همه ما عاشق گربه هامون هستیم نه؟ اون موجودات پشمالوی دوست داشتنی که با یه نگاه دلبری می برن و با یه صدای ملوس کل خونه رو به سکوت دعوت می کنن. ولی امان از روزی که این فرشته های کوچولو مریض بشن! یکی از مشکلات رایجی که ممکنه گربه هامون باهاش روبرو بشن یبوست هست. یبوست گربه همونقدر که برای ما آدما ناراحت کننده است برای گربه ها هم دردناکه و حتی می تونه نشونه یه مشکل جدی تر باشه.

من خودم تجربه تلخی از یبوست گربه ام دارم. یه گربه نازنین داشتم به اسم “ملوس” که عاشقش بودم. یه روز متوجه شدم ملوس خیلی بی حال شده غذا نمی خوره و تو ظرف خاکش هم خبری نیست. اولش فکر کردم شاید ناز داره یا دلش درد می کنه ولی وقتی چند روز گذشت و وضعیتش بهتر نشد حسابی نگران شدم. بردمش دکتر و دکتر گفت ملوس یبوست شدید داره! اونجا بود که فهمیدم یبوست فقط یه مشکل ساده نیست و باید خیلی جدی بهش نگاه کرد.
بعد از اون ماجرا حسابی دنبال این رفتم که چطور از یبوست گربه ام جلوگیری کنم. تو این مقاله می خوام تجربیات خودم و چیزایی که یاد گرفتم رو باهاتون به اشتراک بذارم. مطمئنم خیلی از شما هم با این مشکل روبرو شدید یا ممکنه در آینده بشید. پس با من همراه باشید تا با هم یاد بگیریم چطور گربه هامون رو از شر یبوست نجات بدیم!
یبوست گربه دقیقا چیه و از کجا بفهمیم گربه مون یبوست داره؟
خب اول از همه باید بدونیم یبوست گربه دقیقا یعنی چی. یبوست یعنی دفع مدفوع به سختی کم تر از حد معمول و یا با درد و ناراحتی. یه گربه سالم معمولا روزی یک یا دو بار دفع مدفوع داره. اگه گربه تون بیشتر از ۴۸ ساعت دفع مدفوع نداشته باشه یا مدفوعش سفت و خشک باشه و با زور دفع کنه به احتمال زیاد یبوست داره.
نشانه های یبوست گربه
- دفع مدفوع کم یا عدم دفع مدفوع : مهم ترین نشونه یبوست کم شدن دفع مدفوع یا کلا دفع نشدن مدفوع برای چند روزه.
- مدفوع سفت و خشک : مدفوع گربه یبوست دار معمولا خیلی سفت و خشکه و شبیه سنگ ریزه می مونه.
- زور زدن و تلاش برای دفع مدفوع : گربه تون ممکنه موقع دفع مدفوع خیلی زور بزنه و صداهای ناله مانندی از خودش دربیاره.
- بی حالی و بی اشتهایی : یبوست می تونه باعث بشه گربه بی حال بشه و اشتهای خودشو از دست بده.
- استفراغ : در موارد شدیدتر یبوست حتی می تونه باعث استفراغ هم بشه.
- درد شکم : اگه شکم گربه تون رو آروم لمس کنید ممکنه احساس کنید سفته و گربه موقع لمس کردنش بی قراری کنه.
- کاهش آب بدن : یبوست می تونه باعث کم آبی بدن گربه بشه.
اگه هر کدوم از این نشانه ها رو تو گربه تون دیدید بهتره زودتر به دامپزشک مراجعه کنید. یبوست اگه درمان نشه می تونه مشکلات جدی تری مثل مگاکولون (بزرگ شدن روده بزرگ) رو به وجود بیاره.
چرا گربه هامون یبوست می گیرن؟
خب حالا سوال اینجاست که اصلا چرا گربه ها یبوست می گیرن؟ دلایل یبوست گربه خیلی متنوع هستن ولی مهم ترینشون به تغذیه و آب رسانی مربوط می شن.
دلایل اصلی یبوست گربه
- کم آبی بدن : یکی از شایع ترین دلایل یبوست گربه کم آبی بدنه. گربه ها ذاتا موجودات کم آب خور هستن و اگه به اندازه کافی آب نخورن مدفوعشون خشک و سفت می شه و یبوست ایجاد می شه.
- رژیم غذایی نامناسب : غذای خشک بی کیفیت و کم فیبر می تونه باعث یبوست بشه. فیبر برای حرکت راحت تر مدفوع تو روده خیلی مهمه.
- گلوله مویی (Hairball) : گربه ها موقع تمیز کردن خودشون موهای زیادی رو می بلعند. اگه این موها تو معده و روده جمع بشن می تونن باعث یبوست بشن.
- کم تحرکی و چاقی : گربه های کم تحرک و چاق بیشتر مستعد یبوست هستن. فعالیت بدنی به حرکات روده کمک می کنه.
- بیماری های زمینه ای : بعضی بیماری ها مثل بیماری های کلیوی دیابت مشکلات تیروئید و بیماری های عصبی می تونن باعث یبوست بشن.
- داروها : بعضی داروها مثل داروهای ضد درد و آنتی هیستامین ها می تونن عوارض جانبی یبوست داشته باشن.
- مسدود شدن روده : در موارد نادر یبوست می تونه به خاطر انسداد روده ناشی از جسم خارجی تومور یا فتق باشه.
- استرس : استرس و تغییرات محیطی هم می تونن روی سیستم گوارش گربه ها تاثیر بذارن و باعث یبوست بشن.
- سن بالا : گربه های مسن تر به دلیل کاهش فعالیت بدنی و تغییرات متابولیکی بیشتر در معرض یبوست قرار دارن.
همونطور که می بینید دلایل یبوست خیلی زیادن. برای تشخیص دقیق دلیل یبوست گربه تون حتما باید به دامپزشک مراجعه کنید. دامپزشک با معاینه و انجام آزمایش های لازم می تونه دلیل اصلی رو تشخیص بده و درمان مناسب رو تجویز کنه.
تغذیه قهرمان داستان سلامت گوارش گربه! (چطور غذا به داد روده گربه می رسه؟)
حالا می رسیم به بخش جذاب ماجرا یعنی نقش تغذیه در سلامت گوارش گربه و پیشگیری از یبوست. همونطور که گفتم تغذیه یکی از مهم ترین عوامل موثر در یبوست گربه است. یه رژیم غذایی مناسب و متعادل می تونه از یبوست پیشگیری کنه و به سلامت کلی گربه تون کمک کنه.
مواد غذایی کلیدی برای پیشگیری از یبوست گربه
- فیبر : فیبر مثل یه جارو برقی تو روده عمل می کنه! فیبر آب رو جذب می کنه و حجم مدفوع رو افزایش می ده و باعث نرم شدن مدفوع و حرکت راحت تر اون تو روده می شه. غذاهای خشک معمولا فیبر کمتری دارن نسبت به غذاهای تر. منابع خوب فیبر برای گربه ها شامل پودر پسیلیوم (اسفرزه) کدو تنبل پخته شده چغندر هویج پخته شده و سبزیجات برگ سبز هستن. البته باید دقت کنید که فیبر زیاد هم می تونه باعث مشکلات گوارشی بشه پس باید به اندازه و با مشورت دامپزشک به رژیم غذایی گربه تون اضافه بشه.
- آب : آب مهم ترین ماده مغذی برای بدن گربه است. همونطور که گفتم کم آبی بدن یکی از دلایل اصلی یبوسته. گربه ها باید به اندازه کافی آب بنوشن تا مدفوعشون نرم بمونه. غذاهای تر رطوبت بیشتری دارن نسبت به غذاهای خشک و می تونن به تامین آب بدن گربه کمک کنن. همیشه آب تازه و تمیز در دسترس گربه تون قرار بدید. می تونید از آب نماهای مخصوص گربه هم استفاده کنید چون بعضی گربه ها آب روان رو بیشتر دوست دارن.
- پروتئین با کیفیت : پروتئین برای سلامت کلی بدن گربه ضروریه. پروتئین با کیفیت بالا و قابل هضم به عملکرد صحیح دستگاه گوارش کمک می کنه. غذاهای با پروتئین حیوانی با کیفیت مثل مرغ ماهی و گوشت گاو برای گربه ها مناسب تر هستن.
- چربی های سالم : چربی های سالم مثل اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ برای سلامت پوست و مو و همچنین عملکرد دستگاه گوارش گربه مفید هستن. این چربی ها به روان شدن روده و حرکت راحت تر مدفوع کمک می کنن. منابع خوب چربی های سالم شامل روغن ماهی و روغن بذر کتان هستن.
- پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها : پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستن که به سلامت روده کمک می کنن. پری بیوتیک ها هم غذا برای این باکتری های مفید هستن. مصرف پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها می تونه به بهبود عملکرد گوارش و پیشگیری از یبوست کمک کنه. بعضی غذاهای گربه حاوی پروبیوتیک و پری بیوتیک هستن. همچنین می تونید از مکمل های پروبیوتیک مخصوص گربه هم استفاده کنید.
ماده غذایی |
نقش در پیشگیری از یبوست |
منابع غذایی |
فیبر |
نرم کردن مدفوع و افزایش حجم آن |
پودر پسیلیوم کدو تنبل پخته شده چغندر هویج پخته شده سبزیجات برگ سبز |
آب |
حفظ رطوبت مدفوع |
آب تازه غذای تر |
پروتئین با کیفیت |
عملکرد صحیح دستگاه گوارش |
مرغ ماهی گوشت گاو |
چربی های سالم |
روان کردن روده |
روغن ماهی روغن بذر کتان |
پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها |
بهبود سلامت روده |
غذاهای حاوی پروبیوتیک و پری بیوتیک مکمل های پروبیوتیک |
غذای خشک یا غذای تر؟ کدومش برای پیشگیری از یبوست بهتره؟
یکی از سوال های رایجی که صاحبان گربه می پرسن اینه که غذای خشک بهتره یا غذای تر؟ برای پیشگیری از یبوست غذای تر معمولا گزینه بهتریه. غذای تر رطوبت خیلی بیشتری نسبت به غذای خشک داره و به تامین آب بدن گربه کمک می کنه. همونطور که گفتم کم آبی بدن یکی از دلایل اصلی یبوسته.
مزایای غذای تر برای پیشگیری از یبوست :
- رطوبت بالا : غذای تر حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد رطوبت داره در حالی که غذای خشک فقط حدود ۱۰ درصد رطوبت داره. این رطوبت بالا به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک می کنه.
- طعم و بوی جذاب : غذای تر معمولا طعم و بوی جذاب تری برای گربه ها داره و باعث می شه گربه ها بیشتر غذا بخورن و در نتیجه آب بیشتری هم دریافت کنن.
- فیبر بیشتر (در بعضی برندها) : بعضی برندهای غذای تر فیبر بیشتری نسبت به غذای خشک دارن که برای سلامت گوارش و پیشگیری از یبوست مفیده.
معایب غذای تر :
- قیمت بالاتر : غذای تر معمولا گرون تر از غذای خشک هست.
- ماندگاری کمتر : غذای تر بعد از باز شدن قوطی یا پاکت ماندگاری کمتری داره و باید زودتر مصرف بشه.
- احتمال فساد بیشتر : غذای تر که تو ظرف غذا می مونه زودتر فاسد می شه و باید ظرف غذا رو مرتب تمیز کنید.
غذای خشک :
- قیمت پایین تر : غذای خشک معمولا ارزون تر از غذای تر هست.
- ماندگاری بیشتر : غذای خشک ماندگاری بالاتری داره و می تونید مقدار زیادی از اون رو ذخیره کنید.
- راحتی در نگهداری و سرو : غذای خشک نگهداری و سرو آسون تری داره.
راه حل پیشنهادی :
بهترین راه حل اینه که ترکیبی از غذای خشک و تر رو به گربه تون بدید. می تونید صبح ها غذای خشک و شب ها غذای تر بهش بدید. اینجوری هم از مزایای غذای تر برای تامین رطوبت بدن گربه بهره مند می شید و هم از مزایای غذای خشک مثل قیمت پایین تر و ماندگاری بیشتر استفاده می کنید.
مهم نیست غذای خشک می دید یا غذای تر مهم اینه که کیفیت غذا بالا باشه و متناسب با سن نژاد و شرایط سلامتی گربه تون باشه. همیشه برچسب غذای گربه رو بخونید و مطمئن بشید که مواد تشکیل دهنده با کیفیتی داره و فیبر کافی هم توش وجود داره. راستی من همیشه ازینجا غذای گربه ام رو میگیرم. اینم برای اوناییکه دائما ازم میپرسن 🙂
نکات طلایی برای پیشگیری از یبوست گربه (آب بازی ظرف خاک تمیز!)
علاوه بر تغذیه مناسب یه سری نکات دیگه هم هستن که می تونن به پیشگیری از یبوست گربه تون کمک کنن :
- آب رسانی کافی : همیشه آب تازه و تمیز در دسترس گربه تون قرار بدید. می تونید چند تا ظرف آب تو خونه بذارید به خصوص جاهایی که گربه تون زیاد می ره. از آب نماهای مخصوص گربه هم استفاده کنید. به غذای خشک گربه تون یکم آب اضافه کنید تا رطوبتش بیشتر بشه.
- افزایش مصرف فیبر : اگه گربه تون یبوست داره می تونید با مشورت دامپزشک فیبر رو به رژیم غذاییش اضافه کنید. پودر پسیلیوم (اسفرزه) یه منبع فیبر عالیه. می تونید یه مقدار خیلی کم پودر پسیلیوم رو با غذای گربه تون مخلوط کنید. کدو تنبل پخته شده هم یه منبع فیبر طبیعی و خوشمزه ست که خیلی از گربه ها دوست دارن.
- فعالیت بدنی منظم : بازی کردن و فعالیت بدنی منظم به حرکات روده کمک می کنه و از یبوست پیشگیری می کنه. روزانه چند بار با گربه تون بازی کنید و تشویقش کنید که حرکت کنه.
- رسیدگی به گلوله های مویی : برای پیشگیری از تشکیل گلوله های مویی گربه تون رو مرتب برس بکشید به خصوص گربه های مو بلند. از غذاهای مخصوص دفع گلوله مویی هم می تونید استفاده کنید. مالت گربه هم یه محصول مفید برای دفع گلوله های مویی هست.
- ظرف خاک تمیز : گربه ها موجودات خیلی تمیزی هستن و اگه ظرف خاکشون کثیف باشه ممکنه از رفتن به دستشویی خودداری کنن و این می تونه باعث یبوست بشه. ظرف خاک گربه تون رو روزانه تمیز کنید و به طور مرتب خاکش رو عوض کنید.
- کاهش استرس : سعی کنید محیط آروم و بدون استرسی برای گربه تون فراهم کنید. تغییرات ناگهانی تو محیط زندگی گربه می تونه باعث استرس و یبوست بشه.
- بررسی داروها : اگه گربه تون داروی خاصی مصرف می کنه با دامپزشک مشورت کنید و ببینید آیا اون دارو می تونه باعث یبوست بشه یا نه.
- معاینه منظم دامپزشکی : به طور منظم گربه تون رو برای معاینه پیش دامپزشک ببرید. دامپزشک می تونه مشکلات سلامتی احتمالی رو زود تشخیص بده و از بروز یبوست و سایر مشکلات پیشگیری کنه.
چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنیم؟
یبوست خفیف معمولا با تغییر رژیم غذایی و مراقبت های خانگی قابل درمانه. ولی بعضی وقتا یبوست جدی می شه و نیاز به درمان فوری دامپزشکی داره.
علائم یبوست جدی گربه که نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارن :
- عدم دفع مدفوع برای بیشتر از ۴۸ ساعت : اگه گربه تون بیشتر از دو روزه که دفع مدفوع نداشته حتما باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- زور زدن شدید و دردناک موقع دفع مدفوع : اگه گربه تون موقع دفع مدفوع خیلی زور می زنه و درد می کشه و صدای ناله از خودش درمیاره این نشونه یبوست شدیده و باید سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
- بی حالی شدید بی اشتهایی و استفراغ : اگه یبوست گربه تون با بی حالی شدید بی اشتهایی و استفراغ همراه باشه این می تونه نشونه یه مشکل جدی تر مثل انسداد روده باشه و نیاز به درمان فوری داره.
- وجود خون در مدفوع : اگه تو مدفوع گربه تون خون دیدید حتما باید به دامپزشک مراجعه کنید.
- تورم و سفتی شکم : اگه شکم گربه تون متورم و سفت شده و گربه موقع لمس کردن شکمش بی قراری می کنه این هم می تونه نشونه یبوست شدید و یا مشکلات دیگه باشه.
درمان یبوست گربه توسط دامپزشک :
دامپزشک با توجه به شدت یبوست و دلیل اون درمان مناسب رو تجویز می کنه. درمان های احتمالی شامل موارد زیر هستن :
- تنقیه : تنقیه برای تخلیه مدفوع سفت شده از روده بزرگ استفاده می شه.
- داروهای ملین : داروهای ملین به نرم شدن مدفوع و تسهیل دفع اون کمک می کنن.
- مایع درمانی : اگه گربه تون دچار کم آبی شده باشه دامپزشک ممکنه مایع درمانی داخل وریدی تجویز کنه.
- جراحی : در موارد نادر اگه یبوست به خاطر انسداد روده باشه ممکنه نیاز به جراحی باشه.
ویژگی |
یبوست خفیف |
یبوست جدی |
مدت زمان عدم دفع مدفوع |
کمتر از ۴۸ ساعت |
بیشتر از ۴۸ ساعت |
شدت زور زدن موقع دفع مدفوع |
خفیف تا متوسط |
شدید و دردناک |
علائم همراه |
ممکن است بی حالی و بی اشتهایی خفیف |
بی حالی شدید بی اشتهایی استفراغ خون در مدفوع تورم شکم |
نیاز به مراجعه به دامپزشک |
در صورت عدم بهبود با مراقبت خانگی |
مراجعه فوری |
درمان |
تغییر رژیم غذایی افزایش مصرف آب ملین های ملایم |
تنقیه داروهای ملین قوی تر مایع درمانی جراحی (در موارد نادر) |
راه حل های خانگی برای یبوست گربه (با احتیاط!)
یه سری راه حل های خانگی هم برای یبوست گربه وجود داره که می تونید با احتیاط و با مشورت دامپزشک ازشون استفاده کنید. هیچ وقت خودسرانه و بدون مشورت دامپزشک به گربه تون دارو ندید! بعضی داروهای انسانی برای گربه ها سمی هستن و می تونن مشکلات جدی ایجاد کنن.
- افزودن کدو تنبل پخته شده به غذا : کدو تنبل پخته شده یه منبع فیبر طبیعی و ملینه که می تونه به نرم شدن مدفوع کمک کنه. یه قاشق چای خوری کدو تنبل پخته شده رو با غذای گربه تون مخلوط کنید.
- افزودن روغن زیتون یا روغن نارگیل به غذا : روغن زیتون و روغن نارگیل خاصیت ملین دارن و می تونن به روان شدن روده و حرکت راحت تر مدفوع کمک کنن. یه مقدار خیلی کم (حدود نصف قاشق چای خوری) روغن زیتون یا روغن نارگیل رو با غذای گربه تون مخلوط کنید.
- استفاده از پودر پسیلیوم (اسفرزه) : پودر پسیلیوم یه منبع فیبر عالیه که می تونه به نرم شدن مدفوع کمک کنه. یه مقدار خیلی کم (حدود یک چهارم قاشق چای خوری) پودر پسیلیوم رو با غذای گربه تون مخلوط کنید. حتما مطمئن بشید که گربه تون بعد از مصرف پسیلیوم آب کافی می نوشه چون پسیلیوم آب زیادی جذب می کنه و اگه آب کافی نباشه می تونه یبوست رو بدتر کنه.
- افزایش مصرف آب : به روش های مختلف گربه تون رو تشویق به آب خوردن کنید. از آب نماهای مخصوص گربه استفاده کنید به غذای خشکش آب اضافه کنید غذای تر بیشتر بهش بدید.
- ماساژ شکم : به آرومی شکم گربه تون رو ماساژ بدید. ماساژ شکم می تونه به تحریک حرکات روده و تسهیل دفع مدفوع کمک کنه.
با نگاهی به مقاله یبوست گربه : علائم ، علل و درمان قطعی یبوست در گربه از همیارپت