تهدیدات وجودی و فلسفی هوش مصنوعی با شواهد و مصداق واقعی و عینی

به گزارش مجله لوکس به نقل از روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی حجت لاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری دبیرکل مجمع که به منظور شرکت در بیست و ششمین مجمع فقه اسلامی به قطر سفر کرده است با بیان مطالب و ملاحظاتی درباره ی سخنرانی های حاضران در خصوص احکام هوش مصنوعی و ضوابط و اخلاقیات آن با تاکید بر ضرورت طبقه بندی ساختاری در تحلیل آسیب های هوش مصنوعی گفت: فهرست آسیب های هوش مصنوعی نیازمند چارچوبی منطقی و ساختاری است که ابعاد فنی اخلاقی اجتماعی اقتصادی و اعتقادی را دربر گیرد. بر این اساس پیشنهاد می شود این آسیب ها در پنج سطح بُعد حقوقی ـ فقهی بُعد امنیتی ـ سیاسی بُعد فنی ـ سیستمی بُعد اقتصادی و بُعد اجتماعی ـ فرهنگی طبقه بندی شوند.

وی افزود: صرفِ ذکر آسیب ها گرچه ضروری است اما کافی نیست؛ بلکه باید به صورت گسترده تری تهدیدات وجودی و فلسفی به ویژه در سطح آینده پژوهانه بیان گردد و با شواهد واقعی و مصادیق عینی مستند شود. از جمله این تهدیدات می توان به سناریوهای مربوط به فراهوش مصنوعی (Superintelligence) فقدان امکان کنترل بلندمدت بر سامانه های هوشمند مستقل و واگذاری تصمیمات سرنوشت ساز به سامانه های بی مسئولیت و حکومت های فاقد مسئولیت پذیری اشاره کرد.

حجت الاسلام شهریاری گفت: همچنین باید نسبت به کاربردهای فعلی این فناوری نیز حساسیت بیشتری نشان داد. سلاح هوشمندی که در ترور شهید یحیی السنوار و شهید اسماعیل هنیه به کار رفت باید در این کنفرانس به طور جدی پیگیری شود و اقدامات رژیم صهیونیستی در این زمینه محکوم گردد. این رژیم غاصب دارای سلاح های هسته ای سلاح های هوشمند و سلاح های شیمیایی است و بر عهده مجامع فقهی است که حرمت به کارگیری این سلاح ها را تبیین نمایند.این رژیم غاصب با این کاربردها امنیت جهانی را به طور جدی به خطر می اندازد و صلح عادلانه را مخدوش می سازد و کرامت انسانی را پایمال می کند.

دبیرکل مجمع خاطرنشان کرد: بهره گیری از منابع بین المللی معتبر برای شناخت موضوع و درک ابعاد آن ضرورت است. از جمله این منابع می توان به  سند IEEE درباره اخلاق هوش مصنوعی (سال ۲۰۱۹ ) گزارش یونسکو در موضوع اخلاق هوش مصنوعی (سال ۲۰۲۱ ) که استاد دکتر یاسر عجیل النشمی نیز در سخنان خود به آن اشاره کردند و قانون اتحادیه اروپا در زمینه هوش مصنوعی اشاره کرد که این منابع چارچوب هایی دقیق و قابل مقایسه برای ارزیابی آسیب ها و خطرات فراهم می کنند.

وی در پایان اتخاذ رویکرد تحلیلی و مسأله محور به جای صرفاً رویکرد خطابی و هشداردهنده را ضروری دانشت و افزود: استفاده از تعابیری همچون: «هوش مصنوعی وسیله ای برای کشتار فریب و تدلیس است» بیشتر جنبه هشداردهنده دارد تا تحلیلی. چنین زبانی ممکن است برای مخاطبان علمی یا بین المللی قانع کننده نباشد و نیازمند بازنویسی در چارچوب تحلیل های نهادی و روش مند باشد.همچنین با اینکه اشاره به مفاهیمی همچون تبعیض الگوریتمی فقدان شفافیت و ضعف مسئولیت پذیری قابل تقدیر است اما کافی نیست؛ بلکه باید به تحلیل دقیق سازوکارهای فنی پشت این آسیب ها پرداخت مانند: ساختار شبکه های عصبی یادگیری ماشین و ماهیت داده های مورد استفاده در آموزش و کلان داده ها. در نهایت تمام این موارد باید به گونه ای بررسی شود که کرامت انسانی حفظ گردد و از ماشینی شدن جامعه انسانی جلوگیری به عمل آید.

انتهای پیام