در این مقاله به زبان ساده تعریف حسابداری صنعتی را برای شما توضیح داده ایم و شما را با کاربرد های این رشته پر طرفدار آشنا کرده ایم. اگر برای انجام امور حسابدرای و مالی خود نیاز به مشاوره افراد متخصص دارید میتوانید از مشاوره رایگان مشاوران ما در آریا تهران بهره ببرید. کارشناسان ما با سال ها سابقه در امور مالی مختلف آماده خدمات رسانی به شما عزیزان هستند.
هدف اصلی آموزش حسابداری اصفهان بصورت عملی ویژه بازار کار با مجوز رسمی از سازمان فنی و حرفه ایی کشور تاسیس گردید.
حسابداری صنعتی یک از شاخه های حسابداری است و محاسبه بهای تمام شده کالا ها و محصولات از وظایف حسابداران صنعتی می باشد.
کنترل و مدیریت هزینه ها و در مواقع لزوم گرفتن تصمیماتی برای کاهش هزینه های اضافه و افزایش سود شرکت در رشته حسابداری صنعتی بسیار اهمیت دارد.
از حسابداری صنعتی برای کاهش هزینه ها برای ساخت کالا و قیمت گذاری مناسب روی محصولات تولید شده و کنترل موجودی استفاده گسترده ای میشود.
کاربرد حسابداری صنعتی کمک میکند تا با برآورد هرینه های تولید محصولات گام مثبتی در جهت پیشرفت شرکت های تولیدی برداشته شود.
حسابداری شاخه های متعددی دارد که حسابدرای صنعتی یکی از شاخه های پرطرفدار آن میباشد. اگر با رشته حسابداری آشنایی ندارید میتوانید مقاله را مطالعه کنید تا آگاهی بیشتری نسبت به این رشته پیدا کنید.
حسابداری صنعتی به انگلیسی
همان طور که به آن اشاره کردیم حسابداری صنعتی یکی از پرکاربردترین زیرشاخه های حسابداری است که در ایران هم بازار کار خوبی داشته و اگر بتوانید در این حوزه آموزش ببینید میتوانید به خوبی کسب درآمد کنید.
ما در آموزشگاه آریا تهران را به صورت تخصصی ارائه میدهیم که در پایان دوره به شما مدرک بین المللی و معتبر فنی و حرفه ای اعطا میشود و میتوانید به سرعت وارد بازار کار شده و کسب درآمد کنید.
کاربرد حسابداری صنعتی
کاهش هزینه ها، کنترل موجودی کالا ها یا محصولات، گرفتن تصمیم های دقیق برای قیمت گذاری محصولات از کاربرد هایی هستند که ارزیابی آنها برای شرکت ها بسیار کمک کننده می باشد.
در عرصه تولید و پیشرفت شرکت های تولیدی انجام اقداماتی مانند تجزیه و تحلیل، پیش بینی و برآورد هزینه ها بسیار حیاتی است و شرکت ها باید همیشه آماری دقیق از بهای تمام شده مواد اولیه محصولات خود داشته باشند تا در هنگام تولید محصولات بتوانند تصمیماتی درست و دقیق بگیرند.
در واقع میتوان در تعریف حسابداری صنعتی گفت که این رشته یا بهای تمام شده زیر شاخه ای از رشته حسابدرای مدیریت هستند که با به کارگیری آن ها در سود آوری مجموعه نقش موثری داشت.
اگر نمیدانید بهای تمام شه چیست میتوانید مقاله را مطالعه کنید.
تاریخچه حسابداری صنعتی
حسابداری تاریخچه ای بلند بالا دارد و در گذشته از حسابداری توسط تمدن هایی مانند یونان، مصر و چین برای نگهداری حساب ها، دستمزد و مصالح موردنیاز برای ساخت اهرام ثلاثه و . . . استفاده می شد.
حسابداری پس از گسترش تجارت، به اوج رشد خود رسید.
حسابداری صنعتی، پس از انقلاب صنعتی و با به وجود آمدن صنایع مختلف به وجود آمد و در طی آن علم محاسبه بهای تمام شده و در نهایت تعیین قیمت فروش ایجاد شد.
حسابداری صنعتی از پیچیده و حیاتی ترین رشته های حسابداری است که بسیار مرد استفاده مدیران و مسئولان قرار می گیرد.
حسابداری صنعتی به انگلیسی
وظایف حسابداری صنعتی
- کمک به برنامه ریزی و اجرای برنامه ها
- تحلیل و کنترل بودجه های سازمان یا شرکت
- جمع آوری، طبقه بندی و ثبت گزارشات برای کمک به مسئولان مربوطه برای گرفتن بهترین تصمیمات
- تجزیه و تحلیل گزارشات برای کاهش هزینه ها و بهبود وضعیت تولید
- تعیین و کنترل ارزش موجودی های یک شرکت به منظور هزینه یابی، تعیین قیمت و کنترل موجودی کالا ها و محصولات
- جمع آوری اطلاعات مربوط به هزینه های انجام شده و بررسی سود به دست آمده
برآورد هزینه‌های مستقیم تولید
هزینه هایی که به دلیل ارتباط مستقیم با کالای تولید شده یا ارتباط با مرحله ای از تولید، هزینه مستقیم تولید نامیده می‌شوند.
مواد اولیه به کار رفته در تولید کالا و دستمزد مستقیم کارگران مرتبط با تولید از مهم ترین ویژگی های هزینه های مستقیم است.
هزینه های مستقیم در سه دسته مواد اولیه مستقیم، دستمزد مستقیم و سایر هزینه های مستقیم طبقه بندی می شوند.
مواد اولیه مستقیم دستمزد مستقیم سایر هزینه های مستقیم
برآورد هزینه‌های غیرمستقیم
هزینه های غیر مستقیم بعد از هزینه های مستقیم محسابه شده و گاهاً برای انجام یک کسب و کار به عنوان هزینه واقعی حساب می شوند.
هزینه های غیر مستقیم از هزینه ای مربوط به تولید یک محصول یا کالای خاص بیشتر بوده و شامل هزینه نگهداری کل یک شرکت یا مجموعه تولیدی می شود.
امکان تولید اشیای هزینه از هزینه های غیر مستقیم نیروی کار به دست می آید و فقط برای یک محصول یا کالای مشخص نیست و اینگونه هزینه های مورد نیاز برای تولید تامین می شود.
برای مثال یک نیروی کاری با که با عنوان دستیار مدیر مشغول به کار است از کل شرکت به جای یک محصول خاص پشتیبانی می کند.
در این صورت عمل این نیروی کاری به عنوان هزینه های غیر مستقیم حساب می شود.
هزینه های تبلیغات و بازریابی، مزایای اضافی، ارتباطات مانند نیروی کارکنان و خدمات و حقوق و دستمزد در حسابداری و . . . از مثال هایی برای هزینه های غیر مستقیم هستند.
اگر به دنبال یک شرکت متخصص برای دریافت خدمات تخصصی حسابداری هستید میتوانید به صفحه ما مراجعه کنید تا با نرخ این خدمات در شرکت ما آشنا شوید.
همچنین میتوانید برای دریافت خدمات حسابداری و مشاوره رایگان حسابداری میتوانید با همکاران ما تماس بگیرید.
بررسی مراکز هزینه
مراکز هزینه به نوعی همان مراکز تولید است که شامل زیرمجموعه هایی می شود که هر کدام از این زیرمجموعه ها مراکز هزینه ی دیگری را در بر می گیرند.
برای مثال بخشی از مرحله تولید یا ماشین آلات خاصی که در یک مرحله استفاده می شوند از زیرمجموعه های یک چرخه ی تولید هستند و هرکدام به تنهایی یک مرکز هزینه به شمار می روند.
هرچقدر مراکز هزینه در یک مجموعه حسابداری بیشتر باشد، کنترل حسابدار بر روی هزینه های یک بنگاه اقتصادی نیز بیشتر می شود.
حسابداران با بررسی مراکز هزینه در زمینه هزینه های مصرفی و سرمایه گذاری مدیریت بهتری را می توانند اعمال کنند.
تهیه گزارشات
از مهم ترین وظایف یک حسابدار تهیه گزارشات حسابداری به صورت دوره ای است.
تهیه گزارشات و تحویل آنها به مدیران از اصلی ترین وظایف یک حسابدار است که در صورتی که این عمل به نحو احسن انجام شود، بهبود و پیشرفت شرکت را به دنبال دارد.
تحلیل و بررسی گزارش های تهیه شده که می تواند به صورت دوره های ماهانه و سالانه باشد به بررسی روند فعالیت و توید محصولات می پردازد تا با آشنایی با نقاط قوت و ضعف، ضمینه های رسیدن به تولید و سود بیشتر فراهم شود.
گزارشات در دو نوع درون سازمانی و برون سازمانی وجود دارند. گزارشاتی در مورد مصرف مواد و بهای تمام شده محصول تولید شده از نمونه های گزارشات درون سازمانی هستند و با هدف افزایش آگاهی مدیران یک مجموعه تهیه می شوند.
گزارش هایی مانند بهای تمام شده کالای فروش رفته و سود و زیان محصول تولیدی از جمله گزارش های بیرون سازمانی هستند و با هدف ارائه گزارشاتی مطابق با استاندارد ها و اصول پذیرفته شده تهیه و مورد استفاده قرار می گیرند.
حالا که تا اینجت با وظایف حسابدار صنعتی آشنا شدید، اگر میخواهید با درآد و بازار کار این رشته در ایران بیشتر آشنا شوید میتوانید مقاله را مطالعه کنید.
حسابدار صنعتی کیست
بیان کردن اطلاعات حسابداری به زبان ساده و گویا تر از جمله وظایف یک حسابدار صنعتی است.
حسابدارصنعتی نیرویی است که در شرکت ها و سازمان ها به جمع آوری اطلاعات مالی و صنعتی می پردازد تا وضعیت اقتصادی و صنعتی یک شرکت را بهبود ببخشد.
گزارشاتی که حسابدار صنعتی جمع آوری، بررسی و ثبت می کند به او کمک می کند تا سلامت مالی شرکت را راحت تر به صورت دوره ای بررسی کند و اطلاعات و راهنمایی های موردنیاز را به مدیران مربوطه انتقال دهد.
یکی دیگر از بهترین آموزشگاه حسابداری در اصفهان است که دوره‌های بین‌المللی معتبری برگزار میکند. در این آموزشگاه دوره‌های بین‌المللی ACCA، سطح دانش، مهارت‌ها و استراتژی حرفه‌ای به داوطلبان ارائه میشود
اهمیت حسابداری صنعتی
- جمع آوری و تحویل گزارشات حسابداری مربوط به بورس که باید در دوره های سالانه و یا سه ماهه به مدیران یا سهامداران.
- تسهیل کردن حسابرسی قانونی. ( کمکی به حسابداران برای بررسی سلامت امور مالی مجموعه. )
- جمع آوری گزارش های مالی برای برنامه ریزی و کمک به تجزیه و تحلیل گزارش های مالی.
- افزایش سرمایه گذاری های داخلی و خارجی.
- عموم مردم می توانند عملکرد سازمان و مدیران را با کمک گزارشات تهیه شده بررسی و تحلیل کنند.
- تهیه ی گزارش های مالیاتی برای ارائه صورت حساب های مالی.
- یکی از آینده نگری هایی که میتوان در این رشته داشت این است که برای کسب درآمد بیشتر و مهاجرت در کشور های خارجی برنامه ریز کرد. این رشته ر کشور های خارجی بازار کار خوبی دارد و میتوانید در آن کشور ها درآمد ده برابری داشته باشید. اگر نمیدانید چه کشوری برای این رشته مناسب تر است مقاله را از دست ندهید.
انواع روش هزینه یابی در حسابداری صنعتی
از آنجایی که با تعریف هزینه در حسابداری صنعتی آشنا شدیدف اکنون به انواع روش هزینه یابی در حسابداری می پردازیم.
- هزینه یابی جذبی
- هزینه یابی مستقیم یا نهایی
- هزینه یابی برآوردی یا تخمینی
- هزینه یابی سفارش کار
- هزینه یابی مرحله ای
- هزینه یابی استاندارد
- هزینه یابی بر مبنای فعالیت
هزینه یابی جذبی
هزینه یابی جذبی به کلیه هزینه هایی که در جریان بهای تمام شده ی تولید مواد مستقیم، دسمتزد و سربار متغیر کالا ها جذب می شود، اطلاق می گردد.
هزینه یابی مستقیم یا نهایی
متناسب با مقدار حجم تولید، هزینه های یک محصول دچار تغییرات می شود و هنگامی که در پایان هر دوره هزینه هایی به طور مستقیم به کالای در حال تولید و بهای تمام شده افزون می گردد، از روش هزینه یابی مستقیم یا نهایی استفاده می شود.
هزینه یابی برآوردی یا تخمینی
هنگامی که قرارداد یا پیمانی با دیگر شرکت ها و سازمان ها بسته می شود، از قبل هزینه ای پیش بینی می شود و به آن هزینه یابی برآوردی یا تخمینی گفته می شود.
هزینه هایی که بعد از فروش ایجاد می شوند نمونه ای از روش هزینه یابی برآوردی یا تخمینی می باشد.
هزینه یابی سفارش کار
بعضی شرکت ها بر اساس آنچه که مشتریان نیاز دارند به تولید محصولات می پردازند که به این محصولات محصولات سفارشی گفته می شود.
و اما هزینه یابی سفارش کار مجموعه قوانینی است که در هنگام جمع آوری، خلاصه سازی و ثبت هزینه های تولید از ابتدا تا انتهای تولید رعایت می شوند.
در روش هزینه یابی سفارش کار هر سفارش به طور جداگانه جمع آوری و ثبت می شود.
هزینه یابی مرحله ای
از روش هزینه یابی مرحله ای در محصولاتی که مرحله تولید محصول بعد از مرحله مواد خوام است، برای محاسبه بهای تمام شده آن محصولات استفاده می شود.
شرکت هایی که تولیداتشان با این روش انجام می شود معمولاً محصولات فرعی و متنوعی را تولید می کنند.
هزینه یابی استاندارد
در هزینه یابی استاندارد، حسابداران هزینه‌های لازم را در ابتدا پیش‌بینی می‌کنند و بعد آن را با هزینه های واقعی مقایسه می‌کنند و در صورتی که هزینه های مغایرت داشته باشند، دلایل را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا مشکل را پیدا کنند.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت
سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت به عنوان روشی که هزینه ها، فعالیت ها، عملکرد و منابع را اندازه گیری می کند، تعریف می شود.
چرا از نرم افزار در حسابداری صنعتی استفاده میشود
نرم افزار های حسابداری به دلیل مواردی مانند؛ آگاهی از سود و زیان شرکت، قیمت گذاری و ارزیابی کالا ها یا محصولات با سود فروش مناسب، محاسبه بهای تمام شده کالای تولید شده، کنترل، بررسی و کاهش هزینه ها، مقرون به صرفه بودن با توجه به امکاناتی که در اختیار حسابدار قرار می دهند.
ایجاد یک خط تولید منظم و توسعه واحد های صنعتی و . . . در حسابداری صنعتی و توسط حسابداران استفاده می شوند.
بهترین و پرکاربردترین نرم افزار های حسابداری را همراه با مدت زمانی که طول میکشد در این نرم افزار ها ماهر شوید در مقاله توضیح داده شده است.
اهداف حسابداری صنعتی
یک حسابدار صنعتی در زمینه ی حسابداری صنعتی به طور کلی به جمع آوری، طبقه بندی و کنترل هزینه ها می پردازد و 3 هدف از حسابداری صنعتی انتظار می رود :
- حساب سود و زیان و ترازنامه
برای اندازه گیری مقدار درآمد و ارزیابی موجودی ها، بهای تمام شده محاسبه می شود.
اطلاعات مورد نیاز برای کنترل عملیات ها در اختیار مدیران مربوطه قرار می گیرد.
- تجزیه و تحلیل ها و مطالعات مخصوص
برای برنامه ریزی ها و تصمیمات آینده و ضروری اطلاعات لازم در اختیار مسئولان قرار می گیرد.
طبقه بندی هزینه در حسابداری صنعتی
- طبقه بندی طبیعی هزینه ها
- طبقه بندی بر اساس ارتباط با تولید
- طبقه بندی هرینه های مستقیم
- طبقه بندی هرینه های غیر مستقیم
- طبقه بندی هزینه بر اساس حجم تولید
طبقه بندی طبیعی هزینه ها
هزینه های طبیعی به هزینه های تولید و هزینه های تجاری طبقه بندی می شوند.
هزینه هایی هستند که برای تولید و مصرف محصولات و کالا ها ایجاد می شوند برای نمونه می توان به مواردی مانند مواد اولیه مصرفی، هزینه دستمزد و سایر هزینه های تولید اشاره کرد.
هزینه هایی هستند که برای ساخت محصول و سایر بخش های اداری، توزیع و فروش و . . . ایجاد می شوند؛ همچنین به این هزینه ها، هزینه های عملیاتی نیز گفته می شود.
طبقه بندی بر اساس ارتباط با تولید
در حسابداری صنعتی هزینه های بر اساس ارتباط با تولید به دو گروه تقسیم می شوند؛ که یکی هزینه های مستقیم و دیگری هزینه های غیرمستقیم می باشد.
طبقه بندی هزینه های مستقیم
طبقه بندی هزینه های مستقیم بر اساس دلایلی مانند ارتباط مستقیم با تولید و مرتبط بودن آن با مراحلی از تولید کالاها، به هزینه های مستقیم معروف هستند.
دستمزد مستقیم اشخاص مرتبط با تولید و مواد اولیه به کار برده شده برای تولید کالاها ، از جمله مواردی است که در این زمینه می توان به آن ها اشاره کرد.
برای مثال، چوب استفاده شده در تولید انواع وسایل از جمله مبلمان، نمونه بارزی از دسته هزینه های مستقیم می باشد .
طبقه بندی هزینه های غیر مستقیم
هزینه ها در ارتباط با تولید به دو دسته طبقه بندی می شوند که یکی از آنها هزینه های غیر مستقیم است. هزینه های غیر مستقیم به هزینه هایی گفته می شود که در تولید نقشی پر رنگی ندارند و در واقع ارتباط مستقیمی با تولید ندارند اما برای تولید محصولات یا کالا ها لازم هستند.
هزینه هایی مانند روغن مصرفی دستگاه های تولیدی، هزینه های سوختف حقوق و دستمزد ( برای مثال حقوق سرکارگران )
و . . . هزینه های غیر مستقیم هستند و نمی توان به راحتی به یک محصول یا مرحله تولید و سفارش معین ربط داد.
طبقه بندی هزینه بر اساس حجم تولید
هزینه ها بر اساس حجم تولید به 3 گروه تقسیم بندی می شوند و به دلیل اینکه در بعضی مواقع میزان تولید بر مقدار هزینه ها تاثیر دارد، در بین مقدار هزینه و میزان تولید ارتباطی در نظر گرفته می شود.
به دلیل این دیدگاه هزینه ها بر اساس حجم تولید به هزینه های ثابت، هزینه های نیمه متغیرو هزینه ای متغیر دسته بندی می شوند.
تفاوت حسابداری صنعتی و حسابداری بهای تمام شده
در حسابداری صنعتی به محاسبه ی بهای تمام شده محصولات پرداخته می شود. ارزیابی در جهت ساختن کالاهایی که هدف آن کاهش هزینه ها و نظارت و کنترل و نحوه محاسبه ی قیمت کالاها است ، از جمله کارکرد های مهم حسابداری صنعتی می باشد.
و حسابداری بهای تمام شده از جمله شاخه های حسابداری مدیریت است و وظایف و عملکرد های حسابداری بهای تمام شده می تواند به ایجاد روش هایی برای کنترل هزینه ها، ارزیابی موجودی محصولات و . . . در جهت رسیدن و دستیابی به هدف هایی مخصوص مانند رسیدن به بهای تمام شده مناسب و راهنمایی مدیران در گرفتن تصمیمات برای آینده اشاره کرد.
تفاوت حسابداری صنعتی و حسابداری مالی
در حسابداری صنعتی به جمع آوری اطلاعات در زمینه هزینه های یک سازمان یا شرکت، محاسبه ی بهای تمام شده گزارشات و خدمات و ارائه روش های مناسب برای کاهش هزینه ها و افزایش سود پرداخته می شود و این اطلاعات همه از بررسی و تحلیل روش های تولید به دست می آیند.
و اما حسابداری مالی فرایند خلاصه سازی تمامی گزارشات معاملات انجام شده در یک کسبو کار یا مجموعه است و این اطلاعات جمع آوری و خلاصه شده نیز ثبت می شوند.
حسابداری مالی در یک شرکت یا کسب و کار وضعیت مالی و عملکرد آن مجموعه را به صورت تصویری دقیق نشان می دهد.
در حسابدرای مالی تمرکز روی ارائه مشاوره مالی تخصصی به مشتریان است.
برای دریافت مشاوره مالی میتوانید به در تهران مراجعه کنید و یا از خدمات تلفنی و آنلاین این جموعه استفاده کنید.
پیش نیاز های ورود به حسابداری صنعتی
- پیش نیاز هایی که برای ورود به حسابداری صنعتی مورد نیاز می باشد شامل موارد زیر می باشد :
- برخورداری از تجربه مرتبط با موضوع و دانش مورد نیاز.
- آشنایی و حداقل توانایی برای کار با کامپیوتر.
- داشتن تسلط بر قوانین مالیاتی.
- داشتن تسلط کامل به قوانین بیمه تأمین اجتماعی و قوانین کار
- نوشتن یک رزومه کاری مناسب
- آشنایی و توانایی کار با نرم افزار های مایکروسافت آفیس به خصوص نرم افزار اکسل ( Excel )
مرکز هزینه چیست
مرکز هزینه به قسمت هایی از بنگاه های اقتصادی گفته می شود که در آن ها به تولید کالا و خدمات هزینه پرداخته می شود.
به بیان ساده تر هر بخش یا قسمتی از شرکت که در ایجاد هزینه نقش داشته باشد، یک مرکز هزینه به حساب می آید.
مراکز هزینه در حسابداری صنعتی
مراکز هزینه قسمت های سازمانی مانند؛ بخش اداری، بخش امور مالی، بخش فروش و . . . و مراکز هزینه دوایر تولیدی مانند؛ ایستگاه مونتاژ، استگاه رنگ و . . . از جمله مراکز هزینه در حسابداری صنعتی هستند.
انواع گزارش ها در حسابداری صنعتی
انواع گزارشات در تعریف حسابداری صنعتی به دو مورد تقسیم می شود که شامل :
گزارش های درون سازمانی گزارش های برون سازمانی گزارش های قابل ارائه در بهای تمام شده کالا
مزیت های رشته حسابداری صنعتی
باتوجه به آن که پیشرفت صنایع در ایران روز به روز بیشتر میشود رسیدگی به امور مالی و مالیاتی این مرازک نیاز به تخصص دارد. به همین دلیل رشته حسابداری صنعتی بیشتر از گذشته مورد استقبال قرار گرفته و در بازار کسب و کار ایران بیش از گذشته حس میشود.
بهره گیری از حسابداران صنعتی برای مدیران شرکت ها و سازمان ها مزایای زیادی دارد و میتواند زودتر آن ها را به اهدافشان برساند.
حسابداری صنعتی به نظارت بر جریان پول بسیار کمک میکند و میتواند عملکرد مشاغل را نیز ارزیابی کند.
جمعبندی
ما در این مقاله تلاش کردیم صفر تا صد حسابداری صنعتی را به شما توضیح دهیم و از مزایا و بازار کار این رشته در ایران صحبت کنیم. از دیگر آموزش هایی که ما رداین سایت به صورت رایگان به کاربران ارائه میدهیم آموزش اکسل است. شما میتوانید با مراجعه به صفحه فیلم های آموزشی رایگان ما را ببینید و برای ورود به بازار کار آماده شوید.
سوالات متداول
حسابداری صنعتی چیست؟
حسابداری صنعتی یک از شاخه های حسابداری است و محاسبه بهای تمام شده کالا ها و محصولات از وظایف حسابداران صنعتی می باشد. کنترل و مدیریت هزینه ها و در مواقع لزوم گرفتن تصمیماتی برای کاهش هزینه های اضافه و افزایش سود شرکت در رشته حسابداری صنعتی بسیار اهمیت دارد. توضیحات کامل تر در مقاله…
وظایف حسابداری صنعتی چیست؟
کمک به برنامه ریزی و اجرای برنامه ها – تحلیل و کنترل بودجه های سازمان یا شرکت – جمع آوری، طبقه بندی و ثبت گزارشات برای کمک به مسئولان مربوطه برای گرفتن بهترین تصمیمات – تجزیه و تحلیل گزارشات برای کاهش هزینه ها و بهبود وضعیت تو
یکی از شاخه‌های علم حسابداری، حسابداری صنعتی است. حسابداری صنعتی در واقع وظیفه محاسبه بهای تمام شده محصولات را بر عهده دارد. از کاربرد‌های مهمی که حسابداری صنعتی دارد، میتوان به ارزیابی در جهت ساخت کالاها به منظور کاهش هزینه‌ها و کنترل موجودی و تصمیم گیری دقیق در اشاره کرد. در واقع پیش بینی و برآورد هزینه‌های تولید از جمله اقدامات حیاتی در عرصه تولید و پیشرفت شرکت‌های تولیدی است. آنها می‌بایست در مورد کنترل هزینه‌ها از بهای مواد اولیه خود آمار دقیقی را داشته باشند تا بتوانند تسلط بیشتری در تعیین قیمت منطقی و معقولانه کالاها پیدا کرده و همچنین با ارزیابی بهای تمام شده مواد اولیه در راستای تولید، تصمیم‌های معقولانه و دقیق تری بگیرد.
پادکست آموزش حسابداری صنعتی
توضیحات بیشتر در مورد تعریف حسابداری صنعتی
حسابداری صنعتی یکی از دشوارترین و در عین حال جذاب‌ترین است. حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده رشته ای از حسابداری مدیریت است که به تنظیم بودجه و تعیین هزینه‌های استاندارد، هزینه‌های واقعی عملیات، هزینه مراحل تولید، دوایر یا محصولات، تجزیه انحرافات و تعیین سودآوری یا مصرف وجوه اجتماعی مربوط میشود. برای رسیدن به این هدف‌ها، حساب‌ها طبقه بندی، ثبت، تجزیه، تحلیل و تفسیر می‌شوند تا ارتباط هر هزینه با مراحل تولید و توزیع کالا و خدمات مشخص شود. حسابداری صنعتی همان طور که از اسم آن هم مشخص است در ارتباط با صنعت و مؤسسات تولیدی کاربرد دارد. به همین دلیل این نوع از حسابداری بسیار مورد توجه مدیریت است.
وظایف حسابداری صنعتی چیست؟
به طور کلی خلاصه از مهمترین وظایف حسابداری صنعتی شامل موارد زیر است. به این معنی که تیم های حسابداری صنعتی موظف به انجام این امور هستند.
- همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامه‌ها و بودجه های سازمان
- جمع آوری، طبقه بندی و گزارش دهی از اطلاعاتی که به تصمیم گیری های مدیریتی در رابطه با راه حل‌ها یاری کننده است
- برنامه ریزی و اجرای قوانین و ساختارهایی که علاوه بر بهبود وضعیت کنترل باعث کاهش هزینه‌ها نیز بشود
- تعیین ارزش موجودی های بخش های مختلف با هدف هزینه یابی و تعیین قیمت و همچنین کنترل میزان موجودی
- تعیین هزینه های انجام شده و به نسبت آن میزان سود به دست آمده
روش های حسابداری صنعتی – انواع هزینه یابی
در مؤسسات تولیدی یا کارخانه‌ها به علت نوع فعالیت و همچنین شکل فروش محصولات، نیاز مدیریت به اطلاعات بهای تمام شده تولیدات، بسیار دقیق و حساس است؛ زیرا در این نوع از مؤسسات به این دلیل که محصول نهایی از ترکیب مواد و هزینه‌های تبدیل که همان دستمزد نیروی کار مستقیم و هزینه‌های سربار است تولید میشود. به همین علت باید توجه خاصی به اقلام تشکیل دهنده بهای تمام شده داشته باشیم. از طرفی مدیریت در تلاش است تا با استفاده از روش‌های مختلف و حساب‌های کنترلی در هر زمان که نیاز باشد در کمترین فرصت اطلاعات مربوط به بهای تمام شده محصولات را در اختیار بگیرد. مسلماً این مسئله از وظایف اصلی حسابداران است. حسابداران با استفاده از روش‌های مختلف به این کار اقدام می‌کنند.
روش‌های حسابداری صنعتی به 6 دسته تقسیم می‌شوند که به اختصار توضیحاتی در مورد آنها داده خواهد شد که عبارت‌اند از:
1 – هزینه یابی جذبی
کلیه هزینه‌های تولیدی نظیر مواد مستقیم ـ دستمزد مستقیم، سربار متغیر ساخت، سربار ثابت ساخت، در بهای تمام شده موجودی کالای در جریان ساخت منظور می‌گردد.
2 – هزینه یابی مستقیم یا متغیر
فقط آن قسمت هزینه‌های ساخت به محصولات منظور می‌گردد که مستقیماً با حجم تولید تغییر می‌نماید. در روش هزینه یابی مستقیم، دستمزد مستقیم سربار ساخت جزء یکی از هزینه‌های متغیر تولیدی است. این هزینه در حساب کالای در جریان ساخت و در بهای تمام شده موجودی های آخر دوره (صورتحساب سود و زیان) منظور می‌گردد.
3 – هزینه یابی برآوردی یا تخمینی
- هزینه ای که برای یک قرارداد یا تصمیم خاص پیش بینی شده است.
- مخارجی که پس از فروش ایجاد میشود.
4 – هزینه یابی سفارش کار
مجموعه ای از قواعد و روش‌هایی برای جمع آوری، تشخیص، ثبت و تخصیص هزینه‌های تولید و همچنین تفکیک سفارش‌ها در فرآیند تولید از نقطه شروع تا خاتمه عملیات تولیدی است. در این روش هزینه‌های تولید هر سفارش به طور مجزا از سایر سفارش‌ها جمع آوری و ثبت میشود. اسناد و مدارک مورد نیاز در این روش، برگ درخواست مواد از انبار، کارت ساعت کار، برگه ساعات کارکرد کارگران و کارت سفارش کار است.
5 – هزینه یابی مراحل تولید یا مرحله ای
بعضی از مؤسسات تولیدی دیگر که تولیدات آنها برای آن‌که تکمیل شود مراحل مختلفی را طی میکند و محصولات آنها به صورت انبوه و یکسان تولید میشود از روش‌های هزینه یابی مرحله ای استفاده می‌کنند. کارخانجات نساجی، مواد شیمیایی، صنایع نفت، کفش و موارد مشابه نمونه‌های این نوع مؤسسات هستند.
6 – هزینه یابی استاندارد
هزینه یابی استاندارد پیامد طبیعی کاربرد کنترل بودجه‌ای است. در کنترل بودجه ای نتایج واقعی عملیات یک دایره با نتایج برنامه ریزی شده مقایسه میشود، در حالی که در هزینه یابی استاندارد نتایج واقعی تولید و فروش یک محصول را با نتایج برنامه ریزی شده آن می‌سنجند. در روش هزینه یابی استاندارد، قیمت تمام شده پیش بینی و سپس عملکرد واقعی با آن مقایسه می‌گردد و علل این مغایرت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.
در مؤسسات تولیدی یا کارخانه‌ها به علت نوع فعالیت و همچنین شکل فروش محصولات، نیاز مدیریت به اطلاعات بهای تمام شده تولیدات، بسیار دقیق و حساس است؛ زیرا در این نوع از مؤسسات به این دلیل که محصول نهایی از ترکیب مواد و هزینه‌های تبدیل که همان دستمزد نیروی کار مستقیم و هزینه‌های سربار است تولید میشود به همین علت باید توجه خاصی به اقلام تشکیل دهنده بهای تمام شده داشته باشیم.
عدم آگاهی از بهای تمام شده کالا نه تنها بر تصمیم گیری‌های مدیران در راستای تولید محصولات مشکلاتی را در پی دارد، بلکه میتواند باعث وقفه و یا توقف تولید شود. لازم به ذکر است بهای تمام شده میتواند هزینه‌هایی باشد که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در ساخت و تولید کالا نقش داشته باشد. در ادامه مقاله به بررسی انواع هزینه‌ها، طبقه بندی بر اساس ارتباط آنها با تولید محصول و حجم تولیدی و ضرورت تهیه گزارش در واحدهای تولیدی می‌پردازیم.
اهمیت و اهداف حسابداری صنعتی
یکی از اصلی ترین اهداف حسابداری صنعتی تفکیک درآمد و هزینه و محاسبات سود و زیان ناشی از آنها است و حسابداری صنعتی در جهت کاهش هزینه‌ها به تحلیل عناصر تشکیل دهنده یک محصول می‌پردازد و اطلاعات دقیقی از هزینه‌های هر مرحله از تولید یک محصول به طور مشخص تعیین میکند. بدین ترتیب در صورتی که کالایی هنوز در خط تولید قرار نگرفته باشد، آنالیز تحلیلی خط تولید، مقایسه روند فعالیت و تمامی محاسبات حسابداری آن در قسمت‌های مختلف قابل محاسبه است. در نهایت امکان گزارش گیری سود و زیان را به تفکیک هر محصول فراهم می‌سازد که بر استراتژی تولید، نحوه برنامه ریزی و سیاست گذاری سازمان تاثیرگذار است.
در ذات خود علم و مهارتی برای نظم و ترتیب دادن به اعداد، ارقام و داده‌هایی است که در ورای خود مبیّن یک وجه نقد یا ارزش فیزیکی هستند. به عبارتی دیگر، ما به این دلیل از حسابداری استفاده می‌کنیم تا بدانیم چقدر دارایی یا سرمایه به اشکال گوناگون داریم، در یک دوره مشخص چقدر سود یا ضرر کرده ایم، به چه افرادی به چه میزان بدهکار بوده و یا از چه اشخاصی به چه نحوی طلبکاریم و ده‌ها کاربرد دیگری که در صورت فقدان اطلاعات مربوط به هریک، ممکن است متحمل پرداختی‌های سنگینی به طرق گوناگون شویم.
طبقه بندی هزینه‌ها در حسابداری صنعتی چگونه است؟
در حسابداری صنعتی هزینه‌هایی مانند مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار وجود دارد که در حسابداری مالی از آنها استقاده نمی‌شود. برای درک بهتر از حسابداری صنعتی باید با روش‌های گوناگون طبقه بندی هزینه‌ها آشنا شوید.
هزینه‌ها در حسابداری صنعتی بر اساس مبانی گوناگونی طبقه بندی می‌گردند. عمده ترین طبقه بندی هزینه به شکل زیر است:
- طبقه بندی طبیعی هزینه‌ها
- طبقه بندی هزینه‌ها بر اساس ارتباط آنها با تولید محصول
- طبقه بندی هزینه‌ها بر اساس ارتباط با حجم و تعداد تولید
1 – طبقه بندی طبیعی هزینه‌ها
در این طبقه بندی هزینه‌ها به هزینه‌های ساخت (تولید) و هزینه‌های تجاری تفکیک میشود که به اختصار هر یک از آنها را تعریف می‌کنیم.
- هزینه‌های ساخت: هزینه‌هایی که در جهت ساخت و تولید یک محصول به‌کار گرفته میشود مانند هزینه‌های مواد اولیه، دستمزد کارگران و هزینه‌های سربار ساخت (هزینه‌هایی که به طور غیر مستقیم در تولید محصولات نقش ایفا می‌کنند، به اینگونه هزینه‌ها سربار ساخت و یا سر بار تولید می‌گویند) هزینه‌های ساخت گفته میشود.
- هزینه‌های تجاری: هزینه‌هایی هستند که بخش‌های غیر تولیدی مانند بخش اداری، بخش توزیع و فروش و سایر قسمت‌ها ایجاد می‌شوند و به این هزینه‌ها، هزینه‌های عملیاتی نیز گفته میشود.
2 – طبقه بندی بر اساس ارتباط آنها با تولید
در حسابداری صنعتی، هزینه‌ها بر اساس ارتباط با تولید به ۲ گروه هزینه‌های مستقیم و هزینه‌های غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. در بحث طبقه بندی هزینه‌ها بر اساس ارتباط آنان با میزان تولید، علاوه بر مواد اولیه که در تولید محصول به مصرف می‌رسند هزینه‌هایی که در جهت تغییر شکل مواد اولیه و تبدیل آن به کالای ساخته شده به مصرف می‌رسند نیز مورد اهمیت است؛ بنابراین میتوان هزینه‌ها را به دو دسته: هزینه‌های مستقیم و هزینه‌های غیر مستقیم طبقه بندی کرد.
3 – هزینه‌های مستقیم
این هزینه‌ها به دلیل ارتباط مستقیم با تولید و مشخص بودن آن در کالای تولید شده یا ارتباط با مرحله ای از تولید، هزینه مستقیم نامیده می‌شوند. بارزترین مورد از این هزینه‌ها، مواد اولیه به کار برده شده جهت تولید کالا و دستمزد مستقیم افراد مرتبط با تولید است. به عنوان مثال چوب استفاده شده در تولید مبلمان مواد هزینه مستقیم است. هزینه‌هایی که به طور مستقیم در تولید محصول نقش مستقیم دارند را هزینه‌های مستقیم می‌نامند که میتوان به‌صورت ذیل طبقه‌بندی کرد:
- مواد مستقیم: مواد اولیه که مستقیم در تولید محصول به مصرف برسد مانند: آهن و سیمان آجر و گچ و… از جمله مواد مستقیم محسوب میشود.
- کار یا دستمزد مستقیم: نیرو‌های انسانی از جمله احتیاجاتی است که در هر واحد تولیدی استفاده میشود. مانند بنا و کارگران ساختمان که در تولید ساختمان نقش مهم را ایفا میکند. دستمزدی که به کارکنان و کارگران واحد تولیدی پرداخت میشود نیز از جمله دستمزد مستقیم است، که به عنوان هزینه مستقیم در نظر گرفته میشود.
- سایر: در برخی از واحدهای تولیدی علاوه بر مواد اولیه و دستمزد کارکنان موارد دیگر موجودی است که شامل هزینه مستقیم است. برای مثال در واحدهای تولید پسته ماشین‌هایی که برای جدا سازی پوست پسته از پسته استفاده میشود میتوان جزیی از هزینه مستقیم در نظر گرفت.
4 – هزینه های غیر مستقیم یا سربار ساخت
هزینه‌های غیر مستقیم و یا سر بار ساخت هزینه‌های ناچیزی هستند که به‌طور مستقیم با محصول ارتباطی ندارند، اما در تولید محصول مؤثر هستند. هزینه‌های غیر مستقیم هزینه‌هایی هستند که ارتباط مستقیمی با تولید نداشته و در تولید محصول نیز نقش اصلی را ندارند هرچند برای تولید محصول لازم اند و در پروسه ساخت محصول ایجاد می‌شوند.
این هزینه‌ها را به سادگی نمی‌توان به یک کالا یا مرحله از ساخت و یا سفارش معین و مشخص ارتباط داد؛ مانند هزینه‌های سوخت، روغن مصرفی جهت ماشین آلات تولیدی و سایر موارد مشابه و یا حقوق و دستمزد غیر مستقیم پرداختی در جهت تولید مانند حقوق سر کارگران که به عنوان هزینه‌های غیر مستقیم شناسایی می‌شوند و یا هزینه ی استهلاک ساختمان کارخانه که نمی‌توان آن را به یک تولید مشخص مرتبط کرد، همچنین مواد غیر مستقیمی که در جهت تولید مصرف می‌شوند نیز به عنوان هزینه‌های غیر مستقیم تلقی می‌شوند موادی مانند چسب مصرفی استفاده شده برای تولید مبلمان.
همچنان که اشاره شد وجود این هزینه‌ها الزامی است ولی به دلیل نا چیز بودن و یا غیر الزامی بودن به یک محصول آنها را به عنوان غیر مستقیم شناسایی می‌کنند به هزینه‌های غیر مسنقیم «هزینه سربار» یا «سر بار تولید» گفته میشود که میتوان آنها را نیز به‌صورت ذیل دسته بندی کرد:
- موارد غیر مستقیم: موادی است که به طور مستقیم در تولید محصول استفاده نمی‌شود، اما نمی‌توان از آنها به سادگی صرف نظر کرد و باید جز هزینه‌های تولید در نظر گرفته شود؛ مانند: مواد شوینده برای تمیزی کارگاه و یا واحد تولیدی
- دستمزد غیر مستقیم: دستمزد غیر مستقیم که در کارخانجات و یا مراکز تولیدی استفاده میشود از جمله هزینه‌های غیر مستقیم است، که در تولید نقش مهمی را ایفا میکند مانند: هزینه بیمه کارکنان. ۲۳ % حق کارفرما که در گزارشات تجمعی نرم افزار حقوق و دستمزد قابل مشاهده است. که لحاظ کردن آن در حسابداری تولیدی دارای اهمیت میباشد.
- سایر: دیگر هزینه‌های موجود در واحدهای تولیدی که به صورت غیر مستقیم در تولید محصولات موثر میباشد. مانند هزینه سرویس و نگه داری سالانه دستگاهای واحدهای تولیدی و…
پیشنهاد ما به شما: قسمت ۱۹۲ رادیو مالی: پاسخ به سوالات بیمه‌ای شما
طبقه بندی هزینه‌ها با توجه به حجم تولید
از آنجا که شرایط اقتصادی در بازار همیشه یکسان نیست بنابراین مدیران واحدهای تولیدی همواره در تلاش‌اند که در ابتدای سال مالی جدید و یا بازه زمان‌های تعیین شده با در نظر گرفتن شرایط بازار، می‌بایست با توجه به حجم تولید شده و مصرف آن کالا در خصوص هزینه‌های تولید خود تغییرات لازمه را به عمل آورند. برای مثال برخی آنان در یک بازه زمانی ثابت هستند مانند اجاره کارگاه و… هزینه‌ها را به صورت ذیل دسته بندی باید کرد:
1 – هزینه‌های ثابت
هزینه‌هایی که همواره در حسابداری تولیدی لحاظ می‌گردند، هزینه‌های ثابت هزینه‌هایی هستند مانند هزینه اجاره کارگاه تولیدی و… که به حجم تولید شده ارتباط مستقیم ندارند، گفته میشود. از جمله هزینه‌های ثابت میتوان، به حقوق کارکنان نیز اشاره کرد که اینگونه هزینه‌ها به صورت ثابت در نظر گرفته می‌شوند.
2 – هزینه‌های متغیر
هزینه‌های متغیر از جمله هزینه‌هایی هستند که به صورت مستقیم با تولید محصولات در ارتباط هستند و در صورت افزایش تولید محصول هزینه‌ها افزایش و با کاهش تولید محصول کاهش یافته است؛ مانند مواد اولیه که در تولید به مصرف می‌رسند، بنابراین این گونه هزینه‌ها همواره متغیر و وابسته به مقدار تولید محصول هستند. در ضمن باید توجه داشته باشید هزینه‌های ثابت خود به ۳ دسته تقسیم می‌شوند.
- هزینه‌های ثابت ظرفیت کارخانه
- هزینه‌های ثابت بهره برداری
- هزینه‌های ثابت برنامه ای
3 – هزینه‌های نیمه متغیر
این دسته از هزینه‌ها هم می‌توانند ثابت باشند و هم متغیر و وابسته به مقدار تولید؛ برای مثال بسیاری از کارکنان بخش تولیدی علاوه بر دستمزد ثابت خود، به میزان فروش کالاهای تولیدی نیز دستمزد دریافت می‌نمایند که این نوع هزینه هم به‌صورت ثابت و هم متغیر است. به‌عنوان مثال میتوان به برق مصرفی کارخانه اشاره کرد. برقی که جهت روشنایی سالن کارخانه به کار می‌رود تقریباً ثابت است؛ چه تولید کم و چه زیاد باشد ولیکن برق مصرفی ماشین آلات با تغییر در حجم و میزان تولید تغییر خواهد کرد؛ بنابراین هزینه برق مصرفی کارخانه میتواند نیمه متغیر باشد.
مرکز هزینه چیست و شامل چه بخش هایی است؟
فرض کنید حسابدار کارگاه تولیدی ما بخواهد بخش‌هایی را که دارای بار مالی هستند شناسایی کند. برای این کار باید حساب دقیق تمام بخش‌های کارگاه را وارد کرده و به بررسی آنها بپردازد. به این بخش‌ها مرکز هزینه گفته میشود؛ به عبارت دیگر مرکز هزینه بخش‌هایی از یک سازمان هستند که در آن هزینه میشود. یک مرکز هزینه میتواند هر بخش و یا عملکردی از سازمان باشد.
در یک کسب و کار تولیدی تمام کارخانه، یک قسمت از آن یا یک سطح خاص از پروسه‌ی تولید بوده و در کسب و کارهای خدماتی میتواند یک فروشگاه، یا تعدادی از شعبات در یک ناحیه باشد. معمولاً مرکز هزینه همان مراکز تولید هستند که هرکدام ممکن است خود دارای زیر مجموعه‌های دیگری نیز باشد که چند مرکز هزینه دیگر را نیز در برمی‌گیرد؛ مثلاً مرحله‌ای از تولید یا بخشی از خط تولید و یا حتی ماشین آلات خاص یک بخش که زیرمجموعه‌ی یک دایره تولید هستند هرکدام خود به تنهایی میتواند یک مرکز هزینه به شمار آید.
دریک برنامه حسابداری جامع هر چقدر مراکز هزینه بیشتری وجود داشته باشد حسابدار میتواند کنترل بیشتری روی هزینه‌های بنگاه اقتصادی داشته باشد. در نرم افزار حسابداری سرمایه میتوان مراکز هزینه را به تفصیل مورد محاسبه و بررسی قرار داد. با تحلیل و بررسی هزینه‌ها برنامه حسابداری قادر خواهد بود مدیریت مرکز هزینه را در زمینه هزینه‌های خرج شده و هزینه‌های سرمایه گذاری شده در بازه‌های زمانی یک ماهه، سه ماهه، نیم سال و یا یک سال مالی به عهده بگیرد. این اطلاعات در برنامه حسابداری ثبت شده و به حسابدار کمک میکند:
- برای آینده برنامه ریزی کند.
- در تصمیم گیری‌ها به حسابدار کمک میکند.
- به کنترل هزینه‌ها منجر میشود.
اطلاعات یک مرکز هزینه از کجا بدست می‌آید؟
منابع اطلاعاتی برای تحلیل هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
- سفارشات خریدهای آتی و صورتحساب‌های خریدهای پیشین برای مواد اولیه و مصارف جاری
- برنامه زمانی پرداخت دستمزد نیروی کار
- رسید‌های نقدی و قبوض برای هزینه‌های جاری
میزان مبالغی که منجر به صرف هزینه میشود در مرکز هزینه مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار می‌گیرد. دیاگرام زیر نشان می‌دهد این پروسه چگونه میسر میشود. یک سیاست مالی ثابت باید با جزئیات نشان دهد کدام هزینه‌ها در مرکز هزینه ضروری است.
اما مراکز هزینه باید دارای چه شاخص‌هایی باشد تا مدیر مالی یا حسابدار بتواند با بررسی آن سرمایه را کنترل نماید و اساساً چه پارامترهایی نیاز است تا بتوان یک بخش کارگاه و یا کسب و کار اقتصادی را مرکز هزینه نامید؟
مراکز هزینه در بنگاه‌های اقتصادی معمولا در 3 دسته‌ی واحدهای تولیدی، خدماتی و اداری طبقه بندی می‌شوند.
- واحدهای تولیدی: واحدهایی هستند که در ساخت و تولید محصول و یا ارائه‌ی خدمت مستقیماً نقش دارند و تمام فعالیت‌های تولیدی یا خدماتی کارگاه در این بخش‌ها صورت می‌گیرد.
- واحدهای خدماتی: این واحدها در واقع مراکز خدمت رسان و پشتیبان هستند و به طور مستقیم در ساخت محصول دخیل نبوده اما به واحدهای دیگر که می‌توانند تولیدی و یا غیر تولیدی باشند خدمات ارائه می‌دهند.
- واحدهای اداری: واحدهای تشکیلاتی یک کسب و کار هستند که وظیفه رسیدگی به امور ستادی و مدیریتی بنگاه اقتصادی را بر عهده دارند.
در نگاه کلی میتوان مرکز هزینه را یک مخزن دانست که تمام هزینه‌های کسب و کار به آن سرریز میکند؛ و حسابدار برای رسیدن به یک برنامه حسابداری جامع ناگزیر از بررسی همه جانبه این مراکز است.
اجزاء و عوامل حسابداری صنعتی
عوامل اصلی بهای تمام شده به طور کلی 3 دسته زیر هستند که عبارتند از: مواد اولیه، دستمزد، سربار ( سایر هزینه‌های تولید)
مواد اولیه به چند بخش تقسیم میشود؟
مواد اولیه رکن اصلی تولید کالا و محصول است در ضمن می‌دانید که مواد اولیه تولید خود به 2 بخش زیر تقسیم میشود:
- مواد مستقیم: آن بخش از مواد مصرفی که از کالای ساخته شده جدایی ناپذیر است و مستقیماً در ساخت کالا نقش دارد را مواد مستقیم گویند به عنوان مثال آرد در ساخت نان مواد مستقیم تولید نان محسوب می‌گردد.
- مواد غیرمستقیم: آن بخش از مواد مصرفی که برای تکمیل کالا ضروری است ولیکن به علت مصرف ناچیز آن نتوان آن را به عنوان مواد مستقیم مصرفی تولید طبقه بندی کرد مواد غیرمستقیم محسوب میشود مانند مصرف میخ در ساخت میز و کمد چوبی.
دستمزد ( کار) چه مفهومی دارد؟
حقوق و حق‌الزحمه‌ای که در جریان تولید و ساخت برای تبدیل مواد به کالا به کارگران پرداخت میشود را به عنوان دستمزد تولید شناسایی می‌کنند. دستمزد نیز به دو بخش زیر تقسیم خواهد شد:
- دستمزد مستقیم دستمزدی است که بابت کاری پرداخته میشود که مستقیم صرف تبدیل مواد اولیه به کالای ساخته شده انجام میشود.
- دستمزد غیرمستقیم دستمزدی است که بابت کاری پرداخت میشود که مستقیماً در ساخت و ترکیب کالای ساخته شده نقش نداشته است؛ مانند حقوق نگهبانان و سرکارگران کارخانه و موارد دیگر.
سایر هزینه‌ها (سربار ساخت)
کلیه هزینه‌هایی که در جریان تولید اتفاق می‌افتد ولیکن نمی‌توان آنها را به طور مستقیم و مشخص به اقلامی از تولید یا محصولی خاص اختصاص داد به عنوان سربار کارخانه یا سایر هزینه‌ها شناسایی می‌شوند نمونه‌های مشخص این هزینه‌ها؛ مواد غیرمستقیم تولید، دستمزد غیرمستقیم، هزینه تعمیرات و هزینه‌های استهلاک ماشین آلات، هزینه بیمه و سایر مواد مشابه است.
ضایعات چیست و انواع آن کدام است؟
در طی مراحل تولید به طور معمول مواردی مانند تبخیر شدن، شکست و صدمه دیدن، آب رفتگی و سایر موارد مشابه ممکن است روی دهد که باعث ضایع شدن و از بین رفتن بخشی از کالای در جریان تولید گردد که به آن ضایعات تولید گویند.
ضایعات به طور کلی به 2 دسته تقسیم می‌شوند:
- ضایعات عادی
- ضایعات غیرعادی
ضایعات عادی و غیرعادی چیست؟
ضایعات عادی: ضایعاتی که با توجه به ماهیت عملیات تولیدی ایجاد میشود و جلوگیری از وقوع آن غیرممکن است به عنوان ضایعات عادی تولید و شناخته میشود. اینگونه ضایعات به‌صورت یک هزینه جداگانه نشان داده نمی‌شود و ثبت جداگانه ای بابت آن صورت نمی‌پذیرد بلکه این ضایعات بر روی واحدهای سالم تولید شده سرشکن و تسهیم می‌گردد.
البته بحث روش تسهیم ضایعات عادی به کالاهای سالم گسترده است چرا که باید زمان ایجاد ضایعات را شناسایی کرد یعنی تعیین نمود ضایعات در ابتدای عملیات یا طی عملیات رخ داده است که با توجه به اینکه از حوصله این کتاب خارج است از بیان آن خودداری می‌گردد و به نحوه نمایش آن در جدول مقداری گزارش هزینه تولید اکتفا خواهد شد.
ضایعات غیرعادی: ضایعاتی که به دلایلی چون فقدان مهارت کافی کارگران و یا به صورت غیرعادی در تولید ایجاد میشود را به عنوان ضایعات غیرعادی شناسایی می‌کنند. باید توجه داشته باشید ضایعات غیرعادی را در حسابی با عنوان ضایعات غیرعادی شناسایی و ثبت می‌نمایند و در نهایت به سود و زیان نقل می‌دهند.
ضرورت تهیه گزارش در واحدهای تولیدی
یکی از مهم ترین وظایف سازمان‌های تولیدی تهیه گزارشات در واحدهای تولیدی خود هستند؛ که در پایان هر ماه باید گزارشات مورد نیاز را تهیه نمایند که این گزارشات را حسابداران و یا مدیران مالی سازمان‌ها بر پایه به صورت درون سازمانی و بیرون سازمانی تهیه می‌نمایند و در دسترس مدیران قرار می‌دهند.
بدین وسیله مدیران می‌توانند به منظور دستیابی به نقاط قوت و ضعف سازمان تحلیل منطقی داشته باشند و همچنین به منظور کسب سود بیشتر در برنامه‌های آینده خود به مورد استفاده قرار گیرد.
انواع گزارش
همان‌طور که در بالا اشاره شد گزارشات به دو صورت درون سازمانی و بیرون سازمانی تهیه می‌شوند که در قسمت پایین به شرح و بررسی این دو نوع گزارش پرداخته ایم.
گزارشات درون سازمانی
گزارشاتی مانند: گزارش مصرف مواد، موجودی، مواد اولیه انبار، خرید و بهای تمام شده کالا از جمله گزارشات درون سازمانی است.
1 – گزارش مصرف مواد
گزارشاتی که از هزینه‌هایی مانند مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار ساخت که جزء عوامل اساسی تولید محصول است تهیه و در پایان دوره به مدیران ارائه داده میشود بسیار حائز اهمیت است. در این گزارشات باید توجه داشت که علاوه بر مقدار مصرف، مواد مبلغ که در ساخت محصول به مصرف رسیده نیز حائز اهمیت است.
2 – گزارش بهای تمام شده کالای ساخته شده
گزارشات بهای تمام شده کالاهای ساخته شده از جمله گزارشات درون سازمانی است که در پایان هر ماه امکان مقایسه بهای تمام شده محصولات ساخته شده هر ماه را به مدیران می‌دهد.
گزارش بیرون سازمانی
گزارشاتی مانند گزارشات دارایی که در آخر ماه تهیه و به ارگان‌های برون سازمانی ارائه داده می‌شوند گزارشات برون سازمانی گفته میشود که بر اساس استاندارد‌ها و اصول پذیرفته شده تهیه می‌شوند.
1 – گزارش بهای تمام شده کالای فروش رفته
این نوع گزارش در مؤسسات بازرگانی و تولیدی در پایان دوره مالی تهیه می‌گردد. در مؤسسات بازرگانی کالای خریداری شده بدون تغییر شکل برای فروش ارائه داده میشود ولی در واحدهای تولیدی با تغییر شکل مواد اولیه کالاها ساخته میشود، بدین دلیل ملاک حسابداری بهای تمام شده در این واحدها بهای تمام شده کالای فروش رفته است. قابل ذکر است بهای تمام شده کالای فروش رفته متفاوت با مبلغ فروش کالا بوده و با توجه به روش‌های قیمت گذاری انبار (میانگین موزون، فایفو و لایفو) تعیین می‌گردد. این مبلغ از گزارشات به دست می‌آید.
2 – گزارش سود و زیان
یکی دیگر از گزارشات برون سازمانی گزارشات سود و زیان سازمان‌ها است که در آخر سال مالی محاسبه میشود. گرچه مدیران سازمان‌ها در آخر هر ماه این گزارشات را از حسابداران و یا نرم افزار حسابداری دریافت کرده و با مقایسه سود و زیان ماه پیش می‌توانند نسبت به تولیدات آتی خود تصمیم گیری نمایند. به این صورت است که چنانچه مبلغ خالص فروش بیشتر از بهای تمام شده کالای فروش رفته باشد سازمان دارای سود خواهد بود و چنانچه مبلغ خالص فروش کمتر از بهای تمام شده کالا فروش رفته باشد سازمان دچار زیان شده است؛ که مدیران بر اساس این گزارشات نسبت به تولید بیشتر و سود سازمان و یا واحد خود و جلوگیری از زیان سازمان اقدام به عمل می‌آورند.
جمع بندی درباره حسابداری صنعتی
در این مقاله ما سعی کردیم بخشی از اهمیت حسابداری صنعتی در بقاء یک سازمان و همچنین در تولید و تصمیم گیری‌های مدیران سازمان را بازگو نماییم. محاسبه بهای تمام شده کالاها در سازمان امکان تصمیم گیری و برنامه ریزی دقیقی را در روند تولید سازمان‌ها و واحدهای تولیدی در اختیار مدیران قرار می‌دهد. بهای تمام شده کالا میتواند نه تنها به صورت مستقیم بر روی کالا تولید شده تأثیر بگذارد بلکه به‌صورت غیر مستقیم نیز از تأثیرات بالایی برخوردار است. همچنین هزینه‌ها را با توجه به ارتباط آنان با تولید و حجم تولید نیز باید مورد بررسی قرار داد.
اموزش حسابداری فرادرس قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین پلتفرم آموزش آنلاین ایران است که طی بیش از یک دهه فعالیت خود، بالغ بر ۲۱,۰۰۰ ساعت آموزش آنلاین دارد
بنابراین مدیران سازمان‌ها با در نظر گرفتن گزارشاتی که حسابداران در اختیارشان قرار می‌دهند نقاط قوت و نقص سازمان خود را بررسی و نسبت به ارتقا سطح کیفی، حجم تولید و همچنین تصمیماتی که منجر به تغییر سود و زیان سازمان و حجم کار واحدهای تولیدی خود اقدام می‌نمایند.
در این مقاله سعی داریم به تعریف حسابداری صنعتی و طبقه بندی آن بپردازیم. همچنین به تعریف هزینه‌ها و دسته بندی مختلف آن می‌پردازیم. با توجه به اهمیت موضوع، به تعریف اجزاء و عوامل حسابداری صنعتی هم پرداخته میشود.
لید – ادامه در مقاله …