به موجب ماده 1 قانون ثبت شرکت ها، هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، شرکت ایرانی محسوب می شود.بنابراین، اشخاص خارجی اعم از شخص حقیقی و شخص حقوقی که با ثبت شرکت در ایران سهامدار آن شرکت می شوند، یک شخصیت حقوقی ایرانی خواهند بود.سرمایه گذار خارجی میتواند تمامی را که یعنی صد در صد سهام شرکت را مالک باشد و طبق قانون هیچگونه محدودیتی برای سرمایه گذاری مالک و سهامدار خارجی وجود ندارد.
مدارک لازم جهت ثبت شرکت توسط اتباع خارجی
1- گذرنامه ترجمه رسمی شده تبعه خارجی
2- تعیین میران سرمایه
3- تنظیم اظهارنامه و اوراق (اساسنامه، تقاضانامه، شرکتنامه) به زبان فارسی
4- ارائه کد فراگیر
5- افتتاح حساب در صورتی که شرکت سهامی خاص باشد
نکات مهم ثبت شرکت
- پس از ثبت و تایید نام شرکت توسط اداره ثبت، مدارک به اداره ثبت شرکت ها ارسال می گردد و پس از صدور پیش نویس آگهی می توان نسبت به انتشار آن در روزنامه کثیرالانتشار اقدام نمود.
- لازم به ذکر است که نام شرکت باید فارسی باشد هرچند که کلیه اعضا شرکت اتباع خارجی باشند.
- نکته قابل توجه در خصوص ثبت شرکت اتباع خارجی در ایران تین است که اتباع خارجی باید کد فراگیر اخذ نمایند. کد فراگیر شماره ای است که شخص خارجی را در ایران با آن می شناسند و مانند شماره ملی می باشد و اداره ثبت یا اداره دارایی آن را صادر می نماید.
- در خصوص ثبت شرکت یا شعبه شرکت خارجی در ایران باید گفت اگر چه اصل 81 قانون اساسی مقرر می دارد دادن امتیاز تشکیل شرکت ها و موسسات در امور تجاری ، صنعتی و کشاورزی و معادن به خارجیان مطلقا ممنوع است. اما با توجه به نظریه شورای نگهبان سرمایه گذاری شرکت های خارجی در ایران امکان پذیر است. شورای نگهبان در این باره اعلام داشته است که شرکت های خارجی که با دستگاه های دولتی ایران قرارداد قانونی منعقد نموده اند می توانند جهت انجام امور قانونی و فعالیت های خود در حدود قراردادهای منعقد شده طبق ماده ۳ قانون ثبت شرکت ها به ثبت شعب خود در ایران مبادرت نماید و این امر با اصل قانون اساسی مغایرتی ندارد.
- بر اساس ماده 3 قانون ثبت شرکت ها، فعالیت شرکت های خارجی در ایران منوط به قانونی بدن فعالیت آن ها در کشور اصلی خود می باشد. لازم به ذکر است این امر توسط اداره ثبت اسناد تهران و با بررسی مدارک صورت می پذیرد.
- بر اساس ماده 20 نظامنامه اجرای قانون ثبت شرکت ها، ظرف یک ماه از تاریخ ثبت شرکت خارجی یا شعبه ی آن، دایره ی ثبت شرکت ها باید مراتب زیر را در مجله رسمی وزارت عدلیه و یکی از روزنامه های تهران منتشر نماید:
1ـ خلاصه اساسنامه شركت
2ـ اسم نماينده عمده شركت در ايران و اگر شركت در ايران چند نفر نماينده مستقل داشته باشد اسم همه آن ها
3ـ اسم اشخاصی كه از طرف شركت حق امضاء دارند
4ـ اسم شخص يا اشخاص مقيم در ايران كه براي دريافت كليه ابلاغات مربوطه بشركت صلاحيت دارند
- لازم به ذکر است هزینه های انتشار آگهی مذکور بر عهده ی اشخاص خارجی متقاضی ثبت می باشد.
مستندات قانونی در خصوص ثبت شرکت اتباع خارجی در ایران
اصل ۸۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دادن امتیاز تشکیل شرکتها و موسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن و خدمات به خارجیان مطلقاً ممنوع است.
ماده یک قانون ثبت شرکت ها
هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد شرکت ایرانی محسوب است.
ماده 3 قانون ثبت شرکت ها
از تاریخ اجرای این قانون هر شرکت خارجی برای این‌که بتواند به وسیله شعبه یا نماینده به امور تجارتی یا صنعتی یا مالی در ایران مبادرت نماید باید در مملکت اصلی خود شرکت قانونی شناخته شده و در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.
ماده 20 نظامنامه اجرای قانون ثبت شرکت ها
در ظرف يك ماه از تاريخ ثبت هر شركت خارجي يا شعبه ان دايره ثبت شركت ها بايد مراتب ذيل را به خرج خود شركت در مجله رسمي وزارت عدليه و يكي از روزنامه هاي يوميه طهران به تعيين وزارت عدليه منتشر نمايد.
1ـ خلاصه اساسنامه شركت
2ـ اسم نماينده عمده شركت در ايران و اگر شركت در ايران چند نفر نماينده مستقل داشته باشد اسم همه آن ها
3ـ اسم اشخاصي كه از طرف شركت حق امضاء دارند
4ـ اسم شخص يا اشخاص مقيم در ايران كه براي دريافت كليه ابلاغات مربوطه بشركت صلاحيت دارند .
ضوابط قانونی ثبت شرکت توسط اشخاص خارجی در ایران
به موجب ماده 1 قانون ثبت شرکت ها ( مصوب 1310 ) ، هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، شرکت ایرانی محسوب می شود.بنابراین، کلیه اشخاص خارجی ( اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی ) که با ثبت شرکت در ایران سهامدار آن می شوند یک شخصیت حقوقی ایرانی خواهند بود.
وفق بند دو ماده 4 آیین نامه اجرایی قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی، از نظر درصد مشارکت هیچ محدودیتی برای سرمایه گذاری خارجی وجود ندارد .یعنی سرمایه گذاران خارجی می توانند شرکت خود را نسبت به 100 % در ایران ثبت نمایند.
در همین رابطه ماده 34 آیین نامه اجرایی قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاران مقرر داشته : ” چنانچه انجام سرمایه گذاری خارجی منجر به تشکیل شرکت ایرانی شود، تملک زمین به نام شرکت متناسب با طرح سرمایه گذاری به تشخیص سازمان مجاز خواهد بود.
سرمایه گذاران مزبور تا 100 درصد می توانند شرکت خارجی ثبت کنند که از حق مالکیت اموال منقول و غیر منقول برخوردار هستند “.چنانچه اشخاص خارجی اعم از حقیقی و حقوقی، به منظور سرمایه گذاری در کشور اقدام به ثبت یک شرکت در کشور کنند و صاحب تمام یا بخشی از سهام آن شرکت شوند، می توانند به نام شرکت ایرانی ثبت شده، زمین در اختیار بگیرند.
به موجب ماده 3 قانون ثبت شرکت ها برای آنکه شخصیت حقوقی شرکت خارجی در ایران شناخته شود و شرکت بتواند در ایران مبادرت به امور تجاری کند،باید در مملکت اصلی خود شرکت قانونی شناخته شده و در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.عدم هر یک از دو ملاک فوق موجب می شود که از دید قانون ایران،شرکت خارجی موجودیت نداشته باشد.لذا،شناسایی شخصیت حقوقی برای شرکت های تجاری خارجی در صورتی مصداق دارد که این شرکت ها در کشوری که تشکیل شده اند،دارای شخصیت حقوقی باشند.