دنیای زیر آب همیشه سورپرایزکننده بوده و هست و جهانی کاملاً متفاوت با دنیای ما محسوب می‌شود. با وجود سکوت ترسناکی که در این دنیای زیرین حاکم است، انسان همیشه علاقه‌ی فراوانی به جستجو در این قلمرو عجیب داشته و همین علاقه سبب کشف اسراری شده است که مدت‌هاست زیر آب پنهان مانده‌اند.
اکنون دانشمندان در زیر یک آتشفشان زیر بستر دریا، دنیایی پنهان پر از موجودات عجیب و غریب را کشف کردند. این دنیای زیرین پنهان مملو از موجوداتی که است که قبلاً هرگز دیده نشده بودند. کشف یک جهان مخفی اولین زیستگاه در نوع خود را نشان می‌دهد که مملو است از گونه‌های حیاتی از جمله گونه‌های عجیب کرم‌ها، حلزون‌ها و اختاپوس‌هایی که در اعماق دریا زندگی می‌کنند.
این اکوسیستم که در زیر منافذ هیدروترمال در شرق اقیانوس آرام Rise در آمریکای مرکزی قرار دارد، زمانی پیدا شد که دانشمندان در کشتی تحقیقاتی Falkor از یک بازوی روباتیک برای شکافتن لایه‌های بستر دریا استفاده کردند.
قلمروهای اسرارآمیز در زیر آب، شواهدی از حیات باورنکردنی موجودات
دانشمندان برای اولین بار در سال ۱۹۷۷ دریچه‌های هیدروترمال را حین کاوش در پشته اقیانوس آرام شرقی، یک مرز صفحه تکتونیکی در نزدیکی جزایر گالاپاگوس در سواحل غربی آمریکای جنوبی، کشف کردند. در آنجا، دریچه‌هایی به شکل توتم‌های موم ذوب شده تقریباً ۳۵ تا ۴۰ فوت (۱۰ تا ۱۲ متر) ارتفاع دارند و آب داغ و غنی از مواد معدنی را به اقیانوس‌ها می‌ریزند.
علیرغم دمای بسیار بالای اطراف دریچه‌ها که تا ۶۹۴ درجه فارنهایت (۳۶۸ درجه سانتیگراد) می‌رسد، دانشمندان زنجیره‌های غذایی پر از باکتری‌های شیمیایی، گاستروپودها، خرچنگ‌ها و کرم‌ها را یافتند که توسط مواد مغذی غنی که از دریچه‌ها فوران می‌کنند، نگهداری می‌شوند.
اما تا به امروز، هیچ دانشمندی فکر نمی‌کرد که برای کشف یک دنیای جدید به زیر این دریچه‌ها نگاه کند. موسسه Ocean، که هدایت این سفر به اکوسیستم را بر عهده داشت در بیانیه‌ای گفت: «کشف یک جهان مخفی و اکوسیستم جدیدی که در زیر اکوسیستم دیگری پنهان شده است، شواهد تازه‌ای از وجود حیات در مکان‌های باورنکردنی ارائه می‌دهد.»
جیوتیکا ویرمانی، مدیر اجرایی موسسه اشمیت، در مورد این کشف هیجان‌انگیز گفت: «ما مدت‌هاست اطلاعات زیادی از حیواناتی که در خشکی و در حفره‌های زیرزمینی زندگی می‌کنند و موجوداتی که در اعماق اقیانوس‌ها در شن و گل زندگی می‌کنند در دست داریم. اما برای اولین بار، دانشمندان به دنبال جاندارانی در زیر دریچه‌های گرمابی بودند.»
این دنیای پنهان چگونه کشف شد؟
به عنوان بخشی از این ماموریت، دانشمندان از یک بازوی روباتیک برای پاکسازی کف اقیانوس استفاده کردند و سپس جعبه‌هایی را روی شکاف‌های پوسته زمین قرار دادند. وقتی محققان بعداً به داخل آن جعبه‌ها نگاه کردند، تعداد زیادی از حیوانات را در زیر حفره‌ها کشف کردند که تأیید می‌کند موجودات از زیر بستر دریا به آنجا رسیده‌اند.
یکی از این موجودات دریایی، کرم لوله‌ای غول‌پیکر (Riftia pachyptila) بود که مورد توجه محققان قرار گرفت. تعداد کمی از نوزادان این جاندار در بالای دریچه‌ها دیده می‌شوند. دیدن این جانداران دانشمندان را به این گمان میبرد که لاروها برای رسیدن به زیستگاه‌های جدید در داخل مایعات آتشفشانی زیر دریا حرکت می‌کنند.
مونیکا برایت، بوم‌شناس دانشگاه وین که در این مأموریت کار می‌کرد، در بیانیه‌ای گفت: «درک ما از حیات حیوانات در دریچه‌های گرمابی در اعماق دریا با کشف یک جهان مخفی با موجوداتی ناشناخته در زیر دریا بسیار گسترش یافته است.»
دو زیستگاه در این جهان پویا وجود دارد و جانورانی در بالا و پایین سطح، بسته به مایع دریچه از پایین و اکسیژن در آب دریا از بالا، به طور هماهنگ رشد می‌کنند.
محققان که اواخر امسال یافته‌های دقیق خود در مورد این جهان مخفی را منتشر خواهند کرد، به مطالعه‌ی این اکوسیستم شکننده و اسرارآمیز که در برابر اثرات عملیات جستجو در اعماق دریا برنامه‌ریزی شده در اقیانوس آرام آسیب پذیر است، ادامه خواهند داد.
وندی اشمیت، رئیس و یکی از بنیانگذاران مؤسسه اقیانوس اشمیت، در بیانیه‌ای گفت: «اکتشافات انجام شده در هر سفر اکتشافی موسسه اقیانوس اشمیت، فوریت کاوش کامل اقیانوس را تقویت می‌کند تا ما بدانیم در اعماق دریا چه چیزی وجود دارد.»
علاوه‌براین، چند ماه پیش دکتر جیوتیکا ویرمانی، مدیر اجرایی موسسه اقیانوس اشمیت از کشف یک پرورشگاه جدید اختاپوس در اعماق دریای کاستاریکا خبر داد و گفت: «کشف یک پرورشگاه فعال جدید اختاپوس در بیش از ۲۸۰۰ متر زیر سطح دریا در آب‌های کاستاریکا ثابت می‌کند که هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد اقیانوس ما وجود دارد.»
در اکتبر ۲۰۲۲ نیز دانشمندان در ماموریتی در مالدیو اکوسیستم جدیدی را در عمق ۵۰۰ متری اقیانوس کشف کردند که منجر به افزایش حفاظت از جانداران دریایی و ماهیگیری در این منطقه ویژه شد.
کشف یک جهان مخفی مملو از موجودات جدید و مناظر جدید و یک اکوسیستم اسرارآمیز نشان دهنده‌ی اسراری است که در اعماق اقیانوس‌ها و سایر مکان‌های جهان منتظر کشف شدن هستند. مهمترین نکته در مورد این کشفیات جدید این است که راه‌های حفاظت از آنها را نیز بیاموزیم. در غیر این صورت کشف جهان‌های جدیدی که قرار است به مکان‌های نابود شده تبدیل شوند کاملاً بی‌معنی خواهد بود.
۵۸۵۸