سوره حمد اولین سوره قرآن کریم است. دارای 7 آیه، 29 کلمه و 143 حرف دارد. از سوره های مکی می باشد. سوره حمد یا فاتحه، بر خلاف تمام سوره های دیگر، دو بار نازل شده است: یک بار در مکه و بار دیگر در مدینه؛ به همین جهت، به آن مثانی هم می گویند؛ البته از آن رو که اولین بار در مکه نازل شده، آن را سوره ی مکی می خوانند. لباس قهرمانی دختر کفشدوزکی در تولدهای کودک استفاده می شود.
نام های دیگر سوره حمد : فاتحة الکتاب، ام الکتاب، ام القرآن، سبع المثانی، سئوال، وافیه، شافیه، کافیه، صلوة، حمد، … است.سوره حمد از فضیلت های بسیاری برخوردار است. و روایات بسیاری از سوره حمد آورده شده است.نقل است شیطان در مدت عمر خود چهار ناله جانکاه کرد: وقتی که طناب لعنت بر گردنش افتاد و زمانی که از بهشت رانده شد و وقتی که رسول اکرم (ص) به رسالت مبعوث شد و هنگامی که سوره حمد نازل شد.
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: فضیلت سوره حمد مانند فضیلت حاملان عرش است، هر کس آن را قرائت کند، ثوابی مانند ثواب حاملان عرش به او داده می شوددر سخنی از رسول خدا صلی الله علیه و آله، در فضیلت سوره ی «حمد» آمده است: هر مسلمانی که سوره حمد را قرائت نماید، اجری مانند قرائت دو سوم قرآن به او عطا می شود، و نیز اجری مانند صدقه بر مردان و زنان مومن عنایت می شود.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند : اگر سوره حمد را در یک کفه میزان و باقی سوره های قرآن را در کفه دیگر قرار دهند، سوره حمد هفت برابر سنگین تر است.از پیامبر (ص) نقل است که هنگام خواب بر پهلو بخوابید و سوره های حمد و توحید را بخوانید از همه بلایا ایمن خواهید بود و هر کس در حین ورود به منزل خود سوره های حمد و اخلاص را بخواند خداوند فقر و تنگدستی را از او برطرف و خیر و رکت بسیار به وی عطا می کند.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : هرکس سوره حمد را قرائت کند خداوند به عدد خواندن تمام کتاب هایی که از آسمان نازل شده به او ثواب و پاداش عنایت می فرماید.امام صادق علیه السلام فرمودند: سوره ی «حمد» سوره ای است که ابتدایش «حمد» خدا و وسطش «اخلاص» و آخرش دعا است.
از امام صادق (ع) نقل شده است که هر فردی در صبح قبل از آنکه حرف بزند هفت بار سوره مبارکه حمد را بخواند هر ناخوشی و مرضی که دارد برطرف گردد و هرگاه در آن روز ناخوشی و مرضی زایل نگردد در روز دیگر بعد از نماز صبح و قبل از حرف زدن هفتاد مرتبه این سوره را با اعتقاد کامل بخواند من ضامن شفا او خواهم بود.
خواص سوره حمد :
برای برخی بیماری ها و دردهای خاص نیز به استفاده و شفا جویی از سوره حمد سفارش شده است.
1) دفع درد چشم و زیادی نور چشم :
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: چون کسی را درد چشم باشد یا در بینایی او ضعفی باشد در اول ماه چون هلال ماه را ببیند دست بر چشم خود بنهد و سوره فاتحه را 10 بار با نیت خالص و توجه به معنی آن بخواند و در آخر سوره مبارکه «توحید» را 3 بار بخواند بعد از آن 7 بار بگوید: « یا ربِّ قَوِّ بَصَری » سپس بگوید: « اللهم اکف انت الکافی، اللهم عاف انت المعافی». درد چشم و ضعف بینایی به صحت مبدل می گردد.
دیگر آنکه هر کس با ایمان سوره حمد را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد به مشک و زعفران در جامی آبگینه و بشوید آن را از آب بارانی که در کانون الاخر (ماه سوم از ماههای سریانی) که هوا شروع می کند به سرد شدن ، آمده باشد و در وقت شستن «سوره حمد» را بخواند و به این آب، سرمه اصفهانی بساید و در چشم کند، امراض چشم زایل می شود و روشنی چشم زیاد می گردد و به صحت و سلامتی چشم را نگاه می دارد.
2) رفع مسمومیت
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله وسلم نقل شده است : «سوره حمد مایه شفای مسمومیت است»از این سوره می توان به دو گونه در این موارد استفاده کرد؛ یکی اینکه سوره حمد را بر آبی خوانده و به بیمار بنوشانند و دوم اینکه سوره حمد را نوشته و پس از شستن از آب به دست آمده به بیمار مسموم بدهند.
3) دفع چشم زخم
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و سلم فرمودند: قرائت سوره حمد موجب جلوگیری از اثر چشم جن و انس می شود. بسیاری از والدین ترجیح می دهند لباس گربه سیاه را برای فرزندان خود تهیه کنند و برای آن ها خاطره ای دلنشین بسازند.
4) ایجاد برکت
در کلامی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم آمده است: هرکس، هنگامی که وارد خانه خود می شود، سوره حمد و توحید را قرائت نماید خداوند فقر را از خانه او دور کرده و برکت زندگی او را به حدی زیاد می کند که به همسایگانش نیز می رسد.
از حضرت امام صادق علیه السلام روایت شده است: «هرکس سوره حمد را قرائت کند، به لطف و عنایت الهی، درهای خیر دنیا و آخرت به روی او گشوده خواهد شد.»
مفهوم کودکانه سوره حمد
بسم الله الرحمن الرحیم
به نام خدای بخشنده ی مهربون
الحمد لله رب العالمین
شکر میکنیم خدایی رو که خدای همه چیز و همه جا و همه کسه
الرحمن الرحیم
خدای بخشنده مهربون
مالک یوم الدین
صاحب روز جایزه ها
ایاک نعبد و ایاک نستعین
خدایا تنها تو را میپرستیم و تنها از تو یاری میجوییم
اهدنا الصراط المستقیم
خدایا ما را به راه راست هدایت فرما
صراط الذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالین
راه کسانی که دوستشون داری و به اونا جایزههای زیادی دادی نه راه اونایی که تو رو ناراحت کردند و نه راه اونایی که راه راست رو گم کردند.
مفهوم سوره حمد به زبان شعر
سپاس برای خداست خدایی که بی همتاست
بخشنده ی مهربان خالق هر دو جهان
صاحب روز جایزه ها قشنگی ها و خوبی ها
خدا عنایت نما ما را هدایت نما
به راه آدمهای خوب پاک و عزیز و محبوب
راه درست نیکان نه راه زشت شیطان
روز جایزه ها: (روز قیامت)روزی که هرکس کارهای خوب بیشتری بکند جایزه های بیشتری می گیرد.
تفسیر کودکانه سوره حمد
معنی سوره مبارکه حمدیا فاتحه گشایندگی است.سوره حمد مادر قرآن است.به نام خداوند بخشنده ی مهربان خدایی که از همه چیز و همه کس بزرگنر است و نسبت به بنده هایش بسیار مهربان است، حتی از پدر و مادر ، ما در همه حال خدا را می خوانیم و از او می خواهیم تا راه درست و راست را به ما نشان بدهد. از او می خواهیم که ما را به راه کسانی که مورد لطف خودش بوده اند و به آنها نعمت داده مثل انبیا و امامان و انسانهای خوب و درستکار راهنمایی کند نه راه کسانی که راه را گم کرده اند و گمراهند.
ثواب خواندن سوره حمد
رسول اکرم(ص): هر کس سوره حمد را بخواند، حق تعالی به عدد هر آیه که از آسمان نازل شده، ثواب به او کرامت فرماید. با پوشیدن لباس هالکی به گروه انتقام‌جویان بپیوندید وبا بیگانگان بجنگید.