زنبور مغز خوار بادام چیست؟

زیست شناسی زنبور مغز خوار بادام

به نقل از youtube.com این آفت مهم‌ترین و شایع‌ترین آفت بادام کاری‌های کشور می باشد. طول حشره کامل ماده آن به ۸-۶ میلی متر می رسد در حالی که حشره نر بازه آن بین ۶-۴ میلی متر می باشد.

سر و سینه و شکم حشره کامل سیاه و أخر شکم قهوه ای روشن و شکم حشره دودکی شکل است.  زنبور مغز خوار بادام بدون پا، کوتاه و قوسی شکل و در وسط برآمده می باشد.

بدن این لاروها در ابتدا به رنگ سفید براق می باشد. که به تدریج ای تیره و سپس در آخر مراحل شفیرگی به رنگ سیاه در می آید.

میزان خسارت آفت کرم مغز خوار بادام

نکاتی که قبل از خرید نهال بادام باید بدانید .طرز خسارت این حشره بدین ترتیب می باشد. که لارو آن طی مدت ۱۱ ماه در بادام زندگی و از مغز بادام تغذیه می کند.

در اثر تغذیه این آفت مقداری از میوه ها می ریزد که گاهی درصد ریزش میوه به ۵۰ درصد هم می رسد .

مقداری از میوه ها نیز که در مراحل بعدی آلوده می شوند روی درخت خشک شده و حتی پس از برداشت محصول همچنان روی درخت باقی می ماند. اگر به بادام های آلوده توجه کنید یک سوراخ بر روی پوسته آن مشاهده می کنید.

نحوه کنترل آفت کرم مغز خوار بادام

به دلیل اینکه طول زندگی حشرات بالغ کوتاه است (حشرلت نر بین ۷ تا ۸ روز و حشرات ماده ۱۵ روز عمر می­کنند) مبارزه فیزیکی نسبت به مبارزه شیمیایی در اولویت می باشد.

مبارزه فیزیکی یا مکانیکی

از آنجایی که زنبور مغز خوار بادام در مسافت های کوتاه به خوبی پرواز می­کند بهتر می باشد، که با باغداران اطراف درباره مبارز با آن گفتگو کنید. مبارزه با این آفت اگر به صورت گروهی انجام شود امکان‌پذیر می باشد. و همه در منطقه باید این مراحل را انجام دهند تا نتیجه مناسب به‌دست آید.

۱-بهداشت باغ را رعایت کنید (کود حیوانی نپوسیده را در باغ رها نکنید چرا که منبع آفت و قارچ خواهد بود، برگ‌ها و بقایای گیاهی را تبدیل به کود پوسیده کنید و در عمق زمین چال کنید یا هم‌راه با شاخه‌های آفت‌زده بسوزانید)

۲-مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که هر میوه بادام آفت زده، سوراخ شده، باقی مانده از سال قبل که بر روی شاخه، روی زمین و زیر برگ‌ها وجود دارد را جمع آوری کرده و بسوزانید. مهم نیست که در چه زمان و فصلی هستید.

۳-از حدود اول تیرماه (در نقاط مختلف ممکن است متفاوت باشد) میوه‌های آفت زده مشخص خواهند شد. ظاهر بادام‌های آفت‌زده کمی زردرنگ‌تر و چروکیده تر است. اندازه آن ها کوچکتر است. و شاخه‌ها و برگ‌هایی که این میوه‌ها روی آن وجود دارد ممکن است دچار خشکیدگی شوند. با این نشانه‌ها به سادگی می‌توانید میوه آفت‌زده را از آغاز شناسایی کرده و آرام آرام بچینید و بسوزانید.

کنترل شیمیایی آفت مغزخوار بادام

همانطور که اشاره شد تخم‌های این آفت داخل نسج میوه گذاشته می‌شود به خاطرهمین دسترسی به لارو این آفت برای کنترل شیمیایی کار راحتی نمی باشد.

پس فقط می‌توانیم علیه حشره کامل اقدام کنیم. بلافاصله بعد از ریختن گلبرگ‌ها بایکی از سموم فسفره بادام می‌توانیم اقدام به سمپاشی کنیم. استفاده از سموم حشره‌کشی مانند  به هنگام مشاهده حشرات بالغ کمک فراوانی به مدیریت بیماری می‌نماید.

این نوع سم‌پاشی در دو نوبت انجام می‌شود. اولی در اواسط اردیبهشت ماه که فقط ۱۰درصد زنبورها خارج شده و دومی بیست روز بعد از سم‌پاشی اول اول که دراین زمان ۶۵ درصد زنبورها بیرون آمده‌اند.

استفاده از سم‌های نفوذی پس از خارج شدن لارو‌ها از تخم و قبل ورود آن‌ها به داخل دانه ممکن است مفید باشد. این کار باید به طور دقیق بررسی بشود و تاریخ دقیق خروج لاروها از تخم در هر ناحیه از قبل باید مشخص شود.

همچنین از به کارگیری سموم سیستمیک و یا دیمتوات قبل از آزمایشات لازم باید خودداری شود، زیرا باعث ریزش شدید میوه و برگ آن می‌شود

زنبور ماده به طول 6-8میلی متر وزنبور نر کمی کوجکتر است وطول ان 4-6میلی متر است .

سر سفید رنگ و شکم سیاه براق یا قهوه ای مایل به قرمز تا قهوه ای تیره وچشم های مرکب به رنگ قهوه ای تیره است.

سر وقفسه سینه عریض و استوانه ای بوده ودارای فرورفتگی های منقوط ریز می باشد.شاخک ها 9 مفصلی و از نوع زانویی می باشد . غیر از بند های پایه شاخک سایر قسمت های شاخک پوشیده از کرک های حنایی رنگ می باشد .بال ها شفاف و حامل یک لکه کوچک قهوه ای رنگ می باشد .بال های جلوی بوضوح بلند تر از بال های عقبی هستند .

تخم زنبور مغز خوار بادام سفید رنگ ،صاف وبه شکل مکعب مستطیل با بر آمدگی های نا منظم می باشد .طول تخم از0.29تا0.42 میلیمتر و عرض آن از 0.15تا 0.23میلیمتر متغیر است .تخم به وسیله رشته یا میله باریکی که درازای آن از 0.46تا1.49میلیمتر متغیر می باشد ،به جلد یا پوسته بادام متصل می گردد.

تخم به وسیله تخم ریز حشره ماده داخل بافت میوه قرار می گیردکه تخم ردزی به صورت انفرادی وهر حشره ماده 150تخم می گذارد.

لرو فاقد پا وکرمی شکل به رنگ سفید یا خاکستری ودر بعضی قسمت ها حامل موهای کوتاه و ریز کم رنگ و پراکنده می باشد .بدن لارو مرکب از سر و دوازده حلقه عریض ، کوتاه می باشد .دوره لاروی 10تا11ماه است

طول لارو های نوزاد 0.47میلیمتر و لارو های سن آخر 6-4 میلیمتر ونیز 10-9 میلیمتر ذکر شده است . سر قهوه ای خیلی کوچک ودر اولین حلقه قفسه سینه فرو رفته است .

شفیره از نظر شکل شبیه حشره کامل بوده که با پیله شفافی پوشیده شده وآخرین جلد لاروی به انتهای شکم آن چسبیده است .شفیره ابتدا به رنگ کاملا سفید ،براق ونرم وبه تدریج طی نشو ونمای خود تیره گشته و سر انجام به رنگ سیاه کامل در می آید .طول شفیره های نر از 5.07تا 5.73میلیمتر وشفیره های ماده 6تا 7.07میلیمتر وحد اکثر عرض شفیره های نر بین 1.6تا 2 میلی متر وشفیره های ماده بین 2.13تا 2.53میلیمتر تعیین شده است .

این آفت طی دوران لاروی از مغز بادام تغذیه می کند .به این ترتیب که بلافاصله بعد از تشکیل میوه، تخم ها  به طور انفرادی در پوست میوه های جوان و کرپه قرار داده می شود و لارو های جوان به محض بیرون آمدن از تخم با حفر دالان هایی به درون میوه نفوذ کرده و از دانه های در حال رشد تغذیه می کنند .محل تخم ریزی از روی لکه کوچک قهوه ای روشن در سطح میوه مشخص است .

در مناطقی که میزبان درختان آلو می باشند محل تخمریزی درون هسته های جوان میوه های آلو ذکر شده است .در هر صورت لارو ها بعد از خروج از تخم ،ابتدا از آندوسپرم یا بافت خورش و کیسه جنینی وسپس از لپه ها ی در حال رشد تغذیه کرده وسر انجام قسمتی از جنین یا تمامی آن را از بین می برند .معمولا جنین دانه تا اندازه طبیعی خود رشد کرده و غذای کافی جهت نشو نمای لارو ها تامین می نماید.بعد از کامل شدن رشد لارو ها پوسته چروکیده دانه ها به طور دست نخورده باقی می ماند .درون این پوسته ها قسمت هایی از جنین دانه و نیز فضولات لارو را می توان مشاهده کرد .میوه های آلوده، چروکیدهوخشک شده ورنگ سبز آن ها به خاکستری تبدیل می شود .

معمولا آثار خسارت از از اواسط خرداد ماه قابل مشاهده می باشد .با آغازدوره دیاپوزی در درون پوسته های دانه های آلوده ،میوه ها چروکیده وسفت وسخت شده وبه صورت مومیایی به رنگ خاکستری یا خاکستری مایل به زرد در آمده وبه حالت چسبیده به درخت محکم بر جای می مانند .ودر پاییز به دلیل رطوبت زیاد وحمله قارچ های ساپروفیت میوه ها به رنگ سیاه در می آیند .

مقداری از میوه ها قبل از رسیدن می ریزند و مقداری از آن ها در مراحل بعدی آلوده می شوند .

اغلب برگ های مجاور میوه های آلوده خشک می شوند ودرختانی که آلودگی آنها شدید باشد ممکن است ظاهرا سوخته به نظر برسند .

بالاخره در بهار سوراخ های مدور خروجی حشرا ت کامل که احتمالا بر اثر عمل مکانیکی قطعات دهانی بوجود می آیند که قطر آن ها 1تا2میلیمتر در برون بر میوه های مومیایی قابل رویت می گردند .

این آفت زمستان را به صورت لارو درون میوه های خشک ریخته شده بر زمین یا باقیمانده بر درخت سپری می سازد .لارو های زمستان گذران اندکی پیش از گلدهی درختان بادام به شفیره تبدیل می شوند .حشرات کامل معمولا با ریزش گلبرگ ها ظاهر می شوند.

آغاز فعالیت حشرات کامل زنبور مغز خوار بادام در طبیعت از سالی به سال دیگربسته به درجات حرارت منطقه طی مرحله مرفوژنتیک لاروها (که در دیماه صورت می گیرد)ونشو ونمای شفیره ها متغیر می باشد.

منبع : pinterest.com