در دنیای امروز شوینده ها بخش جدایی ناپذیری از زندگی روزمره ما را تشکیل می دهند. چه در سطح خانگی و چه در مقیاس صنعتی استفاده از شوینده ها برای حفظ بهداشت و پاکیزگی ضروری است. یکی از ترکیبات اصلی بسیاری از این شوینده ها ماده ای به نام «تگزاپون» است. اما تگزاپون چیست و چرا تا این حد در صنایع شوینده مورد استفاده قرار می گیرد؟ این مقاله با تمرکز بر این ماده شیمیایی به بررسی نقش آن در شوینده های خانگی و صنعتی می پردازد و تفاوت ها و شباهت های کاربرد آن را در این دو حوزه تحلیل می کند. همچنین در ادامه به اهمیت خرید و فروش مواد شیمیایی باکیفیت در بازار نیز اشاره خواهد شد.
تگزاپون چیست ؟
تگزاپون با نام علمی سدیم لوریل اتر سولفات (Sodium Lauryl Ether Sulfate یا SLES) یکی از سورفکتانت های آنیونی پرکاربرد در صنایع شوینده است. این ماده از خانواده آلکیل اتر سولفات ها بوده و معمولاً به صورت مایع ویسکوز و بی رنگ یا مایل به زرد روشن تولید می شود. تگزاپون به علت خواص کف کنندگی بالا توانایی پاک کنندگی مناسب و قیمت نسبتاً پایین در فرمولاسیون بسیاری از محصولات شوینده خانگی و صنعتی جایگاه ویژه ای دارد.
کاربردهای اصلی تگزاپون
1. شوینده های خانگی:
در محصولات خانگی نظیر شامپو مایع ظرف شویی صابون مایع و مایع لباس شویی تگزاپون به عنوان عامل کف زا و پاک کننده استفاده می شود. این ماده باعث کاهش کشش سطحی آب شده و اجازه می دهد تا چربی ها و آلودگی ها به راحتی از سطوح جدا شوند.
2. شوینده های صنعتی:
در صنایع مختلف همچون صنایع خودروسازی تولید قطعات فلزی صنایع غذایی و حتی داروسازی تگزاپون در فرمولاسیون پاک کننده های قوی و صنعتی به کار می رود. در این کاربردها نقش آن علاوه بر ایجاد کف حذف آلودگی های سنگین و ترکیبات چربی دار از روی تجهیزات و سطوح صنعتی است.
ویژگی های شیمیایی و فیزیکی تگزاپون
فرمول شیمیایی: CH3(CH2)11(OCH2CH2)nOSO3Na
وزن مولکولی: متغیر بسته به تعداد گروه های اتیلن اکساید
نقطه جوش: حدود 100 درجه سانتی گراد در محلول آبی
محلول در آب
دارای pH ملایم مناسب برای استفاده در محصولات شخصی
تفاوت های تگزاپون در شوینده های خانگی و صنعتی
1. غلظت ماده:
در شوینده های صنعتی معمولاً از تگزاپون با غلظت بالا استفاده می شود تا توان پاک کنندگی افزایش یابد در حالی که در محصولات خانگی از غلظت ملایم تری بهره گرفته می شود تا از تحریک پوست جلوگیری شود.
2. نوع تگزاپون:
دو نوع متداول تگزاپون شامل نوع N70 (با خلوص 70%) و نوع صدفی می باشد. در شوینده های صنعتی بیشتر از نوع N70 استفاده می شود زیرا قابلیت ترکیب بالاتری دارد. در حالی که نوع صدفی در محصولات بهداشتی و خانگی مانند شامپو استفاده می شود تا ظاهر زیباتر و بافت لطیف تری ایجاد کند.
3. خواص جانبی:
در شوینده های صنعتی تمرکز بیشتر بر روی قدرت پاک کنندگی و مقاومت در برابر آلودگی های سنگین است اما در شوینده های خانگی ویژگی هایی مانند بوی مطبوع لطافت عدم تحریک پوست و ایمنی برای کودکان نیز در نظر گرفته می شود.
شباهت ها در کاربرد تگزاپون
نقش پاک کننده: در هر دو نوع شوینده تگزاپون به عنوان ماده اصلی پاک کننده فعالیت می کند.
کف کنندگی: ویژگی تولید کف که مصرف کننده را به قدرت شوینده امیدوار می کند در هر دو نوع محصول اهمیت دارد.
قابلیت ترکیب با مواد دیگر: تگزاپون در ترکیب با سایر سورفکتانت ها مانند کوکوآمیدو پروپیل بتائین عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.
مزایا و معایب استفاده از تگزاپون مزایا:
قیمت اقتصادی و در دسترس بودن
قابلیت کف کنندگی بالا
کارایی مناسب در دماهای مختلف
ترکیب پذیری با مواد افزودنی دیگر
معایب:
امکان تحریک پوست در صورت استفاده مداوم یا غلظت بالا
احتمال باقی ماندن اثرات آن بر روی پوست یا تجهیزات در صورت شست وشوی ناکامل
جنبه های زیست محیطی در صورت تخلیه به منابع آبی بدون تصفیه مناسب
جایگاه تگزاپون در صنعت خرید و فروش مواد شیمیایی بازار خرید و فروش مواد شیمیایی به شدت تحت تأثیر نیاز صنایع به مواد پایه ای مانند تگزاپون است. به دلیل کاربرد وسیع این ماده در شوینده ها تقاضا برای آن در بازار داخلی و بین المللی بسیار بالا است. شرکت های تولیدکننده مواد شوینده همواره در پی تأمین پایدار مقرون به صرفه و با کیفیت تگزاپون هستند.
عوامل موثر بر قیمت تگزاپون در بازار:
1. قیمت نفت خام (به عنوان ماده اولیه تولید تگزاپون)
2. هزینه های حمل و نقل و واردات
3. تقاضای بازار داخلی و جهانی
4. سیاست های زیست محیطی و محدودیت های وارداتی
خرید مطمئن تگزاپون برای خرید تگزاپون انتخاب تأمین کننده معتبر و بررسی مشخصات فنی محصول اهمیت زیادی دارد. تگزاپون باید دارای مشخصاتی چون شفافیت خلوص مشخص و ویسکوزیته استاندارد باشد. همچنین بررسی گواهی های کیفیت و ایمنی محصول توسط آزمایشگاه های مرجع پیش نیاز خرید اصولی این ماده است.
فروش مواد شیمیایی مانند تگزاپون نیز نیاز به رعایت الزامات قانونی و ثبت در سامانه های مربوطه دارد. شرکت های فروشنده می بایست اطلاعات فنی و برگه ایمنی (MSDS) را به همراه محصول ارائه دهند.
جمع بندی
تگزاپون یکی از مهم ترین ترکیبات در صنعت شوینده است که هم در محصولات خانگی و هم در شوینده های صنعتی کاربرد دارد. درک تفاوت ها و شباهت های استفاده از این ماده در حوزه های مختلف به تولیدکنندگان کمک می کند تا محصولات بهینه تر و ایمن تری عرضه کنند. همچنین آگاهی از روند خرید و فروش مواد شیمیایی و دقت در انتخاب منابع تأمین نقش مهمی در تضمین کیفیت محصول نهایی دارد. شناخت دقیق این ماده و انتخاب صحیح آن هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف کننده نهایی امری حیاتی به شمار می رود.