برخلاف عقیده ای که بعضی از پرورش دهندگان گل و گیاه و درختان دارند نهال هم برای رشد خود به کود نیاز پیدا می کند. قبلا در خصوص صحبت کرده ایم اما این بار می خواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا نهال یکساله گردو پیوندی چندلر هم به کود نیاز دارد؟ چه کودی مناسب است؟ در جواب سوال شما به طور خلاصه باید بگوییم که بله نهال یکساله هم باید برنامه کوددهی داشته باشد اما کود مناسب برای نهال یکساله چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟ در ادامه به بررسی دقیق و تخصصی این موضوع خواهیم پرداخت.
چرا نهال یکساله باید کوددهی داشته باشد؟
یکی از سوالاتی که مکررا از ما پرسیده بودید این بود که چرا باید به نهال یکساله کود داد؟
همه گیاهان و درختان و گردو پیوندی چندلر در مراحل اولیه رشد خود که به شکل نهال هستند نیاز به مواد مغذی هم از نوع ماکرو و هم از نوع میکرو دارند. جدای از اینکه این مواد مغذی باید چه ویژگی هایی داشته باشند که در ادامه صحبت خواهیم کرد وجود آنها در برنامه کوددهی بسیار ضروری است چرا که به طور طبیعی عناصری که در خاک یا هر نوع محیط کشت دیگری وجود دارند کافی نیست. مخصوصا در خاک های فعلی کشور ما که بخاطر خاصیت قلیایی اجازه جذب کافی همه عناصر را نمی دهد.
بنابراین شما نیاز دارید که به دنبال کود مناسب برای نهال یکساله باشید تا از طریق یک برنامه کوددهی منظم و اصولی به ریشه زایی و افزایش حجم آنها کمک کنید. طبیعتا هر چقدر ریشه زایی بیشتر باشد و ریشه ها حجم بیشتری پیدا کنند نهال شما رشد بهتری پیدا خواهد کرد چرا که جذب مواد غذایی و آب با سرعت و حجم بیشتری امکان پذیر خواهد شد.
ویژگی های بهترین کود برای نهال یکساله
بهترین کود برای نهال یک ساله کودهایی هستند که یا درصد تعادلی از عناصر غذایی ماکرو دارند مثل کودهای سه بیست یا اینکه در فرمول NPK آنها درصد نیتروژن و پتاسیم بالاتر است مثلا کودی که NPK آن 3-2-5 باشد. بنابراین مهمترین مشخصه کود مناسب برای نهال یکساله ابتدا در درصد یا میزان عناصر ماکرو مغذی است.
ویژگی دوم در فرم یا نوع کود است. کودهای مایع نسبت به کودهای گرانولی بسیار مناسبتر است اما از طرفی هم تفاوت زیادی ندارد که کود مورد استفاده آلی و ارگانیک باشد یا خیر. هر چند برخی کشاورزان و افراد با سابقه در این حوزه توصیه می کنند از کودهای شیمیایی غیر آلی استفاده نکنید.
کودهای گرانولی مناسب نهال یکساله نیستند چون آزادسازی مواد غذایی در آنها طول می کشد بنابراین چندان توصیه نمی شوند. اما در ادامه قبل از اینکه لیستی از یکسری کود مناسب برای نهال یکساله را معرفی کنیم، روش و برنامه کوددهی نهال یک ساله را آموزش خواهیم داد.
روش های کوددهی نهال یکساله با کودهای مناسب
روش های مختلف برای کود دادن به نهال های یکساله وجود دارد که ما همه آنها را توضیح خواهیم داد اما قبل از آن به یک نکته بسیار مهم توجه داشته باشید؛ مقدار و تعداد دفعات کوددهی به نهال های یکساله بستگی شدیدی به برند و نوع کود مورد استفاده شما دارد. بنابراین روش هایی که در اینجا مطرح می شوند لزوما بهترین روش نیستند و اولویت شما نحوه مصرف کود خریداری شده باشد که در صفحه هر محصول به طور کامل توضیح داده شده است.
روش اول:
یکی از روش های کوددهی به نهال یکساله، یک روش دو فازی است:
فاز اول:
موقعی که نهال یک یا دو جفت برگ حقیقی تشکیل داد ابتدا آنها را به یک گلدان مجزا یا یک سینی بزرگتر منتقل کنید. از خاک مناسب و با کیفیت استفاده کرده و خاک اولیه را دور بریزید. سپس کود خریداری شده را کمتر از مقداری که توصیه شده استفاده کنید مثلا نصف مقدار. پس از آن کمی پودر سنگ به مخلوط گلدان اضافه کنید تا مواد غذایی میکرو و عناصر کمیاب را در اختیار گیاه شما قرار دهد. نتیجه این مرحله رشد بهتر نهال و تشکیل برگ های بیشتر، توسعه سیستم ریشه ای و ایجاد گیاهی مقاوم و سرحال خواهد بود.
فاز دوم
بعد از حدود 2 هفته، شروع به کوددهی با کودهای ارگانیک کنید که ویژگی کود مناسب برای نهال یکساله را توضیح دادیم. در این مرحله هم نصف مقدار توصیه شده را استفاده نمایید. خیلی مراقب باشید که بیش از حد آبیاری نکنید و جلوی رشد قارچ ها را بگیرید.
روش دوم:
روش دوم کوددهی برای نهال های یکساله روشی است که در آن کودها را به شکل اسپری مایع استفاده می کنند. مثلا کودهایی که حاوی عصاره جلبک کلپ هستند، کمپوست چای، کودهای حاوی خزه های دریایی و عصاره ماهی برای این روش کوددهی مناسب هستند. در این روش حتما باید به هر دو طرف برگ ها کود را اسپری کنید. این روش برای مواقعی که نهال یکساله شما دچار کمبود یا نقص در مواد غذایی خاصی شده یا قصد دارید در بدو شروع کار و رشد نهال، رشد انفجاری داشته باشید مناسب است.
روش سوم
روش سوم کوددهی نهال های یک ساله 4 مرحله ای است.
فاز اول
از کودهایی استفاده کنید که نیتروژن و فسفر بالایی دارند مثل کودهای اوره فسفات و اسید فسفریک یا اوره. اما بیش از حد نباید استفاده کنید تا در رشد نهال اختلال ایجاد نشود.
فاز دوم
در این فاز مناسب هستند تا عناصری مثل آهن، روی، منگنز، بور، و غیره در دسترس گیاه یا نهال شما قرار بگیرد. دقت داشته باشید با توجه به اینکه شرایط خاک های کشور ما به نحوی است که دارای شوری یا آهک بالا هستند، جذب میکرو مغذی ها با مشکل روبرو خواهد شد بنابراین توصیه می کنیم با کمک کودهای هیومیک اسید یا گوگرد مایع آلی اقدام به اصلاح خاک کنید.
فاز سوم
در فاز سوم به سراغ کودهایی بروید که دو عنصر پتاسیم و گوگرد بالایی دارند مثل کودهای سولو پتاس یا کودهای حاوی سولفات پتاسیم که بهترین نمونه آن را می توانید از ایران سان لایت خریداری کنید.
فاز چهارم
در فاز چهارم باید فقط از هیومیک اسید مایع یا پودری استفاده نمایید که میزان مصرف بسته به نوع برند متفاوت است. توضیحات کامل در صفحه هر محصول به طور مجزا و کامل آورده شده است.
خرید کود مناسب برای نهال یکساله
همانطور که مطالعه کردید یکی از کودهایی که باید حتما خریداری کنید کودهای هیومیک اسید هستند تا از طریق اصلاح خاک جذب مواد غذایی بهتر و بیشتر صورت بگیرد در غیر این صورت به مرور گیاه شما در جذب میکرو مغذی ها با مشکلات جدی روبرو خواهد شد.
اما همانطور که در توصیف ویژگی های کود مناسب برای نهال یکساله هم توضیح دادیم، کودهایی که درصدهای تعادلی NPK دارند یا نیتروژن و پتاسیم آنها بالاتر است گزینه بهتری هستند. در ادنهال تازه کاشته شده برای گسترش ریشه ی خود در خاک، رشد مناسب و باروری قابل توجه در آینده؛ علاوه بر آب و نور مناسب نیاز به مواد مغزی دارد، که آن ها را از طریق خاک دریافت میکند. هر چه ریشه های نهال سریع تر گسترش یابند و قوی شوند نهال می تواند بهتر رشد کند.
در واقع نهال تازه کاشته شده مانند نوزادی است که به توجه و مراقبت بیشتری نیازمند است. کودها یکی از عوامل رشد سریع ریشه ها در نهال های جوان هستند،که می توانند خاک را تقویت نموده و به عنوان غذای کمکی نهال به رشد بهتر و باروری آن کمک کنند.
برخی کشاورزان معتقدند که نباید در سال اول کاشت نهال به آن کود داد؛ چرا که نهال جوان است و به خاطر ضعیف بودن ریشه‌هایش با کوددهی از بین می‌رود. برخی دیگر از کشاورزان نیز معتقدند که کوددهی به نهال تازه کاشته شده می‌تواند بستر مناسب را برای رشد هرچه بهتر آن فراهم کند و نهال‌های جوان از همان ابتدا قوی پرورش یابند.
چرا کوددهی برای نهال تازه کاشته شده مهم است؟
برای نهال تازه کاشته شده کود مناسب می‌تواند بهره‌وری را در رشد نهال افزایش دهد. کود به افزایش ظرفیت نگهداشت آب در خاک کمک میکند و این موضوع تنش آبی برای نهال را کاهش داده و حاصلخیزی را افزایش می‌دهد.
کود مناسب نهال جوان
انتخاب کود مناسب برای نهال تازه کاشته شده چگونه است؟
قبل از استفاده از کود ابتدا باید انواع کود نهال را شناخت، سپس با انجام آزمایشات مخصوص خاک باید کمبود های موجود در خاک زمین زراعی را شناسایی کرده و پس از آن اقدام به کوددهی نهال تازه کاشته شده کرد.
انواع کود مناسب برای نهال تازه کاشته شده
کود یا به زبانی دیگر مولتی ویتامین خاک و گیاه انواع مختلفی دارد؛اما به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:
- کود آلی
- کود شیمیایی
- کود زیستی
استفاده از کود آلی برای نهال تازه کاشته شده
استفاده از کود آلی برای نهال تازه کاشته شده چگونه است؟
کود آلی که به کود ارگانیک نیز معروف است، منشا طبیعی دارد و هیچ گونه مواد شیمیایی به آن اضافه نشده است.
این کودها بقایای فضولات حیوانی و گیاهان هستند. کودهای آلی برعکس کودهای شیمیایی برای خاک و گیاه مضر نیستند.
از جمله کود های آلی می توان به کود حیوانی(دامی و مرغی )، کود سبز،کمپوست، تخمیر و بقایای زباله ها و مواد غذایی،کمپوست حاصل از ضایعات سالن های پرورش قارچ و پسماند فاضلاب ها اشاره کرد.
هیومیک اسید نیز یکی از کودهای آلی است که به ریشه زایی و مقاومت نهال تازه کاشته شده در برابر تغییرات درجه حرارت و همچنین حاصلخیزی خاک کمک میکند.
گوگرد نیز به تولید پروتئین در نهال کمک میکند و ضمن افزایش جذب آهن، روی، منگنز و مس مقاومت نهال را نیز افزایش می‌دهد.