کاروانسرای خانات تهران

در دل پایتخت شلوغ و پرهیاهو گنجینه ای تاریخی و فرهنگی نهفته است که یادگاری از دوران شکوه و رونق تهران قدیم به شمار می رود. کاروانسرای خانات بزرگ ترین کاروانسرای درون شهری تهران با معماری چشم نواز و قدمتی که به اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار می رسد امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری مهم این شهر تبدیل شده است. این کاروانسرا که در گذشته پذیرای کاروان های تجاری و مسافرانی بوده که از جاده حضرت عبدالعظیم (ع) وارد تهران می شدند امروزه با کاربری های فرهنگی و تجاری همچنان به حیات خود ادامه می دهد. بازدید از کاروانسرای خانات فرصتی است برای غرق شدن در تاریخ و فرهنگ تهران و تجربه ای متفاوت از گشت وگذار در یک بنای تاریخی با معماری اصیل ایرانی. این مقاله راهنمایی جامع برای بازدید از این کاروانسرا آشنایی با تاریخچه و معماری آن و همچنین معرفی امکانات و دیدنی های اطراف آن است تا بتوانید سفری خاطره انگیز به این نگین تاریخی تهران داشته باشید.

معرفی کاروانسرای خانات

کاروانسرای خانات نگینی درخشان در قلب تهران قدیم یادگاری از دوران قاجار است که شکوه و عظمت معماری ایرانی را به نمایش می گذارد. این بنای تاریخی که به عنوان بزرگترین کاروانسرای درون شهری تهران شناخته می شود در گذشته محل استراحت و تجارت کاروان هایی بود که از مسیر جاده حضرت عبدالعظیم (ع) به تهران وارد می شدند. امروزه کاروانسرای خانات پس از مرمت و بازسازی به یک مرکز فرهنگی و تجاری تبدیل شده است که با حفظ اصالت تاریخی خود پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگانی است که به دنبال تجربه ای متفاوت از گشت و گذار در تهران هستند. این کاروانسرا با حجره های متعدد حیاط وسیع و معماری منحصربه فرد خود فضایی دلنشین و جذاب را برای بازدیدکنندگان فراهم می کند.

تاریخچه کاروانسرای خانات تهران

داستان کاروانسرای خانات به اواخر دوران ناصرالدین شاه قاجار بازمی گردد زمانی که تهران در حال توسعه بود و نیاز به فضاهایی برای پذیرایی از کاروان های تجاری و مسافران افزایش یافته بود. ساخت این کاروانسرا را به سال های حدود 1300 هجری قمری نسبت می دهند. جالب است بدانید که در نقشه تهران که در سال 1309 هجری قمری توسط نجم الملک تهیه شده عمارت کاروانسرا وجود داشته است. این کاروانسرا در جوار جاده برون شهری تهران یعنی «جاده حضرت عبدالعظیم» بنا گردید که آن زمان از خارج بافت تهران قرار داشته است. با توسعه شهر کاروانسرای خانات به تدریج در داخل بافت شهری تهران قرار گرفت و به یکی از مراکز مهم تجاری و اجتماعی شهر تبدیل شد. در طول سالیان متمادی این کاروانسرا شاهد رویدادهای مختلفی بوده و تغییرات زیادی را تجربه کرده است.

آتش سوزی و بازسازی کاروانسرای خانات

متاسفانه در سال 1357 کاروانسرای خانات دچار آتش سوزی شد و بخش هایی از آن آسیب دید. این حادثه باعث شد که کاروانسرا برای مدتی طولانی بلااستفاده بماند. اما خوشبختانه در سال های اخیر کاروانسرای خانات مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و در اسفند ماه سال 1388 همزمان با جشن های نوروزی بازگشایی شد. این بازسازی جان تازه ای به این بنای تاریخی بخشید و آن را به یکی از جاذبه های گردشگری مهم تهران تبدیل کرد. در جریان مرمت تلاش شد تا اصالت معماری بنا حفظ شود و در عین حال امکانات رفاهی مناسبی برای بازدیدکنندگان فراهم گردد.

معماری کاروانسرای خانات تهران

معماری کاروانسرای خانات تلفیقی از هنر و کاربردی بودن است که با دقت و ظرافت خاصی طراحی شده است. این بنا در زمینی به مساحت حدود 10500 متر مربع ساخته شده و دارای دو بخش اصلی حیاط و راهروی ورودی است. حیاط کاروانسرا فضایی وسیع و چهارگوش است که در اطراف آن حجره های متعددی قرار گرفته اند. این حجره ها در گذشته محل استراحت و تجارت بازرگانان بوده اند و امروزه به کاربری های مختلفی از جمله فروشگاه کارگاه و نگارخانه اختصاص یافته اند. معماری کاروانسرا به شیوه آجرکاری است و در ساخت آن از مصالحی مانند آجر ملات گل آهک گچ سنگ چوب و سفال استفاده شده است. درب ورودی کاروانسرا با ارتفاع حدود شش متر از چوب روسی ساخته شده و با 40 گل میخ تزئین شده است.

کاربری های فرهنگی

کاروانسرای خانات علاوه بر ارزش تاریخی و معماری به عنوان یک مرکز فرهنگی نیز فعالیت می کند. در این کاروانسرا برنامه ها و رویدادهای فرهنگی مختلفی برگزار می شود که هدف از آن ها معرفی هنر و فرهنگ ایرانی به بازدیدکنندگان است. این برنامه ها شامل نمایشگاه های هنری اجرای موسیقی سنتی کارگاه های آموزشی و سایر فعالیت های فرهنگی است. کاروانسرای خانات تلاش می کند تا با برگزاری این برنامه ها به یک پاتوق فرهنگی برای هنرمندان و علاقه مندان به هنر تبدیل شود. همچنین این کاروانسرا به عنوان لوکیشن فیلمبرداری نیز مورد استفاده قرار می گیرد و در فیلم ها و سریال های مختلفی به نمایش درآمده است.

نگارخانه

یکی از بخش های جذاب کاروانسرای خانات نگارخانه آن است که در آن آثار هنری مختلفی به نمایش گذاشته می شود. این نگارخانه فضایی مناسب برای نمایش آثار هنرمندان جوان و نوظهور است و به آن ها فرصتی می دهد تا استعدادهای خود را به نمایش بگذارند. در نگارخانه کاروانسرای خانات آثار هنری در زمینه های مختلف نقاشی عکاسی مجسمه سازی و سایر هنرهای تجسمی به نمایش گذاشته می شود. بازدید از این نگارخانه فرصتی است برای آشنایی با هنر معاصر ایران و حمایت از هنرمندان جوان.

امکانات

کاروانسرای خانات امکانات رفاهی مناسبی را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است تا آن ها بتوانند با آسایش و لذت بیشتری از این بنای تاریخی بازدید کنند. این امکانات شامل سرویس بهداشتی نمازخانه پارکینگ و سایر امکانات رفاهی است. همچنین در کاروانسرای خانات فروشگاه ها و غرفه های مختلفی وجود دارد که در آن ها محصولات فرهنگی و هنری صنایع دستی و سوغات به فروش می رسد. بازدیدکنندگان می توانند از این فروشگاه ها یادگاری هایی از سفر خود به کاروانسرای خانات تهیه کنند.

کاروانسرای خانات تهران رستوران

اگر در حین بازدید از کاروانسرای خانات احساس گرسنگی کردید می توانید به رستوران آن مراجعه کنید و از غذاهای خوشمزه ایرانی لذت ببرید. رستوران کاروانسرای خانات با فضایی سنتی و دلنشین تجربه ای متفاوت از صرف غذا را برای شما فراهم می کند. در این رستوران انواع غذاهای سنتی ایرانی با بهترین کیفیت و مواد اولیه تازه تهیه می شود. همچنین در رستوران کاروانسرای خانات چایخانه سنتی نیز وجود دارد که در آن می توانید انواع چای و دمنوش های گیاهی را سفارش دهید و در فضایی آرام و دلنشین استراحت کنید.

بازدید از کاروانسرای خانات

بازدید از کاروانسرای خانات تجربه ای فراموش نشدنی از سفر به دل تاریخ و فرهنگ تهران است. این بنای تاریخی با معماری زیبا فضای دلنشین و امکانات رفاهی مناسب هر ساله پذیرای گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی از سراسر ایران و جهان است. برای بازدید از کاروانسرای خانات می توانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 19 و در روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت 9 تا 15 به آن مراجعه کنید. بازدید از این کاروانسرا رایگان است و نیازی به تهیه بلیط ندارید.

مسیر و نقشه کاروانسرای خانات

کاروانسرای خانات در شمال میدان شوش جنوب چهارراه مولوی میدان امین السلطان خیابان صاحب جمع واقع شده است. برای دسترسی به این کاروانسرا می توانید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید. اگر قصد دارید با مترو به کاروانسرای خانات بروید باید خط شماره یک (تجریش-کهریزک) را سوار شوید و در ایستگاه میدان محمدیه پیاده شوید. از این ایستگاه تا کاروانسرا حدود 1.5 کیلومتر فاصله است که می توانید با تاکسی یا اتوبوس این مسیر را طی کنید. اگر قصد استفاده از اتوبوس تندرو (BRT) را دارید می توانید سوار خط شماره دو (پایانه آزادی-پایانه خاوران) یا خط شماره هفت (پایانه تجریش-راه آهن) شوید. با اتوبوس خط دوم باید در ایستگاه چهارراه مولوی و با اتوبوس خط هفت باید در ایستگاه مولوی پیاده شوید.

دیدنی های اطراف

در اطراف کاروانسرای خانات دیدنی های تاریخی و فرهنگی دیگری نیز وجود دارد که می توانید در سفر خود به تهران از آن ها نیز بازدید کنید. از جمله این دیدنی ها می توان به بازار تهران کاخ گلستان موزه ملی ایران موزه آبگینه و سفالینه و سایر بناهای تاریخی اشاره کرد. بازدید از این دیدنی ها فرصتی است برای آشنایی بیشتر با تاریخ و فرهنگ تهران و ایران. همچنین در اطراف کاروانسرای خانات رستوران ها و کافه های متعددی وجود دارد که می توانید در آن ها از غذاهای خوشمزه و نوشیدنی های متنوع لذت ببرید.

نظرات کاربران

کاربرانی که از کاروانسرای خانات بازدید کرده اند نظرات مثبتی درباره این بنای تاریخی داشته اند. آن ها از معماری زیبا فضای دلنشین و امکانات رفاهی مناسب کاروانسرا تعریف کرده اند. همچنین بسیاری از کاربران بازدید از کاروانسرای خانات را به عنوان یک تجربه فرهنگی و تاریخی ارزشمند توصیه کرده اند. برخی از کاربران نیز از رستوران و چایخانه سنتی کاروانسرا تعریف کرده اند و غذاها و نوشیدنی های آن را خوشمزه و باکیفیت دانسته اند. نظرات کاربران نشان می دهد که کاروانسرای خانات یکی از جاذبه های گردشگری محبوب تهران است که ارزش بازدید را دارد.