یادداشت؛

سید جمالالدین اسدآبادی مردی که با اندیشههای ناب و مبارزات خستگیناپذیر خود، پرچم بیداری اسلامی را در برابر استعمار و استبداد برافراشت.
خبرگزاری آنا ـ *مهدی صفرزاده؛ هجده اسفند، سالروز بزرگداشت یکی از تأثیرگذارترین شخصیتهای تاریخ معاصر ایران و جهان اسلام، سید جمالالدین اسدآبادی است؛ مردی که با اندیشههای ناب و مبارزات خستگیناپذیر خود، پرچم بیداری اسلامی را در برابر استعمار و استبداد برافراشت.
سید جمالالدین سال ۱۲۱۷ هجری شمسی در اسدآباد همدان چشم به جهان گشود. از همان دوران جوانی در پی آموختن علم و دانش بود و اندیشههای روشنگرانهای در سر داشت. او با سفرهای متعدد به کشورهای مختلف ازجمله هند، مصر، عثمانی، فرانسه، انگلستان و ایران به دنبال ایجاد اتحاد بین ملتهای مسلمان و مبارزه با سلطه استعماری بود.
تفکر محوری سیدجمالالدین، بیداری مسلمانان و آگاهی آنان نسبت به حقوق و ارزشهای خود در برابر سلطه بیگانگان بود. او اعتقاد داشت که اگر امت اسلامی به علم، اتحاد و خودباوری دست یابد، میتواند در برابر استعمارگران ایستادگی کند. از اینرو، تلاشهای او در راستای آگاهیبخشی به ملتهای مسلمان و اتحاد جهان اسلام شکل گرفت.
اندیشههای وی نه تنها در زمان خود؛ بلکه تا امروز نیز الهامبخش بسیاری از اندیشمندان، روشنفکران و مبارزان در سراسر جهان بوده است. او در قالب سخنرانیها، مقالات و دیدارهای تأثیرگذار خود، همواره خواستار اتحاد مسلمانان در برابر ظلم و استبداد داخلی و خارجی بود.
بدون شک، سیدجمالالدین اسدآبادی را میتوان یکی از بنیانگذاران اندیشههای بیداری اسلامی دانست که نقش مؤثری در شکلگیری جنبشهای آزادیخواهانه در کشورهای اسلامی داشت. او با نگاه عمیق به مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جهان اسلام، همواره به دنبال راهی برای رهایی ملتهای اسلامی از سلطه استعمارگران و مستبدان بود.
امروز در حالی سالروز بزرگداشت این مرد بزرگ را گرامی میداریم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه به اندیشههای او هستیم. اتحاد، خودباوری و آگاهیبخشی به ملتهای اسلامی، همان راهی است که سیدجمالالدین اسدآبادی سالها برای آن تلاش کرد.
در این میان، نقش دانشگاهیان و مراکز علمی و فرهنگی در تبیین و ترویج اندیشههای بیدارگرانه سیدجمالالدین بسیار حائز اهمیت است. دانشگاهها بهعنوان کانونهای علم و اندیشه، میتوانند با برگزاری همایشها، نشستهای تخصصی، انتشار مقالات علمی و پژوهشی و تولید محتوای آموزشی در راستای معرفی اندیشههای او گامهای مؤثری بردارند. از سوی دیگر، استادان و دانشجویان نیز میتوانند با مطالعه و پژوهش پیرامون آثار و اندیشههای وی، سهم مهمی در زنده نگه داشتن پیامهای روشنگرانه او ایفا کنند.
همچنین، وظیفه دانشگاهها فقط محدود به آگاهیبخشی نظری نیست؛ بلکه باید با تربیت دانشجویان آگاه، مسئولیتپذیر و متعهد به ارزشهای اسلامی و انسانی، زمینهساز تحقق آرمانهای وحدت و استقلال اسلامی شوند. دانشگاهیان با تبیین مفاهیم خودباوری، استقلال فکری و اتحاد اسلامی، میتوانند راهی روشن برای نسل آینده ترسیم کنند و مانع از نفوذ اندیشههای استعماری و انحرافی در جامعه شوند.
بر ماست که با الهام از آموزهها و تفکرات این اندیشمند برجسته، گامی مؤثر در راستای پیشرفت، اتحاد و استقلال جوامع اسلامی برداریم و میراث گرانبهای او را زنده نگه داریم. امروز دانشگاهها میتوانند با پرورش نسل آگاه، متعهد و مبارز در برابر استعمار نوین، اندیشههای سیّد جمال را در عمل تحقق بخشند و در مسیر بیداری اسلامی نقشی تعیینکننده ایفا کنند.
*مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی همدان