آورد تا به وظیفه قانونی خود در پرداخت دین عمل کند و در صورت عدم توانایی، مال معرفی کند یا اعسار خود را ثابت نماید.

تبصره ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی

یکی دیگر از مواد کلیدی، تبصره ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی است که به صراحت امکان معرفی مال توسط شخص ثالث را پیش بینی کرده است. تبصره ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی مقرر می دارد: «شخص ثالث نیز می تواند به جای محکومٌ علیه برای استیفای محکومٌ به مال معرفی کند.»

این تبصره به افرادی غیر از محکوم علیه این اجازه را می دهد که با معرفی مال خود، از جلب و حبس محکوم علیه جلوگیری کنند. شرایط اصلی این اقدام، رضایت کامل شخص ثالث و اقرار به مالکیت مال معرفی شده است. این امکان به خصوص در مواردی که محکوم علیه خود اموالی برای معرفی ندارد یا دسترسی به آن مشکل است، کارگشا خواهد بود.

سایر مواد مرتبط در قانون اجرای احکام مدنی

علاوه بر موارد فوق، مواد دیگری نیز در قانون اجرای احکام مدنی به طور مستقیم یا غیرمستقیم به فرآیند معرفی و توقیف مال مرتبط هستند که اطلاع از آن ها می تواند مفید باشد. این مواد شامل رویه های توقیف، ارزیابی، و فروش اموال توقیف شده است که مراحل بعدی پس از معرفی مال را شکل می دهند. برای مثال، مواد ۴۹ تا ۶۰ این قانون به توقیف اموال منقول و غیرمنقول و چگونگی آن می پردازند.

مستثنیات دین

آشنایی با مفهوم مستثنیات دین نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مستثنیات دین شامل اموالی است که به موجب قانون، قابل توقیف برای پرداخت بدهی نیستند، حتی اگر محکوم علیه دارای آن اموال باشد. این اموال با هدف حفظ حداقل معیشت و زندگی آبرومندانه برای محکوم علیه و افراد تحت تکفل او تعریف شده اند. برخی از مهم ترین مستثنیات دین عبارتند از:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.
• اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه، خانواده و افراد تحت تکفل او لازم است.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماهه محکوم علیه و افراد تحت تکفل او.
• ابزار و وسایل کار و تحصیل محکوم علیه.
• وجه نقد و ودیعه که برای پرداخت هزینه درمان و یا هزینه های ضروری زندگی نیاز باشد.

بنابراین، هنگام معرفی مال، باید توجه داشت که اموال معرفی شده جزو مستثنیات دین نباشند، چرا که در این صورت قابلیت توقیف و فروش برای پرداخت بدهی را نخواهند داشت.

راهنمای گام به گام تنظیم و ارائه لایحه معرفی مال

تنظیم و ارائه یک لایحه معرفی مال به اجرای احکام نیازمند دقت و رعایت مراحل مشخصی است. عدم توجه به جزئیات می تواند منجر به تأخیر در فرآیند یا حتی رد لایحه شود. در ادامه، یک راهنمای گام به گام ارائه می شود.

مرحله ۱: جمع آوری اطلاعات

پیش از هر اقدامی، لازم است تمامی اطلاعات مورد نیاز به دقت جمع آوری و آماده شود. این اطلاعات شامل موارد زیر است:

• اطلاعات پرونده:
  • شماره پرونده کلاسه
  • شماره اجراییه
  • نام و نشانی دقیق شعبه صادرکننده اجراییه (مثلاً شعبه ۱۰۶ دادگاه حقوقی مجتمع قضایی عدالت تهران)
• مشخصات طرفین:
  • نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه و آدرس دقیق محکوم له (طلبکار) و محکوم علیه (بدهکار).
  • در صورت معرفی مال توسط شخص ثالث، مشخصات کامل شخص ثالث و همچنین رابطه او با محکوم علیه.
• مشخصات دقیق مال معرفی شده: این بخش حیاتی است و باید شامل تمامی جزئیاتی باشد که شناسایی و توقیف مال را آسان می کند:
  • برای املاک (آپارتمان، زمین، مغازه): پلاک ثبتی اصلی و فرعی، بخش ثبتی، آدرس دقیق، مشخصات مالکیت (نام مالک، نوع سند).
  • برای وسایل نقلیه (خودرو، موتورسیکلت): نوع خودرو، مدل، رنگ، سال ساخت، شماره موتور، شماره شاسی، شماره انتظامی (پلاک)، نام مالک طبق سند.
  • برای اموال منقول دیگر (مانند دستگاه های صنعتی، سهام، موجودی حساب بانکی):
    • دستگاه صنعتی: مشخصات فنی کامل (مدل، برند، سریال، ظرفیت)، محل نگهداری دقیق.
    • سهام شرکت: نام کامل شرکت، تعداد سهام، نوع سهام (عادی، ممتاز)، کد بورسی (در صورت وجود)، شماره پورتفوی.
    • موجودی حساب بانکی: نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد شعبه و آدرس شعبه، نام صاحب حساب.

مرحله ۲: ساختار لایحه

یک لایحه معرفی مال، باید دارای ساختار مشخص و رسمی باشد. بخش های ضروری یک لایحه استاندارد عبارتند از:

• بسمه تعالی: در بالای صفحه.
• عنوان مخاطب: خطاب به مرجع قضایی (مثلاً: «ریاست محترم شعبه … اجرای احکام دادگستری …»).
• موضوع لایحه: باید به وضوح مشخص شود (مثلاً: «لایحه معرفی مال به اجرای احکام»).
• سلام و احترام: «با عرض سلام و ادب، احتراما» یا «با سلام و احترام».
• مقدمه: اشاره به شماره پرونده، اجراییه و درخواست معرفی مال.
• شرح درخواست و معرفی مال: درج مشخصات دقیق مال معرفی شده.
• درخواست نهایی: بیان خواسته مشخص (توقیف، ارزیابی و فروش مال جهت استیفای محکوم به).
• تاریخ و امضا: درج تاریخ تنظیم لایحه و نام و نام خانوادگی امضاکننده (محکوم علیه یا شخص ثالث) به همراه امضا.

مرحله ۳: نکات نگارشی و حقوقی

رعایت نکات زیر در تنظیم لایحه از اهمیت بالایی برخوردار است:

• شفافیت و صراحت: متن لایحه باید کاملاً واضح، روشن و بدون ابهام باشد. از به کار بردن جملات پیچیده و مبهم پرهیز کنید.
• پیوست کردن مدارک مثبته مالکیت: برای اثبات مالکیت مال معرفی شده، حتماً مدارک مربوطه را پیوست لایحه نمایید. این مدارک می تواند شامل سند مالکیت، بنچاق، کارت خودرو، پرینت حساب بانکی و … باشد. عدم ارائه مدارک کافی می تواند فرآیند را به تأخیر بیندازد یا حتی منجر به رد لایحه شود.
• تکمیل بودن اطلاعات مال: تمامی اطلاعات مربوط به مال باید به دقت و به صورت کامل درج شود تا اجرای احکام بتواند به راحتی نسبت به شناسایی و توقیف آن اقدام کند. نقص در اطلاعات می تواند به رد لایحه منجر شود.
• لحن رسمی و حقوقی: با توجه به ماهیت تخصصی و قضایی موضوع، لایحه باید با لحنی رسمی و حقوقی نگارش شود.

مرحله ۴: ارائه لایحه

پس از تنظیم لایحه و آماده سازی مدارک، نوبت به ارائه آن می رسد:

• مراجعه به واحد اجرای احکام: لایحه باید به واحد اجرای احکام مربوطه در دادگستری (که اجراییه را صادر کرده است) ارائه شود.
• نحوه ثبت و پیگیری: لایحه را از طریق سیستم اتوماسیون اداری (سامانه ثنا) یا به صورت حضوری در دبیرخانه واحد اجرای احکام ثبت کنید و حتماً رسید دریافت نمایید. پس از ثبت، می توانید با استفاده از شماره پرونده و کد ملی، وضعیت لایحه و اقدامات بعدی را پیگیری کنید. معمولاً واحد اجرای احکام پس از بررسی لایحه، دستور توقیف و ارزیابی مال را صادر می کند.

تنظیم دقیق لایحه معرفی مال و پیوست کردن مستندات لازم، گام اساسی در تسریع فرآیند اجرای حکم و جلوگیری از پیامدهای نامطلوب قضایی برای محکوم علیه است. یک لایحه کامل و بدون نقص، اعتبار اقدام حقوقی شما را تضمین می کند.

نمونه لایحه معرفی مال به اجرای احکام (فرم های آماده)

در این بخش، چندین نمونه لایحه برای معرفی انواع مختلف اموال به اجرای احکام ارائه می شود. این نمونه ها قابل کپی و ویرایش هستند تا کاربران بتوانند با توجه به شرایط خاص خود، آن ها را تکمیل و استفاده کنند.

نمونه ۱: لایحه معرفی ملک (آپارتمان، زمین، مغازه)

این نمونه برای معرفی املاکی که دارای سند رسمی هستند، کاربرد دارد.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .... اجرای احکام دادگستری ....

موضوع: لایحه معرفی ملک جهت استیفای محکوم به
شماره پرونده کلاسه: [شماره پرونده را وارد کنید]
شماره اجراییه: [شماره اجراییه را وارد کنید]

با سلام و احترام،

احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه/شخص ثالث] فرزند [نام پدر] به کد ملی [کد ملی] و شماره شناسنامه [شماره شناسنامه]، به عنوان [محکوم علیه / شخص ثالث و وکیل محکوم علیه] در پرونده کلاسه فوق الذکر، به استحضار می رسانم که در راستای پرداخت محکوم به و اجرای حکم صادره، نسبت به معرفی یک واحد [نوع ملک: آپارتمان/زمین/مغازه] با مشخصات ذیل اقدام می نمایم:

مشخصات ملک معرفی شده:
۱.  نوع ملک: [آپارتمان/زمین/مغازه]
۲.  آدرس دقیق ملک: [استان، شهرستان، بخش، خیابان اصلی، کوچه، پلاک، طبقه، واحد]
۳.  پلاک ثبتی اصلی: [عدد]
۴.  پلاک ثبتی فرعی: [عدد]
۵.  بخش ثبتی: [شماره بخش ثبتی]
۶.  مساحت تقریبی: [عدد] متر مربع
۷.  نام مالک طبق سند: [نام و نام خانوادگی مالک]
۸.  شماره و تاریخ سند: [شماره سند و تاریخ تنظیم]

لذا، از آن مقام محترم تقاضا دارم دستورات مقتضی را جهت توقیف، ارزیابی و انجام مزایده مال معرفی شده صادر فرمایید تا محکوم به از محل فروش آن استیفا گردد.

پیشاپیش از بذل توجه و دستورات عالیه حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با احترام
[نام و نام خانوادگی]
[امضاء]
تاریخ: [تاریخ روز]
پیوست: کپی مصدق سند مالکیت / استعلام ثبتی

نمونه ۲: لایحه معرفی وسیله نقلیه (خودرو، موتورسیکلت)

این نمونه برای معرفی انواع وسایل نقلیه موتوری کاربرد دارد.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .... اجرای احکام دادگستری ....

موضوع: لایحه معرفی وسیله نقلیه جهت استیفای محکوم به
شماره پرونده کلاسه: [شماره پرونده را وارد کنید]
شماره اجراییه: [شماره اجراییه را وارد کنید]

با سلام و احترام،

احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه/شخص ثالث] فرزند [نام پدر] به کد ملی [کد ملی]، به عنوان [محکوم علیه / شخص ثالث و وکیل محکوم علیه] در پرونده کلاسه فوق، به استحضار می رسانم که در راستای پرداخت محکوم به و اجرای حکم صادره، نسبت به معرفی یک دستگاه [نوع وسیله نقلیه: خودرو/موتورسیکلت] با مشخصات ذیل اقدام می نمایم:

مشخصات وسیله نقلیه معرفی شده:
۱.  نوع وسیله نقلیه: [مثلاً: سواری پراید / موتورسیکلت هوندا]
۲.  مدل و تیپ: [مدل و تیپ را وارد کنید]
۳.  سال ساخت: [سال ساخت را وارد کنید]
۴.  رنگ: [رنگ را وارد کنید]
۵.  شماره موتور: [شماره موتور را وارد کنید]
۶.  شماره شاسی: [شماره شاسی را وارد کنید]
۷.  شماره انتظامی (پلاک): [پلاک انتظامی را وارد کنید]
۸.  نام مالک طبق سند / کارت خودرو: [نام و نام خانوادگی مالک]

لذا، از آن مقام محترم تقاضا دارم دستورات مقتضی را جهت توقیف، ارزیابی و انجام مزایده وسیله نقلیه معرفی شده صادر فرمایید تا محکوم به از محل فروش آن استیفا گردد.

پیشاپیش از بذل توجه و دستورات عالیه حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با احترام
[نام و نام خانوادگی]
[امضاء]
تاریخ: [تاریخ روز]
پیوست: کپی مصدق کارت خودرو / سند مالکیت وسیله نقلیه

نمونه ۳: لایحه معرفی مال منقول (دستگاه صنعتی، سهام شرکت، موجودی حساب بانکی)

این نمونه برای معرفی انواع اموال منقول غیر از وسیله نقلیه کاربرد دارد.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .... اجرای احکام دادگستری ....

موضوع: لایحه معرفی مال منقول جهت استیفای محکوم به
شماره پرونده کلاسه: [شماره پرونده را وارد کنید]
شماره اجراییه: [شماره اجراییه را وارد کنید]

با سلام و احترام،

احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه/شخص ثالث] فرزند [نام پدر] به کد ملی [کد ملی]، به عنوان [محکوم علیه / شخص ثالث و وکیل محکوم علیه] در پرونده کلاسه فوق، به استحضار می رسانم که در راستای پرداخت محکوم به و اجرای حکم صادره، نسبت به معرفی مال منقول ذیل اقدام می نمایم:

مشخصات مال منقول معرفی شده:
[یکی از موارد زیر را انتخاب و تکمیل کنید]

الف) معرفی دستگاه صنعتی:
۱.  نوع دستگاه: [نام کامل دستگاه، مثلاً: دستگاه بلوک زنی برقی سه فاز پنج قالبه نیمه اتوماتیک]
۲.  مدل و برند: [مدل و برند دستگاه]
۳.  شماره سریال / شناسه: [شماره سریال یا شناسه دستگاه]
۴.  مشخصات فنی: [توان، ظرفیت، ابعاد و سایر مشخصات مهم]
۵.  محل نگهداری دقیق: [آدرس دقیق محل نگهداری دستگاه]

ب) معرفی سهام شرکت:
۱.  نام کامل شرکت: [نام کامل شرکت بورسی یا غیربورسی]
۲.  تعداد سهام: [عدد] سهم
۳.  نوع سهام: [عادی/ممتاز/و ...]
۴.  کد بورسی / شماره حساب معاملاتی: [در صورت وجود]
۵.  نام مالک سهام: [نام و نام خانوادگی مالک]

ج) معرفی موجودی حساب بانکی:
۱.  نام بانک: [نام بانک، مثلاً: بانک ملی ایران]
۲.  نام شعبه و کد شعبه: [نام شعبه و کد آن]
۳.  شماره حساب: [شماره حساب بانکی]
۴.  شماره شبا: [شماره شبا]
۵.  نام صاحب حساب: [نام و نام خانوادگی صاحب حساب]
۶.  مبلغ موجودی (تقریبی): [در صورت اطلاع]

لذا، از آن مقام محترم تقاضا دارم دستورات مقتضی را جهت توقیف، ارزیابی و انجام اقدامات قانونی لازم برای استیفای محکوم به از محل مال معرفی شده صادر فرمایید.

پیشاپیش از بذل توجه و دستورات عالیه حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با احترام
[نام و نام خانوادگی]
[امضاء]
تاریخ: [تاریخ روز]
پیوست: [کپی مصدق فاکتور خرید / گواهی سهام / پرینت گردش حساب و موجودی بانکی]

نمونه ۴: لایحه معرفی مال توسط شخص ثالث

این نمونه زمانی کاربرد دارد که شخص دیگری به جای محکوم علیه، مال خود را معرفی می کند.

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه .... اجرای احکام دادگستری ....

موضوع: لایحه معرفی مال توسط شخص ثالث جهت استیفای محکوم به
شماره پرونده کلاسه: [شماره پرونده را وارد کنید]
شماره اجراییه: [شماره اجراییه را وارد کنید]

با سلام و احترام،

احتراماً، اینجانب [نام و نام خانوادگی شخص ثالث] فرزند [نام پدر] به کد ملی [کد ملی] و شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و آدرس [آدرس دقیق]، به استحضار می رسانم که در خصوص پرونده کلاسه فوق الذکر که محکوم علیه آن جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی محکوم علیه] می باشد، نظر به [رابطه شما با محکوم علیه، مثلاً: رابطه خویشاوندی / دوستی] و به منظور جلوگیری از جلب ایشان و کمک به ایفای تعهدات مالی، با رضایت کامل و اقرار به مالکیت خود، مال ذیل را به حضور معرفی می نمایم:

[در این قسمت، مشخصات کامل مال معرفی شده را بر اساس یکی از نمونه های ۱، ۲ یا ۳ (ملک، وسیله نقلیه، مال منقول) درج نمایید. تمامی جزئیات باید کاملاً دقیق و روشن باشد.]

بدین وسیله، ضمن تأکید بر مالکیت اینجانب بر مال معرفی شده و رضایت کامل به توقیف و فروش آن برای پرداخت محکوم به پرونده فوق، از آن مقام محترم تقاضا دارم دستورات مقتضی را جهت انجام اقدامات قانونی لازم برای استیفای محکوم به از محل مال معرفی شده صادر فرمایید.

پیشاپیش از بذل توجه و دستورات عالیه حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با احترام
[نام و نام خانوادگی شخص ثالث]
[امضاء]
تاریخ: [تاریخ روز]
پیوست: کپی مصدق مدارک شناسایی شخص ثالث، کپی مصدق سند مالکیت / کارت وسیله نقلیه / مدارک مربوط به مال منقول

پرسش های متداول (FAQ)

آیا شخص ثالث می تواند پس از معرفی مال، از آن انصراف دهد؟

این پرسش از نظر حقوقی دارای پیچیدگی هایی است و رویه قضایی و نظریات حقوقی در این زمینه متفاوت است. بر اساس

نشست قضایی (۵) مدنی

، پس از معرفی مال از جانب شخص ثالث به جای محکوم علیه،

عدول شخص ثالث از معرفی مالش قابل پذیرش نیست.

زیرا با معرفی مال، عملاً مال جایگزین محکوم به شده و عدول از آن می تواند منجر به تالی فاسدهایی مانند متواری شدن محکوم علیه یا اخلال در فرآیند اجرایی شود. این موضوع نشان دهنده آن است که معرفی مال توسط ثالث، تعهد جدی و غیرقابل برگشت محسوب می شود تا از طولانی شدن و بی اثر ماندن عملیات اجرایی جلوگیری شود.

اگر مال معرفی شده به مزایده نرود یا خریداری نداشته باشد، چه اتفاقی می افتد؟

در صورتی که مال معرفی شده به مزایده گذاشته شود اما خریداری پیدا نکند (مثلاً پس از یک یا دو نوبت مزایده)، چند حالت ممکن است رخ دهد. ابتدا محکوم له می تواند خود مال را در قبال محکوم به قبول کند. اگر محکوم له نیز مایل به قبول مال نباشد، یا مال اساساً قابلیت فروش در مزایده را نداشته باشد، مال توقیف شده آزاد می شود. در این صورت، عملیات اجرایی مجدداً علیه محکوم علیه ادامه می یابد و او در معرض اجرای

ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

(مانند جلب) قرار خواهد گرفت، مگر اینکه مال دیگری معرفی کند یا اعسار خود را ثابت نماید. این وضعیت به معنای اتمام مسئولیت محکوم علیه نیست و فرآیند استیفای دین از سایر راه ها پیگیری خواهد شد.

آیا محکوم له حق رد کردن مال معرفی شده را دارد؟

به طور کلی،

محکوم له حق رد کردن مال معرفی شده را ندارد، مگر در شرایط خاص.

قانونگذار حق توقیف مال معرفی شده توسط محکوم علیه یا شخص ثالث را به اجرای احکام داده و این اقدام را به رضایت محکوم له منوط نکرده است. هدف، استیفای محکوم به است و هر مالی که به اندازه کافی ارزش داشته باشد و جزو مستثنیات دین نباشد، باید مورد پذیرش قرار گیرد. با این حال، اگر مال معرفی شده به وضوح ناکافی، معیوب، یا جزو مستثنیات دین باشد، یا در خصوص مالکیت آن تردید جدی وجود داشته باشد، اجرای احکام می تواند با استعلام و بررسی، آن را نپذیرد. همچنین، در صورتی که مال معرفی شده در مزایده خریداری نداشته باشد و محکوم له نیز آن را نپذیرد، مال آزاد خواهد شد.

وظیفه ارزیابی مال معرفی شده با کیست؟

پس از معرفی و توقیف مال،

وظیفه ارزیابی آن بر عهده کارشناس رسمی دادگستری است.

واحد اجرای احکام پس از توقیف مال، دستور ارجاع امر به کارشناس را صادر می کند. کارشناس مربوطه (مثلاً کارشناس املاک، خودرو، یا ماشین آلات صنعتی) با توجه به تخصص خود، ارزش ریالی مال توقیف شده را تعیین می کند. این ارزیابی مبنای تعیین قیمت پایه در مزایده قرار می گیرد. هزینه های کارشناسی معمولاً به عهده محکوم له است، اما در نهایت از محل فروش مال یا از محکوم علیه وصول می شود.

آیا معرفی مال می تواند جایگزین درخواست اعسار شود؟

خیر، معرفی مال و درخواست اعسار دو مقوله حقوقی متفاوت هستند و

معرفی مال نمی تواند جایگزین درخواست اعسار شود.

معرفی مال: زمانی است که فرد توانایی پرداخت بدهی را دارد یا مال مشخصی برای پرداخت معرفی می کند، اما لزوماً نقدینگی کافی در دسترس ندارد. هدف اصلی آن، تسریع در فرآیند اجرای حکم و جلوگیری از جلب است.

اعسار: به حالتی گفته می شود که فرد به دلیل عدم تمکن مالی (عدم دسترسی به مال یا نقدینگی کافی) توانایی پرداخت محکوم به را ندارد و برای جلوگیری از جلب و یا تقسیط بدهی، از دادگاه درخواست اعسار می کند. در این صورت، شخص باید عدم توانایی مالی خود را ثابت کند و اموالی جز مستثنیات دین نداشته باشد.

بنابراین، اگرچه هر دو برای جلوگیری از جلب کاربرد دارند، اما مسیر حقوقی و شرایط هر یک کاملاً متفاوت است. در صورت معرفی مال کافی و با ارزش، نیازی به اعسار نیست، اما اگر مال معرفی شده کفاف ندهد یا فرد اصلاً مالی نداشته باشد، درخواست اعسار مطرح می شود.

نقش وکیل در فرآیند معرفی مال چیست و چه کمکی می کند؟

نقش وکیل در فرآیند معرفی مال، بسیار حیاتی و مؤثر است. وکیل متخصص می تواند:

• تنظیم دقیق لایحه: وکیل با آگاهی از قوانین و رویه های قضایی، لایحه ای دقیق، کامل و بدون نقص تنظیم می کند که احتمال رد شدن آن به حداقل می رسد.
• مشاوره حقوقی: به شما در انتخاب بهترین مال برای معرفی، درک کامل حقوق و وظایف، و پیش بینی عواقب احتمالی کمک می کند.
• پیوست مدارک صحیح: وکیل مطمئن می شود که تمامی مدارک مثبته مالکیت به درستی پیوست لایحه شده اند.
• پیگیری پرونده: وکیل می تواند فرآیند ثبت، پیگیری و نظارت بر توقیف و ارزیابی مال را تا حصول نتیجه نهایی از طرف شما انجام دهد و از طولانی شدن غیرضروری فرآیند جلوگیری کند.
• دفاع در برابر اعتراضات: در صورت بروز هرگونه اعتراض از سوی محکوم له یا شخص ثالث، وکیل می تواند از حقوق شما دفاع کند.

در نهایت، حضور وکیل به شما اطمینان خاطر می دهد که تمامی مراحل قانونی به درستی و به بهترین نحو انجام شده و از بروز مشکلات آتی جلوگیری می شود.

مدت زمان بررسی لایحه معرفی مال توسط اجرای احکام چقدر است؟

مدت زمان بررسی لایحه معرفی مال توسط اجرای احکام،

بسته به حجم کاری شعبه، نوع مال معرفی شده و کامل بودن مدارک، متغیر است.

به طور کلی، اگر لایحه کامل باشد و مدارک مثبته نیز پیوست شده باشند، معمولاً در عرض چند روز کاری تا دو هفته، دستورات لازم برای توقیف و ارزیابی صادر می شود. با این حال، شناسایی برخی اموال مانند حساب های بانکی معمولاً سریع تر انجام می پذیرد، در حالی که توقیف و ارزیابی املاک یا سهام شرکت های غیربورسی ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشد. پیگیری مستمر وکیل یا خود شخص، می تواند در تسریع فرآیند مؤثر باشد.

نتیجه گیری

معرفی مال به اجرای احکام، ابزاری قدرتمند و قانونی است که به محکوم علیه و حتی اشخاص ثالث این امکان را می دهد تا به صورت فعالانه در فرآیند اجرای حکم مشارکت کرده و از عواقب ناخواسته قضایی جلوگیری کنند. آگاهی از مبانی قانونی، نحوه تنظیم لایحه و نکات کلیدی این فرآیند، برای تمامی درگیران در پرونده های حقوقی ضروری است.

همانطور که در این مقاله اشاره شد، انتخاب نوع مال، ارائه اطلاعات دقیق و کامل، و پیوست کردن مدارک مثبته، همگی در سرعت و صحت انجام فرآیند تأثیر بسزایی دارند. همچنین، درک تفاوت میان معرفی مال و درخواست اعسار، و آگاهی از حقوق و تکالیف مربوط به هر یک، می تواند از بروز سوءتفاهم ها و انتخاب مسیر نادرست جلوگیری کند.

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اهمیت دقیق بودن در هر مرحله از این فرآیند، توصیه اکید می شود که پیش از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص در زمینه اجرای احکام مشورت نمایید. وکیل می تواند با ارائه راهنمایی های تخصصی و تنظیم لایحه ای قوی و متناسب با شرایط شما، اطمینان حاصل کند که این فرآیند به بهترین شکل ممکن پیش می رود و به نتایج مطلوب می رسد. برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و اطمینان از صحت و کارآمدی لایحه و فرآیند معرفی مال، می توانید از خدمات حقوقی ما بهره مند شوید.